Σκληραίνει τη στάση του για τράπεζες και αφορολόγητο το ΔΝΤ

του Αργύρη Παπαστάθη

Όλο και προστίθενται νέες ψηφίδες στο δύσκολο σκηνικό του Μαΐου και τη διαπραγμάτευση του Hilton ανάμεσα στον υπουργό οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο και στο κουαρτέτο. Το ΔΝΤ σκληραίνει κι άλλο τη στάση του, αυτή τη φορά για τις τράπεζες, προκαλώντας ανησυχία.

Μέχρι την Παρασκευή γνωρίζαμε ότι το Ταμείο θα θέσει επιτακτικά το ζήτημα της εφαρμογής της μείωσης του αφορολόγητου από την 1.1.2019 αντί για την 1.1.2020 και την επ´ αόριστον αναβολή των αντιμέτρων. Γνωρίζαμε επίσης ότι περιμένει 8 προαπαιτούμενα του δικού του προγράμματος που δεν έχουν ολοκληρωθεί (με βάση το χρονοδιάγραμμα του Μαρτίου) και επίσης ότι έχει θέσει στο μικροσκόπιο τους κρατικούς διορισμούς από την πλευρά της κυβέρνησης και τις μονιμοποιήσεις συμβασιούχων.

Από την Παρασκευή το βράδυ στα ζητήματα αυτά προστέθηκε εμφατικά το ενδεχόμενο το Ταμείο να συγκρουστεί ξανά με τους Ευρωπαίους για τα αποτελέσματα των stress tests των ελληνικών τραπεζών που αναμένονται στις 5 Μαΐου.

Κι αυτό διότι εντελώς ξαφνικά το ΔΝΤ ανακοίνωσε την Παρασκευή τους νέους κανόνες εμπλοκής του σε χώρες που ανήκουν σε νομισματική ένωση, δηλαδή σε περιπτώσεις όπως η Ελλάδα και η Ευρωζώνη. Οι κανόνες τίθενται άμεσα σε ισχύ και προβλέπουν ότι το Ταμείο δεν θα αρκείται στις διαβεβαιώσεις ενός θεσμού (όπως π.χ. η ΕΚΤ που διενεργεί τα stress test στην Ευρώπη) για την υγεία του χρηματοπιστωτικού συστήματος όταν μιλάμε για ένα κράτος-μέλος νομισματικής ένωσης στο οποίο έχει εμπλοκή (τι κάνει νιάου νιάου στα κεραμίδια).

Η έκθεση που συνοδεύει τους νέους κανόνες εμπλοκής της Παρασκευής το λέει ξεκάθαρα: «Σε περίπτωση που το Ταμείο εξετάσει μια νέα δανειακή συμφωνία ή τη συνέχιση υφιστάμενης με ένα μέλος νομισματικής ένωσης και υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με την αξιοπιστία του χρηματοπιστωτικού συστήματος, το Ταμείο δεν θα παράσχει τη διαθέσιμη χρηματοδότηση εάν δεν είναι βέβαιο, με βάση τη δική του ανάλυση και κρίση, για την κατάσταση του χρηματοπιστωτικού συστήματος και για το ότι οι προτεινόμενες δράσεις κατά τη διάρκεια του προγράμματος που υποστηρίζεται από το Ταμείο θα αποκαταστήσουν την αξιοπιστία του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Κατά συνέπεια, θα χρειαστεί κάποια μορφή διασφάλισης σε επίπεδο νομισματικής ένωσης για να μπορέσει το Ταμείο να δανείσει» σημειώνεται.

Παρότι το Ταμείο τονίζει ότι «δεν υπάρχουν ανησυχίες για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα στην Ελλάδα» τον Ιούλιο του 2017 έλεγε ότι πρέπει να υπάρξει «μαξιλάρι ασφαλείας» 10 δισ. ευρώ για τις ελληνικές τράπεζες. Αν οι εκτιμήσεις του διαφέρουν από αυτές της Ευρωπαΐκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των stress tests τότε ενδέχεται να έχουμε νέα σύγκρουση ανάμεσα στους δύο θεσμούς.

Το περασμένο καλοκαίρι και ως το φθινόπωρο είχε προηγηθεί η διαμάχη ΕΚΤ – ΔΝΤ με αφορμή την επιμονή του τελευταίου να γίνει ανάλυση της ποιότητας του ενεργητικού (Asset Quality Review) των τραπεζών για να υποχωρήσει -τακτικά όπως πιθανολογούν πολλοί- αργά πέρυσι το φθινόπωρο το Ταμείο με μια δήλωση του κ. Τόμσεν.

Η νέα κίνηση για την αυστηροποίηση των κανόνων εμπλοκής έρχεται σε μια στιγμή που διαμορφώνονται προϋποθέσεις όχι μόνο για τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο τρέχον πρόγραμμα της Ελλάδας με την ενεργοποίηση του μνημονίου του τον Απρίλιο (μετά από τις αναμενόμενες διαβεβαιώσεις των Ευρωπαίων για το χρέος) αλλά και για τη συνέχιση της παρουσίας του μετά τον Αύγουστο του 2018 που ολοκληρώνεται το τρίτο μνημόνιο.

Eurogroup: Η αισιοδοξία Μοσκοβισί δεν πείθει τους πάντες – κάποιοι θέλουν ΔΝΤ

Σύμφωνα με ευρωπαϊκές πηγές, ορισμένα μέλη του Eurogroup επιθυμούν τη συνέχιση της παραμονής του ΔΝΤ στην Ελλάδα ως ελεγκτή των μεταρρυθμίσεων στο νέο πλαίσιο μετά τις 20 Αυγούστου όπου αντί για δόσεις η χώρα μας θα λαμβάνει ελάφρυνση του χρέους σε δόσεις. Το πλαίσιο αυτό προανήγγειλε επί της ουσίας και ο νέος υπουργός οικονομικών της Γερμανίας Ολαφ Σολτς το Σάββατο. Σε συνέντευξή του στην Süddeutsche Zeitung έστειλε το μήνυμα ότι η συνέχιση των μεταρρυθμίσεων είναι όρος για την ελάφρυνση του χρέους.

Στο νέο πλαίσιο που πάει να διαμορφωθεί κάποιοι υποστηρίζουν ότι η “υπερβολική αισιοδοξία” που εξέφρασε το τελευταίο διάστημα η Κομισιόν δεν πείθει τα κράτη-μέλη του Eurogroup που λαμβάνουν τις κρίσιμες αποφάσεις (Γερμανία, Ολλανδία, Αυστρία κλπ.) ότι η Επιτροπή μπορεί να επιτελέσει ικανοποιητικά αυτό το ρόλο σε συνδυασμό με τους άλλους ευρωπαϊκούς θεσμούς χωρίς την παρουσία του ΔΝΤ.

Το Ταμείο εκμεταλλεύεται από την πλευρά του αυτή την κατάσταση και με βάση τους νέους κανόνες εμπλοκής δεν αποκλείεται να θέσει διλήμματα στους Ευρωπαίους που έχουν να κάνουν και με τις τράπεζες.

Έτσι, πέρα από το αφορολόγητο και τις μεταρρυθμίσεις, οι διαπραγματεύσεις του Μαΐου στο Hilton μπορεί να περιλαμβάνουν στο μενού και έναν νέο γύρο αντιπαράθεσης ανάμεσα στην ΕΚΤ και το ΔΝΤ.