Σε συνθήκες διαχείρισης κρίσης (κρίση στην οποία δεν διαφαίνεται καν ορίζοντας τέλους) εισέρχεται πάλι η Ελλάδα. Και ενώ η ελληνική οικονομία έτρεχε με πρωτοφανείς ρυθμούς ανάπτυξης (8,3% το 2021) σημειώνοντας άλμα στις άμεσες ξένες επενδύσεις (πρώτη φορά στα χρονικά πάνω από 5 δισ. ευρώ) και έδειχνε έτοιμη να απογειωθεί (επιπλέον 5,5% αύξηση ΑΕΠ το 2022) ανατρέπονται ξαφνικά όλα τα δεδομένα και οι σχεδιασμοί.

Εντελώς απρόσμενα επιστρέφει ο φόβος για νέα οικονομική επιβράδυνση, υψηλό πληθωρισμό ή ακόμα και στασιμοπληθωρισμό, που απειλούν να οδηγήσουν την ελληνική οικονομία ξανά σε σπιράλ ανεργίας, ακρίβειας και ύφεσης.

Ο κίνδυνος χρέους επιστρέφει και το κόστος δανεισμού αυξάνεται πανευρωπαϊκά, με την Ελλάδα να θεωρείται «ο αδύναμος κρίκος». Απειλούνται τουρισμός και ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, καθώς δισεκατομμύρια ευρώ ελληνικού ΑΕΠ διαρρέουν στο εξωτερικό. Οι αγορές κινούνται σε αχαρτογράφητα νερά και στο υπουργείο Οικονομικών, επισήμως πλέον, προσδιορίζουν -ως τώρα- την επίπτωση του πολέμου σε 1 ποσοστιαία μονάδα. Αμεσα ψαλιδίζεται πλέον έτσι η πρόβλεψη για ανάπτυξη φέτος σε 4%-4,5%.

Τα δύσκολα είναι μπροστά

«Το κρίσιμο ζήτημα είναι τι πόλεμος θα είναι τελικά αυτός, πώς θα διεξαχθεί, πότε θα τελειώσει και πώς», λένε στο υπουργείο Οικονομικών.

Καμπανάκι κινδύνου για Ελλάδα και Ευρώπη κρούει και η Τράπεζα της Ελλάδος, με τον Γιάννη Στουρνάρα να προειδοποιεί ότι, βραχυπρόθεσμα τουλάχιστον, «οι επιπτώσεις των εξελίξεων στην Ουκρανία λειτουργούν προς την κατεύθυνση του στασιμοπληθωρισμού».

Για υφεσιακό σοκ στην Ευρώπη κάνει λόγο η Credit Suisse. Σε ανάλυσή της προβλέπει απότομη αύξηση των τιμών των τροφίμων παγκοσμίως, πιθανή επιδείνωση της εφοδιαστικής αλυσίδας και περαιτέρω αυστηροποίηση των οικονομικών συνθηκών.

Σύμφωνα με το Bloomberg, η αύξηση της τιμής του σιταριού εντείνει την πίεση στους κρατικούς προϋπολογισμούς, ενώ επιτείνει το πρόβλημα της πείνας παγκοσμίως. Από την αρχή του έτους η τιμή στο σιτάρι έχει αυξηθεί κατά 68% – και μόλις την περασμένη εβδομάδα κατά 48%! Είναι το μεγαλύτερο ποσοστό αύξησης που έχει καταγραφεί εδώ και έξι δεκαετίες και φέρνει την τιμή στο υψηλότερο επίπεδό της από το 2008.

«Ανάχωμα» 9-10 δισ. ευρώ

Παρότι η κρίση στην Ουκρανία έχει ανατρέψει τα θεμελιώδη δεδομένα και τις παραδοχές για την πορεία των αγορών και της οικονομίας, η Ελλάδα επέδειξε αξιοσημείωτη αντοχή στο κύμα ακρίβειας του β’ εξαμήνου του 2021, καταγράφοντας αύξηση ΑΕΠ 7,7% στο δ’ τρίμηνο, παρότι ο πληθωρισμός έτρεχε έως και με 5,8% μέχρι τον Δεκέμβριο.

Απέναντι σε όσα συμβαίνουν ή θα συμβούν, η κυβέρνηση έχει χτίσει άμυνες που δεν διέθετε πριν η χώρα. Με 41,1 δισ. ευρώ ρευστά διαθέσιμα στα κρατικά ταμεία (μετά από 2 χρόνια ανατροπών στην παγκόσμια οικονομία και έκτακτα μέτρα στήριξης 45 δισ. που ήδη δαπάνησε) για πρώτη φορά η Ελλάδα εισέρχεται σε περιβάλλον πρωτοφανών διεθνών αναταράξεων με υψηλές ταμειακές αντοχές.

Η Αθήνα έχει για φέτος ένα πρόγραμμα δανεισμού 12 δισ. ευρώ, αλλά, σε αντίθεση με άλλες χώρες -και τη Γερμανία ακόμα- με τόσα ταμειακά διαθέσιμα, δεν πιέζεται να τα αυξήσει. Ανώτατη κυβερνητική πηγή εκτιμά ότι «μπορούμε και να μη δανειστούμε καθόλου φέτος από τις αγορές». Δηλαδή μπορεί να αξιοποιήσει άμεσα 9-10 δισ. ευρώ, χωρίς τα ταμειακά διαθέσιμα να πέσουν κάτω από 30 δισ. ευρώ!

Ετσι μπορεί να σχεδιάζει έκτακτες παρεμβάσεις για αντιμετώπιση της ακρίβειας και της ενεργειακής φτώχειας, στον βαθμό που θα το επιτρέψουν και οι δημοσιονομικοί κανόνες για τα ελλείμματα.

Οπως αποκάλυψε το «b.s.» έχει κλειδώσει η χορήγηση έκτακτου επιδόματος ακρίβειας που αναμένεται να ανακοινωθεί τις επόμενες ημέρες. Θα χορηγηθεί με εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια και θα κυμαίνεται στα 200-300 ευρώ.

Στο οικονομικό επιτελείο εξετάζουν επίσης επιδοτήσεις και μειώσεις ΦΠΑ σε καύσιμα ή/και βασικά είδη διαβίωσης, ως πιθανά μέτρα κάλυψης των απωλειών εισοδημάτων των νοικοκυριών και του κόστους των επιχειρήσεων. Γνωρίζουν, όμως, ότι υπό καθεστώς αβεβαιότητος λόγω πολέμου, μικραίνουν δημοσιονομικά οι δυνατότητες παρέμβασης.

Στα ταμειακά διαθέσιμα αναμένεται να προστεθούν και άλλα 3,6 δισ. ευρώ, ως πρώτη δόση από το Ταμείο Ανάκαμψης, μέρος των οποίων θα χρηματοδοτήσει και επιδότηση μέτρων κατά της ενεργειακής φτώχειας, όπως η απόσυρση ενεργοβόρων ηλεκτρικών συσκευών ή προγράμματα τύπου «Εξοικονομώ».

Η Αθήνα εκπέμπει παράλληλα μηνύματα συνέπειας και σταθερότητας διεθνώς, εξοφλώντας πλήρως -και πρόωρα- τα διαβόητα δάνεια του ΔΝΤ. Και αυτό είναι απαραίτητο για την έξοδο στις αγορές, διότι αυξάνεται σημαντικά το κόστος δανεισμού σε ολόκληρη την Ε.Ε. – και κανείς δεν ξέρει πού θα φτάσει. Δεν αποκλείεται νέο επιτοκιακό άλμα από τη μία μέρα στην άλλη, ανάλογο με εκείνο του πληθωρισμού. Γι’ αυτό στο οικονομικό επιτελείο λένε πως «η όποια ευελιξία δίδεται για μέτρα στήριξης, πρέπει να αξιοποιηθεί με σύνεση και ψυχραιμία».

Ακόμα και με αλλαγή των ευρωπαϊκών κανόνων για τα δημοσιονομικά, η Ελλάδα βρίσκεται σε δύσκολη θέση επειδή δεν διαθέτει επενδυτική βαθμίδα για να έχει πρόσβαση στις αγορές. Το ευτύχημα είναι πως το Δημόσιο πρόλαβε να τραβήξει από τις αγορές περί τα 3 δισ. τον Ιανουάριο, με επιτόκιο 1,83%. Κάποιοι σχολίαζαν τότε πως δανείστηκε ακριβά η κυβέρνηση, σήμερα όμως τα spread του 10ετούς κινούνται πάνω από 2%. Και μπορεί ακόμα να δανειστεί με συμφέροντες όρους (π.χ. 2,5% για δεκαετή) ώστε να αναχρηματοδοτεί και να «σβήνει» παλαιό ακριβό χρέος, που βαρύνεται με επιτόκια 3,5% και άνω.

Διαβάστε ακόμα:

ΕΝΦΙΑ: Ξεκίνησε η αντίστροφη μέτρηση για τα νέα εκκαθαριστικά – Πότε θα τα λάβουμε

«Καυτερές» τιμές: Στα 3.90€ το τυλιχτό σουβλάκι και στα 3€ το καλαμάκι (vid)

Μύκονος: «Χορός» νέων αφίξεων και επιχειρήσεων στο νησί των Ανέμων (pics)