Της Μαριάννας Τζάννε
Μπορεί στην Πελοπόννησο η Τέρνα να περιμένει δύο χρόνια για να υπογράψει την σύμβαση για τις μονάδες διαχείρισης απορριμμάτων, φαίνεται όμως ότι πιο γρήγορη διαδικασία θα είναι η αντίστοιχη μονάδα της Ηπείρου, στην οποία μάλιστα, κατά το διαγωνιστικό σκέλος αρχικά είχε έρθει δεύτερη. Η πρόσφατη έγκριση της στρατηγικής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) από το υπουργείο Περιβάλλοντος του περιφερειακού σχεδιασμού για τα σκουπίδια, ανοίγει το δρόμο για την συμβασιοποίηση της ΣΔΙΤ, στην οποία η εταιρεία βρέθηκε αιφνιδιαστικά ανάδοχος πριν 1,5 μήνα όταν η κοινοπραξία Αρχιρόδον-Ιντρακάτ που είχε αναλάβει το έργο αποφάσισε να αποχωρήσει. Οι δυο εταιρείες δεν προσήλθαν στην πρόσκληση για την ανανέωση των εγγυητικών επιστολών, με αποτέλεσμα η ΣΔΙΤ των 50 εκ. ευρώ να περάσει στην δεύτερη σε κατάταξη εταιρεία που ήταν η Τέρνα. Την υπογραφή της ΣΜΠΕ που αναρτήθηκε στην Διαύγεια, ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα στο Πανελλαδικό Συνέδριο των φορέων διαχείρισης απορριμμάτων (ΦΟΣΔΑ) στα Γιάννενα ο κ. Βασίλης Λιόγκας επιστημονικός συνεργάτης του αναπληρωτή υπουργού Περιβάλλοντος κ. Γιάννη Τσιρώνη. Η μόνη εκκρεμότητα για να προχωρήσει η υπογραφή της ΣΔΙΤ Ηπείρου που θα επεξεργάζεται 150.000 τόνους αποβλήτων ετησίως είναι η γνωμοδότηση του Περιφερειακού Συμβουλίου, η οποία κατά πληροφορίες αναμένεται να γίνει από το Σεπτέμβριο.
Μικρή καθυστέρηση ενδέχεται να υπάρξει, στην περίπτωση που η τεχνολογία διαχείρισης μεταξύ του πρώτου (Αρχιρόδον) και του δεύτερου (ΤΕΡΝΑ) αναδόχου είναι διαφορετική. Τότε, αναφέρουν πηγές στο υπουργείο θα χρειαστεί αναθεώρηση περιβαλλοντικών όρων, κάτι όπως που μπορεί να προκαλέσει κάποια καθυστέρηση στο έργο όχι όμως να αλλάξει τις συνθήκες.
Με τα μέχρι σήμερα στοιχεία, σε περιφερειακό επίπεδο στην διαχείριση των απορριμμάτων έτοιμες είναι οι Περιφέρειες Ηπείρου και Κρήτης. Από τα 11 συνολικά σχέδια (ΠΕΣΔΑ) που έχουν υποβληθεί στο ΥΠΕΝ, τα 7 έχουν θετική γνωμοδότηση (Κρήτη, Ήπειρος, Ανατολική Μακεδονία Θράκη, Κεντρική Μακεδονία, Θεσσαλία, Δυτική Ελλάδα, Νότιο Αιγαίο) ενώ για τα 4 υπάρχουν παρατηρήσεις και χρειάζεται να εναρμονιστούν με τον εθνικό σχεδιασμό. Σε αυτά είναι του Βορείου Αιγαίου, Στερεάς Ελλάδας, Δυτικής Μακεδονίας και της Αττικής. Δεν έχουν υποβληθεί οι ΠΕΣΔΑ Πελοποννήσου και Ιόνιων Νήσων. Στην τελευταία μάλιστα Διυπουργική Επιτροπή Μεγάλων Έργων, οι δύο περιφέρειες βρέθηκαν στο επίκεντρο για τις μεγάλες καθυστερήσεις που παρατηρούνται στο σχεδιασμό, την στιγμή μάλιστα που τα σκουπίδια δημιουργούν μεγάλους κινδύνους και δυσκολεύουν την διαχείριση. Στην περιφέρεια Πελοποννήσου παρά τις αντιδράσεις ακόμη και μεγάλων δήμων στην ΣΔΙΤ, πρόσφατη μελέτη του ΦΟΣΔΑ περιγράφει τρία εναλλακτικά σενάρια από τα οποία η ΣΔΙΤ είναι η πιο φθηνή λύση. Μένει η μελέτη να εγκριθεί από τον ΦΟΣΔΑ και να εκπονηθεί το σχέδιο ΠΕΣΔΑ που θα σταλεί προς γνωμοδότηση στο υπουργείο. Μέχρι τότε ο επενδυτής αναμένει…
Σε ότι αφορά τα Ιόνια Νησιά και εκεί το κλίμα δυναμιτίζεται και ειδικά στην Κέρκυρα όπου κρίνεται αναγκαίο να λειτουργήσει προσωρινά ξανά ο ΧΥΤΑ Τεμπλονίου. Όπως αναφέρθηκε το γεγονός ότι υπάρχει στη διάθεση της Περιφέρειας κονδύλι 4,2 εκ. Ευρώ μπορεί να συμβάλλει στην αποσυμφόρηση της κατάστασης.
Ο σχεδιασμός για την Ήπειρο
Με βάση τον ΠΕΣΔΑ Ηπείρου τίθονται οι ποσοστιαίοι στόχοι για την διαχείριση απορριμμάτων έως το 2020, οι οποίοι προβλέπουν χωριστή συλλογή με σκοπό την προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση των ανακυκλώσιμων αποβλήτων, όπως χαρτί, μέταλλο, πλαστικό και γυαλί κατ’ ελάχιστον στο 65%. Ένα πρόσθετο ποσοστό 10% των παραγόμενων ανακυκλώσιμων υλικών θα διαχωρίζεται εντός της Μονάδας Επεξεργασίας Αποβλήτων που προβλέπεται από το ΠΕΣΔΑ. Τουλάχιστον το 50% των αποβλήτων θα υφίσταται προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση κατόπιν προδιαλογής. Κατά μέγιστο το 50% των ΑΣΑ θα οδηγείται σε σύμμεικτη μορφή για επεξεργασία και από εκεί το 24% θα ανακτάται. Για υγειονομική ταφή – διάθεση θα οδηγείται το 26% των ΑΣΑ ή λιγότερο. Ένα 40% των βιοαποβλήτων θα προδιαλέγεται και θα οδηγείται προς επεξεργασία. Προωθείται η χωριστή συλλογή σε τέσσερα ρεύματα: χαρτί, γυαλί, μέταλλα και πλαστικό, προς επίτευξη του ποσοστιαίου στόχου της προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση κατόπιν προδιαλογής, του 65% τουλάχιστον των ως άνω ρευμάτων.
Αλλάζει ο νόμος για τους ΦΟΣΔΑ
Οι αλλαγές που προωθεί η κυβέρνηση στους φορείς διαχείρισης αποβλήτων με νόμο που έχει θέσει σε δημόσια διαβούλευση το υπουργείο Εσωτερικών, ο νέος ΕΣΔΑ, τα υπό έγκριση ΠΕΣΔΑ και οι χρηματοδοτήσεις των έργων ήταν από τα κυρίαρχα θέματα που απασχόλησαν το πανελλαδικό συνέδριο των ΦΟΣΔΑ τις προηγούμενες μέρες. Με βάση τα συμπεράσματα της Συνόδου:
– Απαιτείται να υπάρξει ανάλυση και αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης, προκειμένου να ακολουθήσει η ουσιαστική και αποτελεσματική εφαρμογή του νέου ΕΣΔΑ & των αναθεωρημένων ΠΕ.Σ.Δ.Α.
– Επιβάλλεται, άμεσα, η εκπόνηση ενός επιχειρησιακού σχεδίου δράσης μεταβατικής περιόδου ανά Περιφέρεια, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το σύνολο των ζητημάτων που αφορούν τη δημιουργία υποδομών για τη διαχείριση των απορριμμάτων στη χώρα μας.
– Βασική προϋπόθεση, για την εφαρμογή οποιαδήποτε μοντέλου διαχείρισης, είναι να ληφθεί υπόψη η κρίσιμη οικονομική και κοινωνική κατάσταση στην οποία βρίσκεται η χώρα καθώς και οι ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής.
– Η διασφάλιση πόρων προς τους Δήμους και τους ΦΟΔΣΑ θεωρείται βασική προϋπόθεση, προκειμένου να υπάρξει επιτυχής εφαρμογή του νέου σχεδίου.
– Το ίδιο ισχύει και για την αποδέσμευση του περιορισμού της πρόσληψης προσωπικού σε όλο το φάσμα διαχείρισης των απορριμμάτων και υπηρεσιών ανταποδοτικού χαρακτήρα (αποκομιδή, λειτουργίες έργων κ.α).
– Να προχωρήσει η υλοποίηση των ήδη δρομολογημένων και ώριμων έργων που θα συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων.
– Να ολοκληρωθεί το θεσμικό πλαίσιο των Φο.Δ.Σ.Α, το οποίο παραμένει σε εκκρεμότητα από το 2010, σύμφωνα με τις αποφάσεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α΄ Βαθμού και ειδικότερα την πρόταση της ΚΕΔΕ και τις αποφάσεις των Δήμων.
– Οι καλές πρακτικές στη διαχείριση των απορριμμάτων θα πρέπει να ληφθούν υπόψη και να στηριχθούν.
– Για την αποτελεσματικότητα και την επίτευξη των στόχων απαιτείται η συνεργασία όλων των εμπλεκομένων αλλά ιδιαίτερα η συνεργασία και συντονισμός των συναρμόδιων Υπουργείων. (Περιβάλλοντος, Εσωτερικών & Οικονομίας)
– Τέλος όσον αφορά το ιδιαίτερο θέμα της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, το οποίο βρίσκεται σε εκκρεμότητα από τον Σεπτέμβριο του 2015, λόγω της διαφορετικής προσέγγισης υπηρεσιών του Υπουργείου για την μετατροπή της νομικής μορφής του Φο.Δ.Σ.Α, θα πρέπει να δοθεί άμεσα λύση από το αρμόδιο Υπουργείο Εσωτερικών προκειμένου να προχωρήσουν άμεσα τα 2 δημόσια έργα η ομαλή λειτουργία του Φο.Δ.Σ.Α και ο σχεδιασμός του.