Οι τράπεζες πρέπει άμεσα και αποτελεσματικά να αντιμετωπίσουν το ζήτημα των κόκκινων δανείων δημιουργώντας τα απαραίτητα «μαξιλάρια» που θα ενισχύσουν τον ισολογισμό τους και θα προστατεύσουν την καταθετική τους βάση, επιτρέποντας παράλληλα τη χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας, γράφει ο Μιχάλης Σάλλας σε άρθρο του στην «Καθημερινή της Κυριακής».
Ο ιδρυτής και πρώην πρόεδρος του ομίλου της τράπεζας Πειραιώς επισημαίνει ότι «οι προτάσεις για τα κόκκινα δάνεια τόσο από το ΤΧΣ, όσο και από την Τράπεζα της Ελλάδος, όπως οι ίδιοι οι θεσμοί παραδέχονται, απαιτούν για την υλοποίησή τους χρονικό διάστημα ενός εξαμήνου. Ορισμένοι μάλιστα εκφράζουν την άποψη ότι το διάστημα αυτό θα είναι μεγαλύτερο».
Οι προτάσεις
Ο ίδιος χαρακτηρίζει «εξαιρετικά θετική» την επιλογή που έκανε η Eurobank, αλλά παράλληλα επισημαίνει ότι πρέπει να εξεταστεί και μια ακόμα σειρά προτάσεων που έχουν διατυπωθεί ήδη από το 2014.
Διευθέτηση στεγαστικών δανείων με «sale and lease back». Αφορά αποκλειστικά οφειλέτες που έχουν δάνεια σε οριστική καθυστέρηση:
Στην περίπτωση που το δάνειο υπερβαίνει την εμπορική αξία του ακινήτου, παρέχεται δυνατότητα στο πλαίσιο του leasing να επεκταθεί ο χρόνος του δανείου 10-15 χρόνια με μικρή αύξηση επιτοκίου. Ουσιαστικά, δηλαδή, να είναι εφικτή η ετήσια εξυπηρέτηση του δανείου από τον οφειλέτη και να ανταποκρίνεται σε ένα στοιχειώδες μίσθωμα, τουλάχιστον για το 80% της εμπορικής αξίας του ακινήτου. Μετά από περίοδο 10ετιας-15ετίς θα μπορεί ο οφειλέτης να αποκτήσει το ακίνητο καταβάλλοντας την υπόλοιπη αξία της χρηματοδοτικής υποχρέωσης αν αυτή είναι χαμηλότερη της εμπορικής αξίας ή να καταβάλει την υπόλοιπη χρηματοδοτική υποχρέωση αφαιρουμένου του ποσού κατά το μέρος που η χρηματοδοτική υποχρέωση υπερβαίνει την αξία του ακινήτου.
Αν το υφιστάμενο υπόλοιπο του δανείου είναι μικρότερο του 100% της εμπορικής αξίας η ένταξη στη διαδικασία παρέχει δυνατότητα επέκτασης του δανείου κατά 10-15 χρόνια, άρα σημαντική μείωση της ετήσιας τοκοχρεολυτικής υποχρέωσης. Ο οφειλέτης έχει δικαίωμα επαναπόκτησης του ακινήτου στη λήξη της συμβατικής υποχρέωσης ή οποτεδήποτε κατά το χρόνο της μισθωτικής σύμβασης, στην αξία που το απέκτησε η τράπεζα.
Κατά τον Μιχάλη Σάλλα σε «sale and lease back» θα μπορούσαν υπό προϋποθέσεις να ενταχθούν και δάνεια επαγγελματιών και ιδιοκτητών μικρών επιχειρήσεων που έχουν ως εξασφάλιση πρώτη κατοικία.
Αναγκαία η δημιουργία μιας «bad bank»
«Για τα επιχειρηματικά δάνεια που είναι σε ΄εμπλοκή’ θα έπρεπε να έχει συσταθεί ειδικός φορέας για τη διαχείρισή τους», γράφει. «Ο ειδικός φορέας ‘bad bank’, ο οποίος θα συγκεντρώνει όλα τα καταγγελμένα δάνεια σε ενιαία πλατφόρμα, έχει τη δυνατότητα να τα ξεκαθαρίσει πολύ πιο γρήγορα και αποτελεσματικά αλλά και με μικρότερο κόστος. Αν οι τράπεζες σχηματίσουν ειδικό φορέα ‘bad bank’ και μεταφέρουν σε αυτόν τα καταγγελθέντα επιχειρηματικά δάνεια 23-25 δισ. ευρώ, τα οποία έχουν προβλέψεις 15-16,5 δισ. ευρώ, τότε η ‘bad bank’ καλείται να διαχειριστεί δάνεια που έχουν αποτιμηθεί 8-9 δισ. ευρώ, σύμφωνα με την αξία που έχουν στα βιβλία των τραπεζών. Αν τα δάνεια αυτά αποφασιστεί να πουληθούν από την ‘bad bank’ π.χ. στο 20% της ονομαστικής τους αξίας, τότε τα προς αναζήτηση κεφάλαια για να καλυφθεί η ζημιά, μετά την αφαίρεση των κεφαλαιακών δεσμεύσεων, ανέρχεται σε περίπου 2,5 δισ. ευρώ για όλες τις τράπεζες. Δηλαδή περίπου 0,6 δισ. ευρώ για την κάθε μία κατά μέσο όρο».
Ο Μιχάλης Σάλλας σημειώνει ότι «η έκδοση προνομιούχων μετοχών, με ουσιαστικό κίνητρο-προνόμιο, η έκδοση senior unsecured ομολόγων με ισχυρό κουπόνι αλλά κυρίως η έκδοση NPS (Non Preferred Senior) που αξιολογούνται κάτω από τις καταθέσεις και τα senior bonds αλλά πάνω από τα Tier 2 ομόλογα, ίσως είναι προτάσεις που πρέπει άμεσα να εξεταστούν για να διευκολύνουν τις λύσεις που προωθούνται για τα κόκκινα δάνεια».