Πολλοί νεαροί Έλληνες προσπαθούν να ζήσουν με τα μέσα που διαθέτουν, γεγονός που σημαίνει ότι έχουν αρχίσει να ψάχνουν εναγωνίως για φθηνότερο διαμέρισμα σε κάποιο από τα προάστια της Αθήνας, καθώς το τελευταίο διάστημα τα ενοίκια κάνουν άλμα.
Το Reuters περιγράφει την περίπτωση μιας «τυχερής», όπως τη χαρακτηρίζει, νεαρής Ελληνίδας, της Χριστίνας Παππά, που κατάφερε να βρει ένα διαμέρισμα με ενοίκιο 200 ευρώ.
Όπως σχολιάζει το πρακτορείο, την ώρα που η ελληνική οικονομία αναπτύσσεται φέτος με διπλάσιο ρυθμό έναντι του ρυθμού ανάπτυξης της ευρωζώνης χάρη στα ισχυρά έσοδα από τον τουρισμό, οι νέοι άνθρωποι βλέπουν τα εισοδήματά τους να εξανεμίζονται από την πανάκριβη λόγω ενεργειακής κρίσης και πληθωρισμού αγορά ακινήτων, όπου τα ενοίκια εκτοξεύονται και υπάρχει μεγάλο έλλειμμα σε μικρά διαμερίσματα.
Σε αυτό το περιβάλλον, η κυβέρνηση στρέφει την πολιτική της σε προγράμματα που θα βοηθήσουν τη νέα γενιά να αντεπεξέλθει στη νέα κρίση που προκαλεί αναταράξεις σε οικονομία και κοινωνία όπως το πρόγραμμα «Εξοικονομώ – Ανακαινίζω για Νέους», ο οδηγός του οποίου προδημοσιεύτηκε σήμερα (διαβάστε περισσότερα εδώ).
Ωστόσο, όπως αναφέρει η Χριστίνα Παππά, μια 27χρονη ταλαντούχα ηθοποιός, η τρέχουσα κατάσταση δεν είναι αυτό που ήλπιζε η νέα γενιά μετά από την κρίση χρέους και τη 10ετή λιτότητα.
«Η ενεργειακή κρίση με τρομάζει πολύ, γιατί σε ένα πολύ μικρό χρονικό διάστημα είδαμε τέτοια εκτόξευση στις τιμές. Με τρομάζει η ιδέα του πώς θα το διαχειριστώ όλο αυτό και πώς θα συνεχίσω να ζω μόνη».
Τα αυξανόμενα ενοίκια και οι απρόσιτες τιμές στέγασης από τελούν πρόβλημα σε πολλές βιομηχανικές οικονομίες, στην Ελλάδα όμως το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα οξύ καθώς το βιοτικό επίπεδο και ο πλούτος των νοικοκυριών έχουν ήδη ακρωτηριαστεί από την κρίση χρέους που ξεκίνησε το 2009 και τα χρόνια λιτότητας που ακολούθησαν.
Το ενοίκιο που πληρώνει η Παππά είναι για ένα διαμέρισμα 25 τ.μ. στο Νέο Ψυχικό και φυσικά δεν περιλαμβάνει λογαριασμούς ΔΕΚΟ. Μετακόμισε εκεί τον περασμένο μήνα, γιατί το ενοίκιο που πλήρωνε στην Καισαριανή ανέβηκε κατά 12,5%, στα 500 ευρώ, την ώρα που ο μισθός της δεν υπερβαίνει τα 650 ευρώ τον μήνα.
«Πολύς κόσμος στην ηλικία μου αντιμετωπίζει το ίδιο πρόβλημα. Και είτε επιλέγουν συγκάτοικο, είτε συνεχίζουν να ζουν με τους γονείς τους», αναφέρει. «Αυτό μπορείς να το κάνεις όταν είσαι 19, αλλά όχι και μετά».
Δημοσκόπηση που διενήργησε το Ινστιτούτο Eteron φέτος έδειξε ότι για το 83% των 1.007 ερωτηθέντων ηλικίας 18-44 ετών, η προσιτή στέγη αποτελεί την κορυφαία ανησυχία. Σχεδόν οι μισοί είπαν ότι έχουν δυσκολία να πληρώσουν το νοίκι τους και το 77% μετά βίας τα φέρνει βόλτα.
Πληθωρισμός που… «δαγκώνει»
Αν και η ελληνική οικονομία έχει δείξει αντοχές, παρουσιάζοντας ανάπτυξη 7,7% το δεύτερο τρίμηνο, ο πληθωρισμός είναι κοντά σε υψηλό 30 ετών στο 12%, ένα από τα υψηλότερα ποσοστά μεταξύ των 19 χωρών της ευρωζώνης.
Η Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία ανακοίνωσε ότι ο δείκτης στέγασης που αντανακλά τα ενοίκια και τα κόστη των στεγαστικών δανείων, έκανε άλμα 35,4% σε ετήσια βάση τον Σεπτέμβριο με τις τιμές ηλεκτρισμού να έχουν αυξηθεί κατά 30,5% και το πετρέλαιο θέρμανσης αυξημένο κατά 65,1%. Ολα αυτά συμπιέζουν το διαθέσιμο εισόδημα, που για το μέσο ελληνικό νοικοκυριό έχει αυξηθεί κατά 13% από το 2018, αναφέρει ο Νίκος Μαγγίνας, επικεφαλής οικονομολόγος στην Εθνική Τράπεζα.
Ο ίδιος αποδίδει αυτή την άνοδο στα ενοίκια κυρίως «σε μια υπερβολικά πιεσμένη αγορά κατά τη διάρκεια της κρίσης (χρέους).»
«Τώρα έχουμε το σοκ του συνδυασμού της αύξησης στις τιμές ενέργειας, στις τιμές τροφίμων και του κόστους στέγασης. Μέχρι τώρα, δεν έχει σημαντικές επιπτώσεις στην οικονομία, καθώς η κυβέρνηση υποστηρίζει τα αδύναμα εισοδήματα, ωστόσο υπάρχουν ανησυχίες ότι αυτό θα συνεχιστεί την επόμενη χρονιά», αναφέρει.
Οι τιμές των κατοικιών στην Ελλάδα σημείωσαν βουτιά 42% κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους, αλλά τώρα είναι πάνω από 29% υψηλότερες από το χαμηλό τους το 2017, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος. Η ανάκαμψη έχει επίσης αυξήσει τα ενοίκια.
Πρόσθετοι παράγοντες επιδεινώνουν το πρόβλημα, λένε οι μεσίτες ακινήτων.
Από την πλευρά της προσφοράς, ένα μεγάλο κομμάτι μικρών διαμερισμάτων 45-50 τετραγωνικών μέτρων έχουν μετατραπεί σε διαμερίσματα Airbnb για τουρίστες, ενώ οι υποψήφιοι αγοραστές κατοικιών αντιμετωπίζουν τον έλεγχο πολύ πιο αυστηρών τραπεζών. Οι αξίες των στεγαστικών δανείων έχουν μειωθεί στο 70-75%, από πάνω από 100% πριν από την κρίση χρέους.
Η προσοχή που επιδεικνύουν οι τράπεζες (σσ. στη χορήγηση δανείων) των τραπεζών στηρίζει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, αλλά θα μπορούσε επίσης να κρατήσει τους νέους εργαζόμενους μακριά από τα ακίνητα για δεκαετίες.
«Η κατάσταση είναι δύσκολη…θα δούμε πολλούς να επιστρέφουν στα παιδικά τους δωμάτια», αναφέρει ο Θεμιστοκλής Μπάκας, πρόεδρος της E-Real Estate, προσθέτοντας ότι η ιδιοκτησία στην Ελλάδα έχει πέσει κατά 2,9 ποσοστιαίες μονάδες τα τελευταία τρία χρόνια σε ποσοστό περίπου 73%.
Μετά από μια δεκαετία οικονομικής κρίσης και μια πανδημία δύο ετών, είναι δύσκολο για έναν νέο άνθρωπο να έχει εξοικονομήσει 45.000-60.000 ευρώ για να δώσει προκαταβολή σε ένα διαμέρισμα 150.000 ευρώ, αναφέρει ο κ. Μπάκας.
Οι περισσότερες ελληνικές πόλεις έχουν δει αύξηση των ενοικίων, ωστόσο, τα ακίνητα στο κέντρο της Αθήνας είχαν τη μεγαλύτερη αύξηση, με άνοδο 40% την τελευταία τετραετία.
Γνωρίζοντας τις δυσκολίες αυτές, η ελληνική κυβέρνηση τον περασμένο μήνα ξεκίνησε ένα πρόγραμμα μέτρων ανακούφισης ύψους 1,74 δισ. ευρώ.
Αύξησε το στεγαστικό επίδομα για τους φοιτητές στα 1.500 ευρώ από τα 1.000 ευρώ και στα 2.000 ευρώ αν επιλέξουν να έχουν συγκάτοικο. Επίσης, υπάρχει το πρόγραμμα πιλότος για χαμηλότοκα δάνεια προκειμένου να αγοράσουν διαμερίσματα κατασκευής πριν το 2007 και μέχρι 120 τ.μ., αρχής γενομένης από Ιανουάριο.
ΟΙ αξιωματούχοι της κυβέρνησης περιμένουν ότι περίπου 10.000 ζευγάρια ηλιίας 25-39 ετών θα επωφεληθούν από το πρόγραμμα που δίνει επιτόκιο 1% στα δάνεια έως 150.000 ευρώ.
Για τη Στεφανία Παπαδοπούλου, όμως, μια 20χρονη φοιτήτρια που κερδίζει 35 ευρώ τη μέρα ως σερβιτόρα και στηρίζεται οικονομικά στην οικογένειά της, η φυγή από τη χώρα φαίνεται ως η μοναδική διέξοδος.
Όπως λέει, «βγήκαμε από μια κρίση και μπήκαμε σε άλλη, χειρότερη. Αν δεν αλλάξει κάτι, το μέλλον μου το βλέπω σίγουρα στο εξωτερικό».
Διαβάστε ακόμη:
Wall Street: Οι «Big Tech» απογοητεύουν και πανικοβάλλουν τους επενδυτές (upd)
Πρόγραμμα «Σπίτι μου»: Χαμηλότοκα δάνεια σε νέους 25 – 39 ετών για πρώτη κατοικία (upd)