του Μάριου Ροζάκου
Να βγει «λευκός καπνός» για την αποφυγή των περικοπών στις συντάξεις το 2019 και για την εφαρμογή του πακέτου θετικών μέτρων περιμένει η κυβέρνηση στο σημερινό Euro Working Group.
Η ειδική συνεδρίαση των εκπροσώπων των υπουργείων Οικονομικών της ευρωζώνης για την Ελλάδα προβλέπεται να ξεκινήσει γύρω στις 12.00 το μεσημέρι (ώρα Ελλάδος). Εφόσον επιβεβαιωθούν τα αισιόδοξα μηνύματα του τελευταίου εικοσιτετραώρου, αναμένεται να ολοκληρωθεί το απόγευμα με μια θετική εισήγηση προς το Eurogroup σχετικά με την ακύρωση ή, έστω, την αναστολή των μειώσεων στις συντάξεις και την υλοποίηση των εξαγγελιών της Θεσσαλονίκης.
Η εισήγηση αυτή αναμένεται να συζητηθεί εν τάχει στο Eurogroup της προσεχούς Δευτέρας, ώστε να ληφθούν οι τελικές αποφάσεις και η ελληνική κυβέρνηση να μπορέσει να προχωρήσει με «καθαρό ορίζοντα» στην κατάθεση του τελικού σχεδίου προϋπολογισμού για το 2019 την ερχόμενη Τετάρτη 21 Νοεμβρίου στη Βουλή. Την ίδια ημέρα θα ανακοινωθούν οι συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τους προϋπολογισμούς των κρατών-μελών της ευρωζώνης και η πρώτη έκθεση ενισχυμένης μεταμνημονιακής εποπτείας της χώρας μας.
Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στο σημερινό Euro Working Group έχοντας στα χέρια του δύο δυνατά χαρτιά:
1. Τη σύμφωνη γνώμη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αποφυγή των περικοπών στις συντάξεις και την εφαρμογή θετικών μέτρων. Το τελικό πακέτο μέτρων μπορεί να περιλαμβάνει τροποποιήσεις σε σύγκριση με το προσχέδιο προϋπολογισμού που συνέταξε η κυβέρνηση για το 2019, αλλά, σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, οι αλλαγές θα αφορούν κυρίως την αναπροσαρμογή κονδυλίων, ενώ το συνολικό ύψος του πακέτου αναμένεται να κυμανθεί περί τα 900 εκατ. ευρώ, αυξημένο κατά 135 εκατ. ευρώ σε σχέση με το προσχέδιο (765 εκατ. ευρώ). Το επιπλέον ποσό αναμένεται να διατεθεί για να διευρυνθούν οι δικαιούχοι του επιδόματος στέγασης και να ενταχθούν σε αυτούς όχι μόνο ενοικιαστές, αλλά και δανειολήπτες που αντιμετωπίζουν μεγάλα οικονομικά προβλήματα.
2. Το σχεδόν διπλάσιο από τις προβλέψεις πρωτογενές πλεόνασμα του προϋπολογισμού στο δεκάμηνο της φετινής χρονιάς (6,46 δισ. ευρώ, έναντι πρόβλεψης για 3,584 δισ. ευρώ).
Το υπερπλεόνασμα επιτεύχθηκε μόνον και μόνον επειδή η κυβέρνηση εφαρμόζει ακάθεκτη – παρά τις αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ – τις «αντισυνταγματικές περικοπές συντάξεων του 2012» που υποσχόταν να καταργήσει (υποσχόμενη ως αντιπολίτευση 13η και 14 σύναξη κλπ) και τα οποία η υπουργός Εργασίας αποκάλυψε πριν μια εβδομάδα μόλις ότι ανέρχονται σε 4,5 δισκατομμύρια ευρώ τον χρόνο! Επιπλέον αυτών όμως, από το 2016 κατέκοψε τις νέες συντάξεις, ενώ επέβαλε και νέους φόρους (ΦΠΑ 24% παντού) και ασφαλιστικές εισφορές που τις πληρώνουν αδιακρίτως συνταξιούχοι και εν ενεργεία ασφαλισμένοι.
Το υπερπλεόνασμα, δεν είναι πραγματικά υπερπλεόνασμα. Είναι ανύπαρκτο και δεν οφείλεται στην Ανάπτυξη και στην «υπεραπόδοση της Οικονομίας» (όπως λένε στην Κυβέρνηση) αλλά στο ότι κόπηκαν 2 δισ. ευρώ από κρατικές δαπάνες στο 10μηνο, ενώ εισπράχθηκαν αντίστοιχα 800 εκατομμύρια επιπλέον φόροι.
Πώς γίνεται αυτό;
– «Κόπηκαν» ή «πάγωσαν» 700 εκατ. ευρώ πρωτογενείς κρατικές δαπάνες, Το από πού ακριβώς θα αποτυπωθείσε λίγες μέρες, στα οριστιά στοιχεία εκτέλεσης του Κρατικού Προϋπολογισμού.
– Άλλα 1,3 δισ. ευρώ δαπάνες (σύνολο 2 δισ. ευρώ) δεν δόθηκαν για δημόσιες επενδύσεις, όπως σχεδιαζόταν.
– δόθηκαν όμως και 770 εκατομμύρια λιγότερα για επιστροφές φόρων από τον Κρατικό Προϋπολογισμό.
Χωρίς τις περικοπές αυτές, που ξεπερνούν τα 3,5 δισ. ευρώ, δεν θα υπήρχε πρωτογενές υπερπλεόνασμα 2,9 δισ. ευρώ στο 10μηνο στον Κρατικό Προϋπολογισμό!
Ερώτημα αν θα υπάρξει ρήτρα
Όπως ανέφερε από χθες το πρωί το newmoney.gr, τόσο κυβερνητικοί αξιωματούχοι όσο και κύκλοι των δανειστών θεωρούν δεδομένη την ακύρωση των διατάξεων που καταργούν την προσωπική διαφορά. Αυτό που απομένει να αποσαφηνιστεί είναι αν θα δοθεί το «Ο.Κ.» για την πλήρη ακύρωση των περικοπών στις συντάξεις ή θα υπάρξει κάποιου είδους ρήτρα, που θα ορίζει ότι το μέτρο αναστέλλεται, π.χ. για όσο διάστημα η Ελλάδα επιτυγχάνει τον στόχο για το πρωτογενές πλεόνασμα.
Όσον αφορά στα θετικά μέτρα που επιδιώκει να εφαρμόσει η κυβέρνηση την προσεχή χρονιά, ο δρόμος για την υιοθέτησή τους φαίνεται πως ανοίγει μετά από σχεδόν δίμηνο μπρα-ντε-φερ με τους τεχνοκράτες των ευρωπαϊκών θεσμών. Ο κ. Χουλιαράκης και οι εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία έχει τον πρώτο λόγο στις διαβουλεύσεις για τον ελληνικό προϋπολογισμό, θα προσέλθουν σήμερα στο EuroWorking Group έχοντας γεφυρώσει την απόσταση που χώριζε μέχρι πρότινος τις προβλέψεις τους για τον δημοσιονομικό χώρο του 2019.
Ευρωπαϊκή πηγή με γνώση των διαβουλεύσεων εξήγησε από χθες στο newmoney.gr ότι το «κλειδί» για να καλυφθούν οι διαφορές προβλέψεων ήταν μια εσωτερική ανακατανομή των κονδυλίων που θα διατεθούν για κάθε θετικό μέτρο το 2019, με γνώμονα την αναπτυξιακή επίδρασή του. Για παράδειγμα, μπορεί να δοθούν περισσότερα χρήματα για την επιδότηση των ασφαλιστικών εισφορών των νέων εργαζομένων (103 εκατ. ευρώ έχουν προβλεφθεί στο προσχέδιο προϋπολογισμού) και να κοπεί αντίστοιχο ποσό από κάποιο άλλο μέτρο (π.χ. τη μεσοσταθμική μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 10%, για την οποία έχουν προβλεφθεί στο προσχέδιο 263 εκατ. ευρώ).
Επίσης εξετάστηκε η αναπροσαρμογή και άλλων δαπανών του προϋπολογισμού, με τελικό στόχο να ενισχυθούν μέτρα με μεγαλύτερη αναπτυξιακή επίδραση και να περιοριστούν οι πόροι για μέτρα χαμηλότερης αναπτυξιακής δυναμικής. Η τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας θεωρείται ότι δημιουργεί τον αναγκαίο δημοσιονομικό χώρο, ώστε και οι συντάξεις να διασωθούν και τα θετικά μέτρα να προχωρήσουν.
Η επιδότηση των ασφαλιστικών εισφορών των νέων, η μείωση ασφαλιστικών εισφορών ελευθέρων επαγγελματιών, αυτοαπασχολουμένων και αγροτών (για την οποία το σχετικό νομοσχέδιο κατατέθηκε ήδη στη Βουλή), και οι μειώσεις στον φόρο εισοδήματος των επιχειρήσεων (με ρυθμό μείωσης 1% ετησίως από το 2019 έως το 2022) και στον φόρο των μερισμάτων (από 15% σε 10%) έχουν προτεραιότητα για τους Ευρωπαίους, σε σχέση με τη μείωση του ΕΝΦΙΑ, την ενίσχυση της ειδικής αγωγής και του προγράμματος «Βοήθεια στο Σπίτι».
Καθοριστικό ρόλο για να συγκλίνουν οι θέσεις Ελλάδας-ευρωπαϊκών θεσμών τις τελευταίες ημέρες έπαιξαν, πάντως, και οι εξελίξεις στην Ιταλία. «Κανείς δεν θέλει άλλο ένα ανοιχτό θέμα», σχολίασε χαρακτηριστικά στο newmoney.gr έμπειρη ευρωπαϊκή πηγή. Η κατάσταση στη γειτονική χώρα προβλέπεται να απασχολήσει εκτενώς το Eurogroup της Δευτέρας.