Πρωτογενές πλεόνασμα, παρότι μειώνει φόρους και αυξάνει συντάξεις και επιδόματα, προβλέπει για το 2023 η κυβέρνηση. Μία εξήγηση που δίνει το Γραφείο Προϋπολογισμού, είναι ότι η κυβέρνηση μειώνει ξαφνικά τις αμυντικές – εξοπλιστικές δαπάνες. Η άλλη εξήγηση είναι ενδεχομένως ότι σε ένα μήνα θα έχουν πολλά αλλάξει, στις προβλέψεις και τα μέτρα που θα ανακοινώσει ολόκληρη η Ευρώπη για το 2023.
Το μόνο σίγουρο (με βάση το Προσχέδιο) είναι πως ο Προϋπολογισμός του 2023 θα είναι και ο πρώτος Προϋπολογισμός «χωρίς Μνημόνιο»! Όλα τα μεγέθη καταγράφονται πλέον με βάση το Ευρωπαϊκό λογιστικό σύστημα (κατά ESA – European System of Accounts) και όχι πια… «κατά Πρόγραμμα».
Τα «καλά» νέα…
Παρά τις πολλαπλές κρίσεις παγκοσμίως:
- η Ανάπτυξη εφέτος «πέταξε» στο 5,3% και για το 2023 προβλέπεται επιπλέον αύξηση 2,1% του ΑΕΠ.
- η ανεργία προβλέπεται να πέσει κάτω και από11% το 2023
- το πρωτογενές έλλειμμα θα είναι εφέτος 5,5 δισ. ευρώ μικρότερο από πέρυσι (3,6 δισ. έναντι 9,1 δισ. ευρώ) . Και για το 2023 προβλέπεται επιπλέον βελτίωση 5,2 δισ. ευρώ από φέτος (πλεόνασμα 1,6 δισ. έναντι ελλείμματος 3,6 δισ. ευρώ εφέτος).
Σε άλλες εποχές, αυτό θα σήμαινε σκληρή λιτότητα. Αντιθέτως όμως, για το 2023 προβλέπονται:
- κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης, εισφοράς ΜΤΠΥ 1% στους δημοσίους υπαλλήλους κλπ.
- αύξηση -και όχι μείωση– των εισπράξεων φόρων και εισφορών, κατά 1,5 δισ. ευρώ το 2023, βάσει του ονομαστικού ΑΕΠ, κυρίως λόγω της προβλεπόμενης πραγματικής Ανάπτυξης.
- σημαντική αύξηση των κοινωνικών παροχών και των συντάξεων: οι κοινωνικές παροχές αυξήθηκαν 1,6 δισ. το 2022. Τα 708 εκατ. προέρχονται από την αύξηση των συντάξεων. Το 2023 οι κοινωνικές παροχές θα αυξηθούν 456 εκατ. ευρώ επιπλέον και η αύξηση συντάξεων φτάνει στα 1,2 δισ. λόγω αναπροσαρμογής τους από 1.1.2023.
- στην πλευρά των δαπανών, η αναμενόμενη βελτίωση του 2023 θα προέλθει από τη μείωση των αγορών αγαθών, υπηρεσιών και πάγιων περιουσιακών στοιχείων κατά 2,25 δις, κυρίως εξαιτίας των αυξημένων φυσικών παραλαβών αμυντικού εξοπλισμού του τρέχοντος έτους που μειώνουν ανάλογα τις παραλαβές του επόμενου.
Τα “κακά” νέα…
Η άλλη όψη του νομίσματος, λόγω και της πρωτοφανούς ανισορροπίας διεθνώς, είναι ότι:
- ο πληθωρισμός «πετάει» στο 8,8% φέτος και 3% το 2023
- η ακρίβεια “φουσκώνει” ακόμα περισσότερο τους φόρους, ιδίως τον ΦΠΑ
- οι απανωτές αυξήσεις επιτοκίων απειλούν να τινάξουν στον αέρα νοικοκυριά και επιχειρήσεις
Επιπλέον, σύμφωνα με τη Γνώμη του Γραφείου Προϋπολογισμού στη Βουλή, όλες τις προβλέψεις απειλεί μια σειρά από αβεβαιότητες. Στης ακρίβειας τον καιρό, «εύθραυαστα» και αβέβαια για το 2023 φαντάζουν:
- όλες οι προβλέψεις για τις τιμές αερίου – καυσίμων – ρεύματος
- αν επαρκεί το αποθεματικό 1 δισ. ευρώ που διαθέτει η κυβέρνηση για την Ενεργειακή κρίση
- η πρόβλεψη για αύξηση στην Ιδιωτική κατανάλωση του 2023 (+1,3%)
- η πρόβλεψη για νέα σούπερ-αύξηση στις Επενδύσεις (+16%)
- η πρόβλεψη για νέα αύξηση στις Εξαγωγές το 2023 (+1,8%)
Όπως χαρακτηριστικά επί λέξει τονίζει το Γραφείο Προϋπολογισμού στη Βουλή, στη Γνώμη του επί του Προσχεδίου Προϋπολογισμού που κατέθεσε την Δευτέρα στη Βουλή ο υπουργός Οικονομικών:
- Υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα όσον αφορά την προβλεπόμενη άνοδο της ιδιωτικής κατανάλωσης (1,3%), των επενδύσεων (16%) και των εξαγωγών (1,8%). Και οι τρεις συνιστώσες μπορεί να επηρεαστούν αρνητικά από την ενδεχόμενη συρρίκνωση του διαθέσιμου εισοδήματος, την περαιτέρω αύξηση των επιτοκίων δανεισμού και τις πιθανές απώλειες αγοραστικής δύναμης στους εμπορικούς εταίρους, είτε λόγω επιβράδυνσης/ύφεσης είτε λόγω πληθωρισμού.
- Αν ο ρυθμός μεγέθυνσης είναι χαμηλότερος του αναμενόμενου, θα υπάρξουν αρνητικές συνέπειες στα δημόσια έσοδα, φορολογικά και ασφαλιστικά.
- Πιο σημαντικός, ωστόσο, είναι ο κίνδυνος από υψηλότερες του αναμενόμενου αυξήσεις στις τιμές των καυσίμων και του ηλεκτρικού ρεύματος που θα εντείνουν τις ανάγκες εισοδηματικών ενισχύσεων σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να ανατρέψει τις σχετικές προβλέψεις δαπανών και να επιδεινώσει το δημοσιονομικό αποτέλεσμα.
- Θα πρέπει, συνεπώς, να υπάρχει ετοιμότητα ώστε, εάν προκύψουν πρόσθετες ανάγκες δαπανών πλέον του 1 δις του ειδικού αποθεματικού, να ληφθούν αντισταθμιστικά μέτρα που θα διασφαλίζουν τον δημοσιονομικό στόχο. Τέτοια μέτρα μπορούν είτε να είναι γενικά, όπως μια μείωση δαπανών ή αύξηση εσόδων σε άλλες κατηγορίες, είτε ειδικά στην αγορά ενέργειας, όπως μια αύξηση της φορολογίας των κερδοφόρων επιχειρήσεων ή, ισοδύναμα, μια μείωση στο πλαφόν της χονδρικής αγοράς ηλεκτρικού ρεύματος.
Διαβάστε ακόμα:
Ύφεση, σύσφιξη και πόλεμος «στραγγαλίζουν» το παγκόσμιο εμπόριο – «Μαύρες» προβλέψεις
Τάκης Θεοχαράκης: Πώς βάζει στην πρίζα το όραμα για τη Nissan στην Ελλάδα (pics)
Klarna: Το στοίχημα του μεγαλύτερου ευρωπαϊκού «μονόκερου» για την Ελλάδα