των Μάριου Ροζάκου, Ελένης Στεργίου
Ως ριψοκίνδυνη προσπάθεια της κυβέρνησης να αποκομίσει πολιτικά οφέλη στο εσωτερικό της χώρας με το βλέμμα στις εκλογές και να αποφύγει ή, έστω, να λιγοστέψει τις μεγάλες υποχωρήσεις στο διάδοχο πλαίσιο του νόμου Κατσέλη ερμηνεύουν ευρωπαϊκές πηγές τη χθεσινή διαρροή του Μεγάρου Μαξίμου, σύμφωνα με την οποία το σχετικό νομοσχέδιο θα κατατεθεί στη Βουλή αύριο, Παρασκευή ακόμα και χωρίς συμφωνία με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς.
Η διαρροή δεν αιφνιδίασε τους Ευρωπαίους, που εξακολουθούν να θεωρούν ότι είναι εφικτή η επίτευξη συμφωνίας έως το Eurogroup της 5ης Απριλίου, παρόλο που «έχουμε να διανύσουμε ακόμα δρόμο», όπως δήλωσε χθες το πρωί στην Αθήνα ο επικεφαλής των τεχνοκρατών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Ελλάδα Ντέκλαν Κοστέλο. Ο Επίτροπος Οικονομικών Πιέρ Μοσκοβισί με δήλωσή του χθες το βράδυ επιχείρησε να ρίξει τους τόνους, κάνοντας λόγο για «σημαντική πρόοδο» στις διαβουλεύσεις μεταξύ των θεσμών και της κυβέρνησης και εκφράζοντας τη βεβαιότητα ότι «θα μπορέσουμε να ολοκληρώσουμε τις συνομιλίες μας τις επόμενες ημέρες, ενόψει του Eurogroup στις 5 Απριλίου».
Σε κάθε περίπτωση, η ευρωπαϊκή πλευρά είναι προετοιμασμένη και για το αντίθετο σενάριο και έχει ξεκαθαρίσει πως, εάν υπάρχει πολύ μεγάλη απόκλιση ανάμεσα στις προδιαγραφές που θέτει και στην τελική μορφή του νέου πλαισίου, τότε το Eurogroup θα «παγώσει» την επιστροφή των κερδών των ομολόγων.
«Η Ελλάδα δεν βρίσκεται πλέον σε πρόγραμμα και δεν έχει ανάγκη για τον προϋπολογισμό της τα 970 εκατ. ευρώ από τα κέρδη των ομολόγων, επομένως μπορεί να προχωρήσει χωρίς συμφωνία με τους θεσμούς. Ωστόσο, μια τέτοια εξέλιξη θα προκαλέσει απογοήτευση, θα χαλάσει το καλό κλίμα που έχει διαμορφωθεί στο Eurogroup και είναι βέβαιο ότι θα κριθεί αρνητικά από τις αγορές», επισήμανε στο newmoney.gr ευρωπαϊκή πηγή.
Σύμφωνα με την ίδια πηγή, υπάρχουν δύο ενδεχόμενα για τα επόμενα βήματα:
– Είτε η κυβέρνηση θα καταθέσει στη Βουλή ένα νομοσχέδιο που αρχικά θα απέχει από αυτά που ζητούν οι Ευρωπαίοι, αλλά σταδιακά η απόσταση θα γεφυρωθεί και θα επιτευχθεί συμφωνία έως το Eurogroup της 5ης Απριλίου. «Σημασία έχει τι θα προβλέπει το τελικό κείμενο που θα ψηφιστεί από τη Βουλή και η δευτερογενής νομοθεσία (υπουργικές αποφάσεις κ.λπ.), που θα εξειδικεύει κάποια θέματα», σημειώνουν οι προαναφερθείσες πηγές.
– Είτε η ελληνική πλευρά θα πάρει το ρίσκο να προχωρήσει χωρίς συμφωνία, θυσιάζοντας την επιστροφή των 970 εκατ. ευρώ από τα κέρδη των ομολόγων, στέλνοντας ένα εξόχως αρνητικό σήμα στις αγορές και επισπεύδοντας πιθανότατα τις εθνικές κάλπες. Το σενάριο των πρόωρων εκλογών, το οποίο εξετάζουν στο Μέγαρο Μαξίμου, οδηγεί την κυβέρνηση στην επιλογή μονομερών κινήσεων, όπως για παράδειγμα η ρύθμιση οφειλών προς εφορίες και ασφαλιστικά ταμεία σε έως 120 δόσεις, παρά τις αντιρρήσεις των δανειστών. Με τον τρόπο αυτό χτίζεται ένα ιδανικό προεκλογικό αφήγημα για την προώθηση των θετικών μέτρων.
Τόσο το κυβερνητικό στρατόπεδο όσο και η ευρωπαϊκή πλευρά αποφεύγουν, πάντως, μέχρι τώρα τον όρο «μονομερής ενέργεια» για την κατάθεση του νομοσχεδίου αύριο στη Βουλή. Προφανώς η υποβολή του σχεδίου νόμου αποτελεί μια κίνηση άσκησης πίεσης προς τους θεσμούς, προκειμένου να βρεθεί η χρυσή τομή σε μια περίοδο κρίσιμη για την κυβέρνηση, ενόψει των εκλογών του Μαΐου. Κυβερνητικές πηγές τόνιζαν χθες την πρόθεση της ελληνικής πλευράς να εξαντλήσουν κάθε περιθώριο συζήτησης, ώστε να υπάρξει συμφωνία στις τηλεδιασκέψεις που θα συνεχιστούν και σήμερα, αλλά διαμήνυαν παράλληλα ότι δεν υπάρχει διάθεση για μακρά συζήτηση δίχως αποτέλεσμα.
Σε αντίθεση με ό,τι υποστήριξε χθες το Μέγαρο Μαξίμου, οι συνεχιζόμενες διαβουλεύσεις για τον νέο νόμο Κατσέλη δεν αφορούν «τεχνικά ζητήματα», αλλά βασικές παραμέτρους του νέου πλαισίου, που σχετίζονται τόσο με τα κριτήρια ένταξης των δανειοληπτών στο καινούργιο πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας όσο και με τρεις κρίσιμες παραμέτρους:
1. Το δημοσιονομικό κόστος του νέου νόμου Κατσέλη. Όπως επισήμανε χθες ο κ. Κοστέλο, το δημοσιονομικό κόστος (από την κρατική επιδότηση των δόσεων των δανείων) θα φθάσει τα 800 εκατ. ευρώ σε ορίζοντα τετραετίας, «ποσό που δεν είναι μικρό». Εξάλλου, όπως προαναφέρθηκε, χρειάζεται η έγκριση της DG Comp ότι η επιδότηση δεν αποτελεί κρατική βοήθεια προς τις τράπεζες.
2. Την ένταξη των επιχειρηματικών δανείων με υποθήκη πρώτης κατοικίας στο νέο πλαίσιο. Οι θεσμοί δεν συμφωνούν με την ένταξη αυτής της κατηγορίας δανείων στο καινούργιο σχήμα προστασίας της πρώτης κατοικίας και επιμένουν ότι, τουλάχιστον, τα όρια ένταξης θα πρέπει να είναι πολύ αυστηρότερα σε σύγκριση με τους υπόλοιπους δανειολήπτες. Επιπλέον, θεωρούν ότι υπάρχει ζήτημα «ηθικού κινδύνου», εάν η κυβέρνηση δεν διασφαλίσει ότι δανειολήπτες που διαθέτουν άλλα περιουσιακά στοιχεία (ακίνητα, καταθέσεις κ.λπ.) θα πρέπει να τα ρευστοποιήσουν, προτού τύχουν προστασίας.
3. Τα «βαρίδια» που κληροδοτεί ο νόμος Κατσέλη. Οι Ευρωπαίοι επιμένουν ότι πρέπει να αποφευχθεί πάση θυσία η επανάληψη των παθογενειών του νόμου Κατσέλη, ώστε να μην βρουν και πάλι προστασία οι «στρατηγικοί κακοπληρωτές», καταφεύγοντας στα Δικαστήρια και κερδίζοντας χρόνο. Οι θεσμοί θα ήθελαν να καταργηθούν οι διατάξεις του νόμου Κατσέλη που παραμένουν σε ισχύ και δίνουν στους δανειολήπτες τη δυνατότητα να προσφύγουν στο δικαστήριο, εάν απορριφθούν από το νέο πλαίσιο προστασίας, διασφαλίζοντας τη μη ρευστοποίηση των περιουσιακών στοιχείων τους. Η κυβέρνηση είχε, άλλωστε, υποσχεθεί να καταθέσει έως τα τέλη Μαρτίου νέο, ενιαίο πτωχευτικό νόμο για τα φυσικά πρόσωπα, κάτι που έχει καθυστερήσει.