Την παραμικρή επαφή με την Εφορία δεν έχει 1 στους 2 Έλληνες φορολογούμενους, καθώς το 50% μένει πρακτικά και ουσιαστικά αφορολόγητο κάθε χρόνο. Αντιθέτως, το «μάρμαρο» πληρώνουν μικρομεσαίοι που βγάζουν από μόλις 1.500 ή 1.600 ευρώ τον μήνα και άνω.

Διακόσιες χιλιάδες ελληνικά νοικοκυριά δηλώνουν εισόδημα 20.000-22.000 ευρώ τον χρόνο, αλλά πληρώνουν τα διπλάσια ή τριπλάσια απ’ όσα τους αναλογούν εισοδηματικά και πληθυσμιακά. Τα νεότερα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων «φωτογραφίζουν» πίσω από όλα αυτά μεγάλη φοροδιαφυγή.

Και αυτή μπορεί να αποδίδεται στην υπερφορολόγηση προηγούμενων ετών, αλλά οφείλεται και στην επιδοματική πολιτική που δίνει κίνητρο για απόκρυψη εισοδήματος, σύμφωνα και με την τελευταία έκθεση του ΙΟΒΕ.

Έτσι, τίθεται εκ των πραγμάτων ζήτημα τιμαριθμοποίησης και αναδιάταξης της φορολογικής κλίμακας, κατά τρόπο που να επιτρέπει στη μεσαία τάξη -και ειδικά σε οικογένειες με 2 παιδιά- να ανασάνουν από τα φορολογικά βάρη.

Ποιος πληρώνει το «μάρμαρο»

Τα στοιχεία της ΑΑΔΕ για τις δηλώσεις εισοδήματος του 2021 είναι αποκαλυπτικά:

■ Το 28% (1,8 από τα 6,5 εκατομμύρια νοικοκυριά) καλείται να πληρώσει μηδέν φόρο.
■ Το 22% καλείται να πληρώσει φόρο εισοδήματος 1-15 ευρώ, δηλαδή κάτω από 1 ευρώ τον μήνα για τους περισσότερους.
■ Το 2% καλείται να πληρώσει 15-30 ευρώ φόρο. Ωστόσο, αν βεβαιωθεί στην εκκαθάριση προς πληρωμή φόρος κάτω από 30 ευρώ, δεν καταβάλλεται και δεν αναζητείται.
■ Συνολικά 1 στα 2 νοικοκυριά μένει εντελώς αφορολόγητο.

Μια εξήγηση για το γιατί το 52% των νοικοκυριών χρεώνεται κάτω και από 30 ευρώ φόρο τον χρόνο θα μπορούσε να είναι ότι η περίοδος 2020/2021 ήταν περίοδος κρίσης και αφορολόγητων επιδομάτων. Ωστόσο και στα χρόνια πριν από την πανδημία το αντίστοιχο ποσοστό έφτανε στο 49%.

Στην πραγματικότητα αυτό συμβαίνει διότι εισόδημα κάτω από 20.000 ευρώ δηλώνει το 92% των φορολογουμένων ή, για την ακρίβεια, τα 8.128.516 από τα συνολικά 8.942.085 ενεργά ΑΦΜ (το 2019 δήλωνε κάτω από 20.000 ευρώ το 94%)!

Στην πράξη, μόλις 2,5% των φορολογουμένων δηλώνουν εισόδημα από 20.000 μέχρι και 22.000 ευρώ τον χρόνο. Ποσοστό σχεδόν διπλάσιο από το 1,5% που δήλωνε τέτοιο εισόδημα το 2019.

Αυτά είναι 200.000 όλα κι όλα ΑΦΜ-υποζύγια, τα οποία πληρώνουν το 6,5% των φόρων! Δηλαδή σχεδόν τριπλάσια βάρη από όσα τους αναλογούν πληθυσμιακά, καθώς είναι η κατηγορία που συμμετέχει αναλογικά περισσότερο από κάθε άλλη στα φορολογικά βάρη.

Συγκεκριμένα, η σύγκριση δείχνει τα εξής:

■ Έξι στους 10 πληρώνουν κάτω από 200 ευρώ και 7 στους 10 μέχρι 600 ευρώ το πολύ. Μόλις 3 στους 10 πληρώνουν φόρο πάνω από 600 ευρώ.
■ Το 92% των φορολογουμένων με εισόδημα κάτω από 20.000 δηλώνει το 60% του συνόλου εισοδημάτων, αλλά καταβάλλει το 33% των φόρων (400 ευρώ κατά μέσο όρο).
■ Μόλις το 2,5% των φορολογουμένων (200.000 ΑΦΜ με εισόδημα 20.000-22.000 ευρώ) δηλώνει το 5% του συνόλου των εισοδημάτων της χώρας και πληρώνει… το 6,5% των φόρων (μ.ό. 2.650 ευρώ)!
■ Η μερίδα των φορολογουμένων που συμβάλλει περισσότερο στα φορολογικά έσοδα του κράτους είναι οι 360.000 φορολογούμενοι οι οποίοι πληρώνουν φόρο 3.000-6.000 ευρώ τον χρόνο, γιατί δηλώνουν μέσο εισόδημα πέριξ των 26.500 ευρώ. Οσοι από αυτούς υπερβαίνουν τα 30.000 ευρώ χάνουν και σχεδόν όλα τα επιδόματα της «ανώτερης» μεσαίας τάξης.
■ Το «χάδι» της Εφορίας αρχίζει να αγγίζει όσους δηλώνουν εισόδημα από μόλις 16.000 έως 18.000 ευρώ τον χρόνο, δηλαδή το 5% των φορολογουμένων (400.000 ΑΦΜ) που αντιπροσωπεύει το 8,5% των συνολικών εισοδημάτων και καταβάλλει το 7% των φόρων (μ.ό. 1.170). ευρώ).
Εξίμισι εκατομμύρια νοικοκυριά και 8,9 εκατομμύρια ΑΦΜ δήλωσαν το 2021 συνολικό εισόδημα 79,7 δισ. ή κατά μέσο όρο 8.915 ευρώ ο καθένας. Η Εφορία έκρινε πως κάποιοι δήλωσαν λίγα και τους επέβαλε και τεκμαρτό εισόδημα 6 δισ. ευρώ επιπλέον. Έτσι πλήρωσαν συνολικά 8,2 δισ. ευρώ για φόρους εισοδήματος, δηλαδή 970 ευρώ κατά κεφαλήν. Καθώς όμως οι μισοί έμειναν πρακτικά αφορολόγητοι, τελικά το μέσο φορολογικό βάρος έφτασε στα 2.000 ευρώ για όσους κλήθηκαν να πληρώσουν τον λογαριασμό.

Ειδικότερα:

■ Οι επιτηδευματίες δηλώνουν 10,7 δισ. ευρώ ή 10.608 ευρώ κατά μέσο όρο ο καθένας.
■ Οι μισθωτοί δηλώνουν 32,5 δισ. ή κατά μέσο όρο 10.182 ευρώ τον χρόνο.
■ Οι συνταξιούχοι δηλώνουν 25 δισ. ευρώ συνολικά ή 8.294 ευρώ κατά μέσο όρο.
■ Οι εισοδηματίες δηλώνουν 8,2 δισ. αθροιστικά ή 8.137 ευρώ ο καθένας κατά μέσο όρο.
■ Οι αγρότες δηλώνουν 3,3 δισ. ευρώ ή 6.376 ευρώ τον χρόνο ο καθένας.

«Τριπλά άδικο»

Η ανάγκη για στοχευμένα επιδόματα «δημιουργεί στρεβλώσεις όταν οι φορολογούμενοι μπορούν να αποκρύπτουν τα εισοδήματά τους, ή ακόμη και να μειώνουν την εργασία τους, για να γίνονται δικαιούχοι σημερινών και μελλοντικών επιδομάτων» τονίζει στην τελευταία έκθεσή του για την ελληνική οικονομία το ΙΟΒΕ. Και αυτό διότι όσοι δηλώνουν εισόδημα πάνω από 20.000 ή 30.000 ευρώ χάνουν αυτομάτως μια σειρά τακτικών ή έκτακτων επιδομάτων.

Με εξαίρεση την επιδότηση ρεύματος που δόθηκε οριζόντια -αλλά εξετάζεται να δοθεί πλέον και αυτή με βάση εισοδηματικά κριτήρια- επιδόματα που χάνουν όσοι δηλώνουν μικρομεσαία εισοδήματα είναι, μεταξύ άλλων, και τα εξής: Fuel Pass, Market Pass, επίδομα θέρμανσης, επιδότηση αγοράς και αντικατάστασης συσκευών, επίδομα τέκνων, εξοικονομώ-ανακαινίζω, «νταντάδες της γειτονιάς», κοινωνικός τουρισμός και πολλά άλλα.

Τέτοια επιδόματα αρχίζουν να μειώνονται από τα περίπου 10.000 ευρώ ή χάνονται εντελώς στο όριο εισοδήματος των 20.000-30.000 ευρώ (ατομικό ή και οικογενειακό). Και με την εξαίρεση από επιδόματα όσων εμπίπτουν σε «φόρο πολυτελείας» (λόγω ιδιωτικών σχολείων και δασκάλων, κηπουρού ή οικιακού προσωπικού κ.λπ.) ευνοούνται όσοι επιλέγουν «μαύρη» εργασία.

Στην περίπτωση αυτή προκύπτει και τρίτη αδικία για τους πλέον συνεπείς: όχι μόνο πληρώνουν τους φόρους των άλλων, όχι μόνο εισφέρουν για επιδόματα που λαμβάνουν άλλοι, αλλά χάνουν οι ίδιοι, καθώς οι επιδοτήσεις ανεβάζουν τον πληθωρισμό και τις τιμές, αντί να πέφτουν λόγω μείωσης της κατανάλωσης. Εξέλιξη που κατατρώει το εισόδημα και τις καταθέσεις της μεσαίας τάξης, ενώ άλλων αυξάνονται με τα μέτρα προστασίας που αυτοί απολαμβάνουν.

Διαβάστε ακόμη:

Τα SOS για όσους υποβάλουν φέτος την πρώτη τους φορολογική δήλωση

Τελική ευθεία για 2+2 νέες μεγάλες επενδύσεις πολυεθνικών στην Ελλάδα (pics)

Οικογένεια Νίκα: Στις 8 Μαρτίου βγαίνει ξανά στο σφυρί το ακίνητο της Στησιχόρου (pic)