Με 10 άτομα προσωπικό και προσυπολογιζόμενα έσοδα για τον πρώτο χρόνο 36 εκατ. ευρώ ανοίγει αυλαία την 1η Ιανουαρίου του 2022 το Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (ΤΕΚΑ), που απευθύνεται σε νέους εργαζομένους και σε ασφαλισμένους έως 35 ετών.
Οι νεοεισερχόμενοι στην αγορά εργασίας που θα ασφαλιστούν υποχρεωτικά στο νέο Ταμείο την επόμενη χρονιά υπολογίζονται σε 98.000-100.000 άτομα. Το επιτελείο του υφυπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, αρμόδιου για θέματα Κοινωνικής Ασφάλισης, Πάνου Τσακλόγλου, αλλά και η διοικούσα επιτροπή του Ταμείου, η οποία προς το παρόν εδρεύει στο υπουργείο αναζητώντας νέα στέγη, επεξεργάζονται τον κανονισμό του νέου Ταμείου και αναμένεται να δώσουν οδηγίες στους εργοδότες και τα λογιστήρια των επιχειρήσεων. Στόχος είναι η αλλαγή να γίνει όσο το δυνατόν πιο ομαλά, χωρίς να επιβαρυνθούν οι εμπλεκόμενοι.
Η διαδικασία που θα ακολουθηθεί θα είναι η εξής: το νέο σύστημα επικουρικής ασφάλισης θα είναι υποχρεωτικό για το σύνολο των μισθωτών και αυτοαπασχολούμενων που εισέρχονται για πρώτη φορά στην αγορά εργασίας από την 1η Ιανουαρίου του 2022 και είναι υπόχρεοι επικουρικής ασφάλισης. Πρόκειται για τους μισθωτούς του Δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα, τους δικηγόρους και τους μηχανικούς.
Στο τέλος Φεβρουαρίου, για πρώτη φορά οι εισφορές των νεοεισερχόμενων θα υποβληθούν μέσω των ΑΠΔ σε δύο διαφορετικούς κωδικούς ώστε να είναι διακριτή η διαφορά μεταξύ των εισφορών που κατευθύνονται προς τον ΕΦΚΑ και εκείνων που θα κατευθυνθούν προς το ΤΕΚΑ. Αυτές τις ημέρες η διοικούσα επιτροπή (Βαρβέρης, Μαυροκώστα, Ξυλάκη, Στρατόπουλος, Κοντογιώργης, Παγώνης), με επικεφαλής τη γενική γραμματέα Κοινωνικών Ασφαλίσεων Παυλίνα Καρασιώτου, υπογράφει τα πρωτόκολλα συνεργασίας με τον ΕΦΚΑ προκειμένου να γίνει ο διαχωρισμός των μητρώων των ασφαλισμένων που θα περάσουν στο νέο σύστημα.
Το ύψος των εισφορών για το νέο επικουρικό σύστημα παραμένει ως έχει. Δηλαδή 6,5% μέχρι τα μέσα του 2022 και 6% από εκεί και πέρα. Τα έσοδα από τις εισφορές έχουν προϋπολογιστεί 36 εκατ. ευρώ για το 2022, 165 εκατ. για το 2023, 207 εκατ. για το 2024 και 240 εκατ. ευρώ για το 2025.
Τα ποσά αυτά, όπως υποστηρίζουν οι ειδικοί που εκφράζουν ενστάσεις για τη βιωσιμότητα του νέου συστήματος, θα εκλείψουν από το δημόσιο επικουρικό ταμείο. Πάντως, προς το παρόν το Ταμείο δεν εμφανίζει ελλείμματα, ούτε θα χρειαστεί έως το τέλος του έτους ενέσεις ρευστότητας. Από την 1η Ιανουαρίου του 2023 θα μπορούν να ενταχθούν προαιρετικά στο νέο Ταμείο οι ασφαλισμένοι κάτω των 35 ετών οι οποίοι είτε δεν έχουν υποχρεωτική επικουρική ασφάλιση (π.χ. ένας λογιστής), είτε είναι ήδη ασφαλισμένοι στο υφιστάμενο σύστημα. Θα έχουν δηλαδή στη διάθεσή τους σχεδόν δύο χρόνια για να αποφασίσουν ποια επιλογή είναι η πιο συμφέρουσα.
Βασικό χαρακτηριστικό του νέου συστήματος είναι ότι δημιουργούνται ατομικοί λογαριασμοί (κουμπαράδες) στους οποίους θα κατευθύνονται οι εργοδοτικές και εργατικές εισφορές για επικουρική ασφάλιση που έχουν καταβληθεί από τον εργοδότη για τον μισθωτό ή από τον ίδιο τον εργαζόμενο -εφόσον πρόκειται για αυτοαπασχολούμενο- καθώς και οι αποδόσεις των επενδύσεων που αντιστοιχούν στις εισφορές του.
Το επόμενο διάστημα οι νέοι εργαζόμενοι θα λάβουν στο email που έχει στη διάθεσή της η ΑΑΔΕ ένα κείμενο που θα τους καλεί να επιλέξουν το επενδυτικό προφίλ (συντηρητικό, ισορροπημένο, επιθετικό) με το οποίο επιθυμούν να επενδυθούν τα κεφάλαια του ασφαλιστικού κουμπαρά τους. Ανά τακτά χρονικά διαστήματα (5ετία), εφόσον επιθυμούν, θα μπορούν να αλλάζουν το προφίλ. Επιπλέον, θα έχουν τον πλήρη έλεγχο των εισφορών και των αποδόσεών τους μέσω πρόσβασης από το κινητό ή τον υπολογιστή τους ανά πάσα στιγμή, όπως συμβαίνει και με το e-banking. Δηλαδή, θα βλέπουν τις εισφορές και τις αποδόσεις που σωρεύονται στον ατομικό κουμπαρά προκειμένου να χτιστεί το κεφάλαιο που θα χρηματοδοτήσει την επικουρική τους σύνταξη.
Από τις μελέτες και τις προβολές που έχουν γίνει προκύπτει ότι το νέο σύστημα μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικά υψηλότερες επικουρικές συντάξεις σε σχέση με το υφιστάμενο. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα παραδείγματα του υπουργείου Εργασίας, ενώ αυτή τη στιγμή το ύψος της μηνιαίας επικουρικής σύνταξης για μέσο μισθό 1.400 ευρώ και 40 έτη ασφάλισης ανέρχεται σε 235 ευρώ, με το νέο σύστημα η επικουρική σύνταξη μπορεί να φτάσει στα 326 ευρώ με βάση την επαγγελματική διαχείριση των κεφαλαίων του ΕΦΚΑ και στα 479 ευρώ με βάση τον μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ που έχουν τα κεφαλαιοποιητικά συστήματα με τις υψηλότερες αποδόσεις.
Σε ένα άλλο παράδειγμα, η μηνιαία επικουρική σύνταξη εργαζομένου που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό (650 ευρώ) και διαθέτει 40 χρόνια ασφάλισης διαμορφώνεται με το υφιστάμενο σύστημα στα 153 ευρώ. Με το νέο κεφαλαιοποιητικό σύστημα η σύνταξη μπορεί να ανέλθει στα 219 ευρώ, να αυξηθεί δηλαδή κατά 43%, με αποδόσεις ίσες με τον μέσο όρο των κεφαλαιοποιητικών συστημάτων. Μπορεί, δε, να αυξηθεί ακόμα περισσότερο, στα 257 ευρώ (+68% σε σχέση με το υφιστάμενο σύστημα), αν επιτευχθούν αποδόσεις ίσες με τη μέση ετήσια απόδοση των αποθεματικών του ΕΦΚΑ που διαχειρίζεται το Μεικτό Αμοιβαίο Κεφαλαίο της ΑΕΔΑΚ Ασφαλιστικών Οργανισμών.
Σύμφωνα με τον νόμο, οι λειτουργικές δαπάνες του Ταμείου για τα πρώτα πέντε χρόνια θα καλύπτονται από τον κρατικό προϋπολογισμό. Για το 2022 θα διατεθούν από τον προϋπολογισμό του υπουργείου Εργασίας περίπου 3 εκατ. ευρώ.
Αγκάθι της μεταρρύθμισης είναι το υψηλό κόστος μετάβασης στο νέο σύστημα, πάνω από 70-80 δισ. σε βάθος 50ετίας. Ωστόσο, σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας που απαντά στις ενστάσεις της αντιπολίτευσης , το κόστος δεν ξεπερνά τα 120 εκατ. ευρώ τον χρόνο, ενώ θα πρέπει να συνυπολογιστεί και το λεγόμενο «μέρισμα ανάπτυξης», δηλαδή οι επενδύσεις που θα προκύψουν από τις αποταμιεύσεις και τα έσοδα που θα δημιουργηθούν.
Το νέο Ταμείο ξεκινά τη λειτουργία του παρέχοντας στους ασφαλισμένους τέσσερεις δικλίδες ασφαλείας:
Πρώτον, το κράτος εγγυάται την καταβολή των συντάξεων του υφιστάμενου συστήματος με υπολογισμό τους σαν στο σύστημα να συμμετείχαν όλοι οι ασφαλισμένοι (παλαιοί και νέοι).
Δεύτερον, ακόμα και στην εξαιρετικά απίθανη περίπτωση που οι σωρευτικές αποδόσεις των επενδύσεων του ατομικού λογαριασμού του ασφαλισμένου στο νέο σύστημα είναι αρνητικές, το κράτος εγγυάται ότι η επικουρική του σύνταξη θα αντιστοιχεί στις εισφορές που κατέβαλε ο ασφαλισμένος σε πραγματικούς όρους. Ουσιαστικά, αυτό σημαίνει ότι οι ασφαλισμένοι του νέου συστήματος θα είναι προστατευμένοι από τυχόν ακραίες διακυμάνσεις των αγορών.
Τρίτον, το σύστημα θα προβλέπει ελάχιστο ποσό κατώτατης επικουρικής σύνταξης σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος ή θανάτου του ασφαλισμένου προτού χτιστεί ο ατομικός κουμπαράς, δηλαδή το κράτος θα συμπληρώνει μέχρι του ποσού των ελάχιστων ορίων.
Τέταρτον, προβλέπεται επιστροφή εισφορών ακόμη κι αν ο ασφαλισμένος δεν θεμελιώνει δικαίωμα συνταξιοδότησης, δηλαδή έχει λιγότερα από 15 έτη ασφάλισης στο σύστημα, κάτι που δεν ισχύει σήμερα.
Διαβάστε ακόμη
Επίδομα θέρμανσης: Πληρώνονται σήμερα 680.000 δικαιούχοι
Οικογένεια Γιατράκου: Βγαίνει σήμερα στο «σφυρί» το σπίτι της Κηφισιάς