Πώς, πότε και σε ποιους θα επιστρέφει φόρους €400 εκατ. η εφορία

Ταχύτερα από ποτέ θα δοθούν φέτος οι επιστροφές φόρου εισοδήματος στα νοικοκυριά που το δικαιούνται. Με απόφαση Πιτσιλή, συντομεύεται σε περίπου 5 αντί σε 15 ή 20 και περισσότερες εργάσιμες, ο χρόνος που απαιτείται για την έκδοση της εντολής πληρωμής του δικαιούχου.

Μέχρι φέτος, με την προηγούμενη διαδικασία που ακολουθείτο, για να βγει μια παρτίδα εκκαθαριστικών  εμπλέκονταν όλα τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας και με μεγάλο διοικητικό κόστος. Έπρεπε να σταλεί πρώτα ένα αρχείο πληρωμών σε όλες τις τράπεζες και να το επιστρέψουν αν βρίσκαν λάθη (σε ΙΒΑΝ κλπ).  Έτσι κάθε παρτίδα εκκαθαριστικών καθυστερούσε από την επόμενη κατά τουλάχιστον 15- 20 μέρες.

Με την νέα απόφαση του διοικητού της Ανεξάρτης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, η διαδικασία αλλάζει και επιταχύνεται έως και 80%. Στόχος είναι, αν υποβάλει σήμερα την δήλωση ο φορολογούμενος και βγει πιστωτικό εκκαθαριστικό, να ενημερώνονται εσωτερικά οι υπηρεσίες της ΑΑΔΕ (Εσοδα) και την άλλη μέρα κιόλας, να αποστέλλεται στην Τράπεζα της Ελλάδος η εντολή πληρωμής, που συνήθως χρειάζεται 2 μέρες  για να φανεί στους δικαιούχους.

Το «μυστικό» της νέας διαδικασίας είναι ότι πλέον ο φορολογούμενος δηλώνει σε ξεχωριστή εφαρμογή στο myTaxisnet τον αριθμό ΙΒΑΝ και έτσι περιορίζονται τα λάθη. Είναι χαρακτηριστικό ότι από περίπου 1 δισ. πληρωμές που έγιναν το τελευταίο δίμηνο σε 550.000 δικαιούχους επιστρεπτέας προκαταβολής ή αποζημίωσης ειδικού σκοπού, μόνον 500 δικαιούχοι είχαν λάθος ΙΒΑΝ -και έλαβαν και ατομική ειδοποίηση να μπουν να το διορθώσουν για να εισπράξουν τα χρήματά τους.

«Φρένο» στις επιστροφές φόρου όμως βάζουν οι τυχόν οφειλές των δικαιούχων προς το Δημόσιο. Αν υπάρχουν βεβαιωμένες οφειλές σε δημόσιο, ταμεία και εφορία, τότε η επιστροφή φόρου ψαλιδίζεται ή μηδενίζεται.

Εφέτος η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων προετοιμάζεται να επιστρέψει περίπου 350-400 εκατ. ευρώ σε 1 εκατομμύριο δικαιούχους μέσω επιστροφής φόρου εισοδήματος. Δεν θα πάρουν όμως ποτέ τα λεφτά, αν ανήκουν στα 4 από τα 9 εκατομμύρια φορολογουμένους που χρωστούν έστω και 50 ευρώ στο Δημόσιο.

Το σχέδιο δράσης που έχει σταλεί στις εφορίες δεν μιλά για συμψηφισμούς με ληξιπρόθεσμες απλήρωτες οφειλές. Αναφέρεται στις βεβαιωμένες οφειλές. Θεωρητικά δηλαδή θα μπορεί να γίνεται συμψηφισμός αυτόματα από την ΑΑΔΕ, ακόμα και για τρέχουσες οφειλές (πχ ΕΝΦΙΑ ή ασφαλιστικές εισφορές και πρόστιμα) πριν καν περάσει η διορία πληρωμής τους και καταστούν αυτά ληξιπρόθεσμα.

Συγκεκριμένα, με βάση όσα προκύπτουν ή περιέχονται στη νέα Εγκύκλιος της ΑΑΔΕ (Α.1153/2020 Επιστροφή φόρου Εισοδήματος):

1. Εάν ο φορολογούμενος δικαιούται επιστροφή φόρου, η Φορολογική Διοίκηση, αφού συμψηφίσει τους οφειλόμενους από τον φορολογούμενο φόρο με το ποσό προς επιστροφή, προβαίνει στην επιστροφή της τυχόν προκύπτουσας διαφοράς (αρθ.42 ν.4174).

2. Το επιστρεπτέο ποσό καταβάλλεται στον φορολογούμενο εντός ενενήντα (90) ημερών από την υποβολή έγγραφου αιτήματος του φορολογουμένου, εκτός εάν προβλέπεται μικρότερο χρονικό διάστημα από άλλη διάταξη της φορολογικής νομοθεσίας (αρθ.42 ν.4174).

3. κατά την επιστροφή του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων στους δικαιούχους, τυγχάνουν εφαρμογής μεταξύ άλλων, οι διατάξεις περί αποδεικτικού ενημερότητας και συμψηφισμού

4. προβλέπεται (α) έλεγχος για τυχόν οφειλές, (β) συμψηφισμός αυτών με βεβαιωμένες στη Φορολογική Διοίκηση οφειλές, κατά τις διατάξεις του ν. 4174/2013 και του ν.δ. 356/1974 (Κ.Ε.Δ.Ε.) ή (γ) παρακράτηση αυτών κατά τις διατάξεις περί έκδοσης αποδεικτικού ενημερότητας ή βεβαίωσης οφειλής και (δ) συμψηφισμός αυτών με οφειλές σε Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης (ΟΚΑ). Εν συνεχεία διενεργείται από τη Δ.Ο.Υ. η μεταφορά των προς επιστροφή ποσών, στους λογαριασμούς πληρωμών των δικαιούχων.

5.  εάν ο δικαιούχος της επιστροφής οφείλει στους Ο.Κ.Α. τότε αποστέλλεται στη Δ.Ο.Υ. φορολογίας του δικαιούχου επιστροφής ψηφιακά εκκαθαρισμένα Α.Φ.ΕΚ., προκειμένου να γίνει ο σχετικός έλεγχος και η απόδοση των παρακρατούμενων ποσών στους Ο.Κ.Α.. Εν συνεχεία διενεργείται από τη Δ.Ο.Υ. η μεταφορά των προς επιστροφή ποσών, στους λογαριασμούς πληρωμών των δικαιούχων.

Από όλες τις ως άνω διατάξεις και οδηγίες, πουθενά δεν προκύπτει ότι ο φόρος που συμψηφίζεται πρέπει να έχει καταστεί ληξιπρόθεσμος. Αντιθέτως «βεβαιωμένη οφειλή» που υφίσταται ή θα προκύψει μετά την έκδοση του εκκαθαριστικού, μπορεί να εξοφλείται αυτόματα, αντί να εισπράξει τα λεφτά ο κάθε δικαιούχος.

Περιορισμός ημερών (90) για επιστροφή φόρου, όπως συνάγεται από τα παραπάνω, υφίσταται εάν έχει προηγηθεί αίτηση του οφειλέτη.

Για τα εκκαθαριστικά μεταξύ συζύγων, ο γενικός κανόνας είναι:

–  Πιστωτικά ποσά του ενός συζύγου/ μερών συμφώνου συμβίωσης (εφεξής ΜΣΣ) δεν συμψηφίζονται με τυχόν χρεωστικά του άλλου και στην περίπτωση που έχουν και οι δύο πιστωτικά ποσά επιστρέφονται στον κάθε δικαιούχο χωριστά.

Ωστόσο:

– η επιστροφή του φόρου των συζύγων/ ΜΣΣ που προκύπτει από την κοινή τους δήλωσή καταχωρίζεται στα βιβλία επιστρεπτέων ποσών της Δ.Ο.Υ. του Υπόχρεου, ακόμη και στις περιπτώσεις που οι σύζυγοι έχουν διαφορετική Δ.Ο.Υ. λόγω του ότι ένας εκ των δύο (ή και οι δύο) ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα ή λόγω διαφορετικής φορολογικής κατοικίας. Ως εκ τούτου, οι πράξεις προσδιορισμού φόρου που εκδίδονται με την υποβολή κοινής δήλωσης αναγράφουν και στους δύο συζύγους / Μ.Σ.Σ. τη Δ.Ο.Υ. του υπόχρεου συζύγου.

Σημειώνεται ότι από τα 6,5 εκατομμύρια δηλώσεις που θα υποβληθούν εφέτος, η ΑΑΔΕ θα πρέπει να εκδώσει 9 εκατομμύρια εκκαθαριστικά, εκ των οποίων 1 στα 10 είναι πιστωτικό και 1 στα 3 χρεωστικό (ενώ 1 στα 2 βγαίνει μηδενικό και ούτε πληρώνει ούτε παίρνει επιστροφή ο φορολογούμενος).