Σε αγώνα δρόμου προκειμένου να κερδίσουν μερίδιο από μία κατά πολύ μικρότερη πίτα φέτος το καλοκαίρι, ελέω κορωνοϊού, έχουν επιδοθεί οι τουριστικοί προορισμοί της Μεσογείου -και η Ελλάδα- με τον ανταγωνισμό στις ευρωπαϊκές αγορές-κλειδιά, απ’ όπου προέρχεται και ο μεγαλύτερος αριθμός τουριστών, να προδιαγράφεται αμείλικτος.
Μέσα στο αβέβαιο σκηνικό για το αν οι Ευρωπαίοι, οι Αμερικανοί, οι Ρώσοι και λοιπές… δυνάμεις του εξερχόμενου τουρισμού, που είναι και οι βασικοί τροφοδότες των αγορών της Μεσογείου, θα αποφασίσουν να ταξιδέψουν φέτος, Ελλάδα, Τουρκία, Κύπρος, Ισπανία, Πορτογαλία έχουν θέσει τώρα στόχους για το καλοκαίρι, θεωρώντας, με τα σημερινά δεδομένα, μεγάλη επιτυχία αν πιαστεί το 50% των επιδόσεων του 2019. Στόχοι, ωστόσο, οι οποίοι ήδη τίθενται εν αμφιβόλω όσο η πανδημία παραμένει εκτός ελέγχου και παρατείνονται τα lockdown ανά την Ευρώπη, την ίδια στιγμή που οι κυβερνήσεις βασικών τουριστικών αγορών όπου μάλιστα έχουν προχωρήσει οι εμβολιασμοί -όπως στην περίπτωση των Βρετανών- συστήνουν ανοιχτά στους πολίτες τους να αποφύγουν επί του παρόντος να κλείσουν ταξίδια στο εξωτερικό για το καλοκαίρι.
Οι Βρετανοί δηλώνουν ότι το αρχικό σχέδιο να επιτραπούν πιθανόν τα ταξίδια από τις 17 Μαΐου εξακολουθεί να ισχύει, θα επανεξεταστεί ωστόσο τον Απρίλιο, με τον Μπόρις Τζόνσον να συστήνει στην παρούσα φάση στους Βρετανούς να μην κλείνουν ταξίδια στο εξωτερικό, όπως και η Ανγκελα Μέρκελ, η οποία επίσης απηύθυνε συστάσεις στους Γερμανούς τόσο για το Πάσχα αλλά και για το επόμενο διάστημα.
Επιπλέον, στον παράγοντα «πανδημία», η πορεία της οποίας δημιουργεί ούτως ή άλλως μεγάλη ανασφάλεια, έρχεται να προστεθεί και ένας ακόμη πονοκέφαλος για τον ανταγωνισμό της Μεσογείου, που ακούει στο όνομα τουρκική λίρα: η πορεία υποχώρησης του τουρκικού νομίσματος έχει αυξήσει τις τελευταίες ημέρες τις φωνές στην τουριστική βιομηχανία, οι οποίες κάνουν λόγο για πλεονέκτημα τιμών των προορισμών στα τουρκικά παράλια φέτος το καλοκαίρι στα πακέτα διακοπών, ακόμη και αν αυτά, λόγω των ευέλικτων πολιτικών ακύρωσης, μπορεί να μην είναι σίγουρα. Σημειωτέον ότι τα τουρκικά παράλια ήδη βρίσκονται πολύ ψηλά στις προτιμήσεις μεγάλων τουριστικών αγορών όπως η Γερμανία, για όσους φυσικά Γερμανούς αποφασίσουν να ταξιδέψουν στο εξωτερικό (σ.σ.: αφού και στην περίπτωση αυτή εκφράζονται συστάσεις για το αντίθετο), ενώ σε άλλες αγορές, όπως για παράδειγμα αυτή της Ρωσίας, είναι πρώτος προορισμός εξωτερικού στις υφιστάμενες κρατήσεις μετά τους προορισμούς στο εσωτερικό της χώρας.
Στο κόκκινο απώλειες αλλά και ανταγωνισμός
Σε αυτό το σκηνικό λοιπόν και με δεδομένες τις τεράστιες απώλειες του 2020, το μόνο σίγουρο είναι ότι το 2021 ο ανταγωνισμός για την προσέλκυση των Ευρωπαίων ταξιδιωτών θα είναι στο… κόκκινο, όπως είναι τώρα και ο επιδημιολογικός χάρτης στην Ευρώπη. Κι αυτό γιατί όλες οι τουριστικές αγορές της Μεσογείου μπαίνουν στη φετινή σεζόν έχοντας συσσωρεύσει τις τεράστιες απώλειες το 2020 και θα κάνουν ό,τι περνά από το χέρι τους ώστε να κερδίσουν μεγαλύτερα μερίδια της πίτας του τουρισμού φέτος.
«Ζημιά έχει γίνει ήδη σημαντική και το 2021: ο τουρισμός είναι κλειστός ανά την Ευρώπη, λειτουργεί από τις αρχές του έτους στο 10% περίπου της συνολικής δυναμικότητας σε σχέση με τις κανονικές συνθήκες και οι προβλέψεις είναι ότι θα παραμείνει ουσιαστικά κλειστός και τον Απρίλιο», αναφέρει χαρακτηριστικά η τελευταία έκθεση της Morgan Stanley.
Ενδεικτικά, η «πρωταθλήτρια» της Μεσογείου, Ισπανία, έρχεται από το 2020 με μείον 76% στις τουριστικές εισπράξεις σε σχέση με τα 92,3 δισ. ευρώ του 2019. Για φέτος, ο στόχος που έχει τεθεί, αυτή τη στιγμή (δεδομένου ότι οι συνθήκες παραμένουν ευμετάβλητες) από το κυβερνητικό επιτελείο, είναι ιδανικά η χώρα να προσελκύσει το ήμισυ των τουριστών που είχε το 2019, ή αλλιώς κοντά στα 40 εκατομμύρια τουριστών. Οπως δήλωσε, μάλιστα, χαρακτηριστικά την περασμένη εβδομάδα η υπουργός Τουρισμού της χώρας, Ρέγιες Μαρότο, «η εξέλιξη αυτή θα είναι για τον κλάδο… κατόρθωμα», ιδιαίτερα αν ληφθεί υπόψη ότι το 2020 οι επισκέπτες ήταν στο 1/4, μόλις 19 εκατομμύρια, το χαμηλότερο νούμερο από το 1969. Ενδεικτικό της αγωνίας των Ισπανών να ανοίξουν τον τουρισμό τους είναι ότι ενώ οι ισπανικές περιφέρειες είναι σε περιμετρικά lockdown, με απαγορεύσεις μετακινήσεων για τους ντόπιους (σ.σ.: εκτός κι αν πρόκειται για δουλειά), ώστε όταν ξεκινήσει επισήμως η καλοκαιρινή σεζόν, τα νούμερα της πανδημίας να είναι χαμηλά, οι περιορισμοί δεν ισχύουν αυτή τη στιγμή για όσους… τολμηρούς Ευρωπαίους, κυρίως Γερμανούς, έχουν ήδη κάνει κράτηση για τις πασχαλινές τους διακοπές στις Βαλεαρίδες Νήσους.
Στη γειτονική Τουρκία, η οποία είχε πέρυσι πτώση κατά 72% στις αφίξεις στα 12,7 εκατομμύρια και έσοδα στα 12 δισ. δολάρια από τα 34,5 δισ. δολάρια του 2019, φέτος ο στόχος είναι φιλόδοξος, δεδομένου και του κρίσιμου ρόλου του τουρισμού για την ενίσχυση της τουρκικής οικονομίας. Τώρα, ο στόχος που έχει τεθεί από τη γείτονα για τις τουριστικές επιδόσεις του 2021 είναι για σχεδόν διπλασιασμό των εισπράξεων του 2020, στα 23 δισ. δολάρια, με έναν αριθμό αφίξεων στα 31 εκατομμύρια τουριστών, με τη χώρα να έχει ήδη ανακοινώσει πρόγραμμα εμβολιασμού των εργαζομένων στον κλάδο κατά προτεραιότητα, εκτός από τις διευκολύνσεις που προτίθεται να παρέχει η Τουρκία στους ξένους επισκέπτες, με πρώτους στη σειρά τους Βρετανούς, «τους οποίους η χώρα είναι έτοιμη να καλωσορίσει μόλις επιτραπούν τα ταξίδια τους στο εξωτερικό», σύμφωνα με τις επίσημες δηλώσεις του υπουργού Πολιτισμού και Τουρισμού της Τουρκίας Μεχμέτ Ερσόι. Το ζήτημα βέβαια είναι ότι πλέον οι αξιωματούχοι της βρετανικής κυβέρνησης εμφανίζονται όλο και πιο απαισιόδοξοι σχετικά με τον στόχο που έχει τεθεί για επανεκκίνηση των διεθνών ταξιδιών των Βρετανών από τις 17 Μαΐου, όσο τα κρούσματα κορωνοϊού στην Ευρώπη αυξάνονται, ενώ αναμένονται και νέες ανακοινώσεις στις 12 Απριλίου. Aπό την πλευρά τους, μεγάλοι ταξιδιωτικοί οργανισμοί στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπως οι TUI και Jet 2, ανταποκρινόμενοι στη ζήτηση, αυξάνουν -όπως και στην Ελλάδα- την προσφορά για Τουρκία στην καρδιά του καλοκαιριού. Η Jet 2 πρόσθεσε πάνω από 100 πτήσεις στα τουρκικά παράλια από το τέλος Ιουνίου έως και το τέλος Οκτωβρίου, με την Τουρκία να είναι στις χώρες με σημαντική αύξηση στις κρατήσεις για εκείνη την περίοδο.
Με τον τουρισμό να αντιστοιχεί συνολικά στο 15% του ΑΕΠ της και πτώση άνω του 78% την περυσινή χρονιά, στον αγώνα για την προσέλκυση Ευρωπαίων τουριστών έχει επιδοθεί και η Πορτογαλία. Μάλιστα, ειδικά για τους Βρετανούς, βασική αγορά εισερχόμενου τουρισμού για τη χώρα, η Πορτογαλία δηλώνει ότι είναι «έτοιμη να καλωσορίσει τουρίστες με πιστοποιητικό εμβολιασμού ή αρνητικό τεστ, με μια διαδικασία πολύ απλή για όλους», υπό την προϋπόθεση πάντα ότι η βρετανική κυβέρνηση θα ανάψει το πράσινο φως για ταξίδια στο εξωτερικό.
Περί τα τέλη Μαΐου με αρχές Ιουνίου αναμένονται περισσότερες αφίξεις τουριστών στην Κύπρο, όπου επίσης η τουριστική βιομηχανία τηρεί στάση αναμονής από τη στιγμή που ακριβές ορόσημο για το restart στην Ευρώπη ακόμη δεν υπάρχει. Η βρετανική αγορά, στην οποία αντιστοιχεί το 1/3 των αφίξεων, είναι επίσης κρίσιμη για το νησί, με τις κρατήσεις να ξεκινούν, όπως δείχνουν τα πρώτα στοιχεία, από τον Ιούλιο.
Επισημαίνεται εδώ ότι η Κύπρος μαζί με τη Μάλτα και την Ελλάδα ήταν οι τρεις χώρες στην Ε.Ε. οι οποίες, με βάση τα στοιχεία της Eurostat για τον τουρισμό στην Ευρώπη το 2020, παρουσίασαν την περασμένη χρονιά τη μεγαλύτερη πτώση, άνω του 70%, όσον αφορά στον αριθμό των διανυκτερεύσεων μεταξύ των κρατών- μελών (σ.σ.: στον αντίποδα ήταν η Ολλανδία και η Δανία με πτώση κάτω του 35%). Συνολικά, το 2020 ο αριθμός των διανυκτερεύσεων σε καταλύματα στην Ε.Ε. ήταν στα 1,38 δισ., με πτώση κατά 52% σε σύγκριση με τα 2,88 δισ. το 2019. Ενδεικτικά για την Κύπρο η πτώση άγγιξε το 78%, με λίγο πάνω από 3,9 εκατομμύρια διανυκτερεύσεις την περασμένη χρονιά, ενώ στην Ελλάδα το αντίστοιχο ποσοστό για κάθε είδους καταλύματα κυμάνθηκε στο -72,5% με 39,5 εκατομμύρια διανυκτερεύσεις το 2020 από τα 143,6 εκατομμύρια διανυκτερεύσεων του 2019.
Η ζήτηση για Ελλάδα
Τώρα, όσον αφορά στη ζήτηση για τη χώρα μας το καλοκαίρι, υπάρχει μεν μια «θετική περιρρέουσα ατμόσφαιρα», όπως επισημαίνεται χαρακτηριστικά από τους ανθρώπους της αγοράς, με την Ελλάδα να πλασάρεται πολύ ψηλά στις αναζητήσεις, ωστόσο «οι πραγματικές κρατήσεις θα φανούν όταν περάσει η χώρα στο “πράσινο” στον επιδημιολογικό χάρτη και αυτή τη στιγμή είναι στο “κόκκινο”». Πέραν των κρατήσεων που υπήρχαν ούτως ή άλλως από τη μετάθεση των περσινών, οι οποίες μεταφέρθηκαν για φέτος το καλοκαίρι, όσες κρατήσεις έρχονται αυτή τη στιγμή, σύμφωνα με τους ξενοδόχους, αφορούν κυρίως τον μήνα Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο, λιγότερες τον Ιούλιο και κατά πολύ λιγότερες τον Ιούνιο, ενώ όλες έχουν τη δυνατότητα ακύρωσης.
Ενθαρρυντικά είναι τα στοιχεία από την τελευταία έρευνα με τίτλο «Φήμη και επισκεψιμότητα της Ελλάδας – Προτιμήσεις των τουριστών» του Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων σε συνέχεια της έρευνας που διεξήγαγε το Royal Elcano Institute και η Turespana της Ισπανίας (σε 29 χώρες και 33 αγορές εντός και εκτός της Ευρώπης, με συνολικό δείγμα 17.300 ατόμων εστιασμένο σε ταξιδιώτες και δυνητικούς ταξιδιώτες προς την Ευρώπη).
Στο ερώτημα «ποια χώρα θα επιθυμούσατε να επισκεφθείτε στο αμέσως επόμενο ταξίδι σας;», η απάντηση που δίνεται είναι η εξής:
■ Βρίσκεται πρώτη στην προτίμηση των 8.900 ερωτηθέντων από τις 16 ευρωπαϊκές αγορές (Γερμανία, Αυστρία, Βέλγιο, Δανία, Γαλλία, Ιρλανδία, Ιταλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Σουηδία, Ελβετία, Ολλανδία κ.ά.), ενώ ακολουθεί με μικρή διαφορά η Ιταλία, με την Ισπανία να έρχεται τρίτη.
■ Βρίσκεται στην πέμπτη θέση μετά την Ισπανία, την Ιταλία, τη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, στους 8.400 ερωτηθέντες από τις 13 μη ευρωπαϊκές αγορές (ΗΠΑ, Ισραήλ, Ρωσία, Καναδάς, Ιαπωνία, Ινδία κ.ά.).
■ Στο σύνολο των αγορών όσον αφορά στους προτιμώμενους προορισμούς από τους δυνητικούς ταξιδιώτες, μετά την Ιταλία στην πρώτη θέση και την Ισπανία στη δεύτερη, ακολουθούν η Ελλάδα, η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, συμπληρώνοντας το τοπ 5.
Σύμφωνα με τον ΣΕΤΕ, ακριβώς αυτή η κατάταξη της χώρας, μας εντός και εκτός Ευρώπης, επιβεβαιώνει ότι «η Ελλάδα αποτελεί μια παγκόσμια τουριστική δύναμη και ότι ο τουρισμός αποτελεί ένα στρατηγικής σημασίας και παγκόσμιας εμβέλειας ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της χώρας».
Διαβάστε ακόμα:
Μαρία Αγγελικούση: Μια γιατρός στο πηδάλιο του μεγαλύτερου εμπορικού στόλου