Ποιοι θα μετρήσουν απώλειες στις επικουρικές του Αυγούστου

Της Μαίρης Λαμπαδίτη

Τρίτη αφαίμαξη των εισοδημάτων των συνταξιούχων, μετά το ΕΚΑΣ και το μέρισμα, επιχειρεί σε λίγες ημέρες η κυβέρνηση ψαλιδίζοντας σε πρώτη φάση τις συντάξεις των δημοσίων και δημοτικών υπαλλήλων, των ιδιωτικών εκπαιδευτικών καθώς και των υπαλλήλων ΔΕΚΟ και τραπεζών.

Το πρώτο πακέτο θα περιλαμβάνει περίπου 310.000 επανυπολογισμένες συντάξεις έναντι συνόλου 1,2 εκατομμυρίου επικουρικών, που θα πιστωθούν στους λογαριασμούς των συνταξιούχων την 1η Αυγούστου.

Οι χαμένοι του Αυγούστου δεν θα ξεπερνούν τις 15.000 και τα ποσοστά των μειώσεων θα φθάνουν έως 25% (10% κατά μέσο όρο).

Στην πιο επικίνδυνη ζώνη βρίσκονται οι δικαιούχοι επικουρικών που εισπράττουν κύρια σύνταξη πάνω από 1.000 ευρώ και το συνολικό τους εισόδημα υπερβαίνει το όριο προστασίας των 1.300 ευρώ τον μήνα, ενώ παράλληλα η επικουρική τους υπολογίστηκε με υψηλό ποσοστό αναπλήρωσης χωρίς να έχουν καταβάλει αντίστοιχες εισφορές.

Ποιοι θα μετρήσουν απώλειες

■ Συνταξιούχοι Δημοσίου με 35ετία. Εκτιμάται ότι οι επικουρικές τους θα μειωθούν κατά 15%.
■ Συνταξιούχοι Δημοσίου με 30ετία. Αναμένεται μείωση 10%.
■ Συνταξιούχοι Δημοσίου με 25ετία. Μείωση 5%.

Οι κατηγορίες που θίγονται κυρίως είναι οι συνταξιούχοι της Πολιτικής Αεροπορίας και των υπουργείων Προεδρίας, Εξωτερικών και Κοινωνικών Ασφαλίσεων.
Για παράδειγμα, συνταξιούχος δημόσιος υπάλληλος με 35 χρόνια στην ασφάλιση παίρνει σήμερα κύρια σύνταξη 1.150 ευρώ. Η επικουρική του από το ΤΕΑΔΥ είναι 210 ευρώ. Με την αναπροσαρμογή θα παίρνει επικουρική 180 ευρώ. Δηλαδή θα υποστεί απώλεια 15%. Επίσης, ο ίδιος συνταξιούχος έχει χάσει 60 έως 80 ευρώ από το μέρισμα του Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων.

Δηλαδή το εισόδημά του έχει μειωθεί κατά 100 ευρώ τον μήνα, ενώ από το φθινόπωρο τα πράγματα θα σφίξουν περισσότερο, αφού θα παρακρατηθούν τα αναδρομικά του μερίσματος (από την 1η Ιανουαρίου 2016) και των επικουρικών (από την 1η Ιουνίου). Αν μάλιστα περιμένει στην ουρά να πάρει εφάπαξ, θα βρει το ποσό στον λογαριασμό του μειωμένο κατά 18%.

■ Δημοτικοί υπάλληλοι, καθώς η διαφορά που προκύπτει από τον επανυπολογισμό φτάνει το 15%. Δηλαδή η σύνταξη του ΤΑΔΚΥ που ανέρχεται κατά μέσο όρο σε 225 ευρώ θα μειωθεί κατά 34 ευρώ για όσους υπερβαίνουν το όριο των 1.300 ευρώ μεικτά (1.120 καθαρά). Στους υπόλοιπους το επιπλέον ποσό θα διατηρηθεί ως «προσωπική διαφορά».

Για παράδειγμα, συνταξιούχος δημοτικός υπάλληλος με πτυχίο και ασφαλιστικό βίο 30 ετών παίρνει 1.210 ευρώ κύρια σύνταξη και 225 επικουρική. Η διαφορά που έχει από το πλαφόν των 1.300 ευρώ θα του στοιχίσει απώλεια εισοδήματος 34 ευρώ μηνιαίως καθώς η επικουρική του θα μειωθεί στα 191,25 ευρώ (-15%).

■ Συνταξιούχοι ιδιωτικοί εκπαιδευτικοί που παίρνουν μέση σύνταξη από το πρώην ΤΕΑΕΙΓΕ 225 ευρώ.

■ Συνταξιούχοι τραπεζοϋπάλληλοι της πρώην ΕΤΒΑ που εισπράττουν επικουρική 346 ευρώ θα βρεθούν αντιμέτωποι με μειώσεις 10%.

Για παράδειγμα, συνταξιούχος τραπεζοϋπάλληλος παίρνει την κύρια σύνταξή του από το ΙΚΑ με 35ετία στην ανώτατη ασφαλιστική κλάση και την επικουρική του από επικουρικό τράπεζας. Σήμερα η κύρια σύνταξή του είναι 1.310 ευρώ καθαρά και η επικουρική 375 ευρώ καθαρά. Μετά την αναπροσαρμογή των συντάξεων θα πάρει επικουρική σύνταξη 285 ευρώ. Δηλαδή θα υποστεί μείωση 25%.

Οριακές απώλειες θα υποστούν

Αρκετές κατηγορίες συνταξιούχων με μεσαίες και υψηλές επικουρικές συντάξεις διασώζονται από το ψαλίδι, καθώς κατέβαλλαν κατά τη διάρκεια του ασφαλιστικού τους βίου υψηλές εισφορές από 9% έως 12%, στοιχείο που ελήφθη υπόψη στον επανυπολογισμό.

Σε αυτή την κατηγορία εμπίπτουν οι συνταξιούχοι του ΤΕΑΠΟΚΑ (μέση σύνταξη 235 ευρώ), οι χημικοί (178 ευρώ), οι συνταξιούχοι του ΟΤΕ (196 ευρώ), των ΕΛ.ΤΑ. (132 ευρώ), της ΕΡΤ (313 ευρώ), καθώς και της πρώην Αγροτικής Τράπεζας (352 ευρώ).

Στις περιπτώσεις αυτές ενδεχομένως να προκύψουν μικρές μειώσεις κάτω των 10 ευρώ. Οι συνταξιούχοι της ΔΕΗ που θα δουν σημαντικές μειώσεις στις επικουρικές εντάσσονται στο πακέτο του Σεπτεμβρίου.

Χωρίς μειώσεις

Αλώβητοι από τη σφαγή θα βγουν προς το παρόν οι συνταξιούχοι που εισπράττουν αθροιστικά κύρια και επικουρική σύνταξη έως 1.300 ευρώ μεικτά (1.170 καθαρά). Καμία μείωση δεν θα υποστούν οι συνταξιούχοι του Δημοσίου με κάτω από 25 έτη ασφάλισης. Ορισμένες κατηγορίες γλιτώνουν τις περικοπές στο νήμα, καθώς η διαφορά που προκύπτει από τον επανυπολογισμό καλύπτεται από τις περικοπές των μνημονίων που κρίθηκαν αντισυνταγματικές. Σε λίγες περιπτώσεις μάλιστα προκύπτουν και αυξήσεις, καθώς το νέο μεικτό ποσό πέφτει κάτω από το όριο των 300 ευρώ και δεν θα γίνεται πλέον κράτηση υπέρ ΑΚΑΓΕ. Ωστόσο ο ασφαλιστικός νόμος απαγορεύει διά ροπάλου τις αυξήσεις, οπότε τα όποια μικρά ποσά θα παραμείνουν στο ταμείο του ΕΤΕΑ.

Η μεγάλη σφαγή του Σεπτεμβρίου

Ο κύριος όγκος των περικοπών, είτε για επικοινωνιακούς λόγους, είτε λόγω καθυστέρησης της ΗΔΙΚΑ, θα γίνει στις 2 Σεπτεμβρίου. Στο πακέτο αυτό θα πέσει βαρύς ο πέλεκυς, καθώς αναμένονται μειώσεις από 2 έως 350 ευρώ στις επικουρικές του ΙΚΑ, των τραπεζοϋπαλλήλων, των υπαλλήλων της ΔΕΗ, των εμποροϋπαλλήλων, των φαρμακευτικών υπαλλήλων, των βενζινοπωλών, των ναυτικών πρακτόρων και των συνταξιούχων του ΝΑΤ. Συνολικά εκτιμάται ότι θα θιγούν περίπου 250.000 επικουρικές συντάξεις, με τις μειώσεις να φτάνουν έως και 40% έναντι του ποσού που χορηγούσε το Ταμείο πριν από τις μνημονιακές περικοπές. Παράγοντες της ασφάλισης υποστηρίζουν ότι η εξοικονόμηση για το 2016 δεν θα ξεπεράσει τα 160 εκατ. ευρώ έναντι 360 εκατ. που είχαν προϋπολογιστεί στο μνημόνιο.

Αυτό σημαίνει ή ότι τα ελλείμματα του Ενιαίου Επικουρικού θα καλύπτονται με τη ρευστοποίηση των περιουσιακών στοιχείων του ή ότι θα ενεργοποιηθεί ο δεύτερος κόφτης ο οποίος θα παραμονεύει, όπως προβλέπει ο νόμος, έως τις 31/12/2019 προκειμένου να αποφευχθεί η δημιουργία νέων ελλειμμάτων. Ο κόφτης που θυμίζει τη ρήτρα μηδενικού ελλείμματος ή τη ρήτρα βιωσιμότητας θα εφαρμόζεται κάθε χρόνο αν το ετήσιο έλλειμμα του Ταμείου, αφαιρουμένων των εξόδων από τα έσοδα, είναι μεγαλύτερο από το 0,5% των εισφορών. Μετά το 2021 οι επικουρικές συντάξεις θα επικαιροποιούνται ανά τριετία.

Παραδείγματα

n Συνταξιούχος του ΙΚΑ με κύρια σύνταξη 1.300 ευρώ παίρνει επικουρική από το Ταμείο Ναυτιλιακών Πρακτόρων (ΤΑΝΠΥ) 470 ευρώ. Από τον επόμενο μήνα η επικουρική του θα μειωθεί στα 297 ευρώ. Θα χάσει δηλαδή 173 ευρώ (-37%).

n Συνταξιούχος του ΙΚΑ με κύρια σύνταξη 1.300 ευρώ και επικουρική από το ΕΤΕΑΜ 210 ευρώ, μετά τον επανυπολογισμό η επικουρική του θα μειωθεί στα 181 ευρώ. Δηλαδή θα χάσει 29 ευρώ (-13,80%).

n Συνταξιούχος από τον ΟΑΠ-ΔΕΗ που έφυγε με 35 έτη ασφάλισης χωρίς όριο ηλικίας παίρνει κύρια σύνταξη 1.490 ευρώ καθαρά και επικουρική 365 ευρώ. Μετά την αναπροσαρμογή των συντάξεων θα πάρει επικουρική 298 ευρώ. Δηλαδή θα υποστεί απώλεια 19%.

n Συνταξιούχος εμποροϋπάλληλος με 35 έτη ασφάλισης παίρνει από το ΙΚΑ κύρια σύνταξη 1.280 ευρώ και επικουρική 450 ευρώ. Η τελευταία θα μειωθεί στα 306 ευρώ. Θα χάσει δηλαδή 144 ευρώ (-32%).