Ποιες παγίδες κρύβει το υποχρεωτικό πλαστικό χρήμα

Του Κωστή Πλάντζου

Δίκοπο µαχαίρι αποδεικνύεται ο νέος νόµος για το πλαστικό χρήµα, αφού εκατοµµύρια µισθοσυντήρητοι απειλούνται µε πρόσθετους φόρους και έξτρα χρεώσεις για τις αγορές που θα κάνουν µε κάρτες από 1.1.2017.

Από τη μία απειλούνται με πρόστιμα αν δεν κάνουν δαπάνες με τραπεζικά μέσα πληρωμών, από την άλλη όμως κινδυνεύουν με αυξημένα τεκμήρια – ή με «πανωτόκια» αν χάσουν τον έλεγχο και φουσκώσουν τις κάρτες τους. Με βάση τις νέες διατάξεις, όπως τις ψήφισε την περασμένη Δευτέρα τα μεσάνυχτα η Βουλή -και αν δεν αλλάξει πάλι κάτι πριν ή μετά την 1η Ιανουαρίου-, σύζυγοι που έχουν κοινό ταμείο θα αναγκαστούν να χωρίσουν λογαριασμούς και κάρτες, ενώ υπερήλικες και βαριά ανάπηροι θα πρέπει να συλλέγουν ξανά χάρτινες αποδείξεις – υποχρέωση δηλαδή που δεν έχει κανένας πια εδώ και χρόνια! Με τα νέα δεδομένα πλέον, από 1/1/2017:

■ Απειλούνται με πρόστιμο 22% όσοι δεν πραγματοποιούν μέσω κάρτας τις δαπάνες που ζητά το κράτος.
■ Υποχρεώνονται ακόμα και οι άποροι να πραγματοποιούν αγορές με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής και με χρήματα που δεν έχουν για το τεκμαρτό εισόδημα που τους βαραίνει.
■ Ανεργοι ή νοικοκυρές χωρίς εισόδημα δεν καλύπτονται από τις δαπάνες που πραγματοποιεί ο/η σύζυγός τους που έχει κάρτα και εισοδήματα, αλλά απαιτείται να εμφανίσουν δικές τους δαπάνες.
■ Βαριά ανάπηροι ή ηλικιωμένοι που ζουν καθηλωμένοι στα σπίτια τους ή σε μικρά χωριά απαιτείται και πάλι να προσκομίζουν αποδείξεις (!) για να καλύψουν το 10%-20% του πραγματικού ή πλασματικού εισοδήματός τους, όπως το υπολογίζει η εφορία.

Παγίδα Νο 1: Ποιοι υποχρεούνται σε δαπάνες µε κάρτα

Το βασικό κίνητρο για τη διάδοση του πλαστικού χρήματος που δίνει ο νέος νόμος είναι η απειλή προστίμων σε μισθωτούς, συνταξιούχους και αγρότες. Αν δεν ξοδέψουν το 10%-20% του φορολογητέου εισοδήματός τους μέσα στο 2017 με τραπεζικά μέσα, το 2018 θα πληρώσουν και πρόστιμο 22% κατά την εκκαθάριση φόρου, για τις δαπάνες που δεν έκαναν με κάρτες ή e-banking. Από την υποχρέωση να πληρώνουν με κάρτες εξαιρούνται ρητώς οι φυλακισμένοι και όσοι ζουν σε ίδρυμα ή δημόσιοι υπάλληλοι που εργάζονται στο εξωτερικό. Δεν προβλέπεται εξαίρεση όμως για στρατεύσιμους που αμείβονται με λιγότερα από 10 ευρώ τον μήνα, ενώ πολλοί από αυτούς είναι και προστάτες των οικογενειών τους! Τελευταία στιγμή προτού ψηφιστεί προστέθηκε εξαίρεση στον νόμο για ηλικιωμένους άνω των 70 και για άτομα με αναπηρία άνω του 80%. Ακόμα και αυτοί, όμως, απαιτείται να προσκομίζουν χάρτινες αποδείξεις δαπανών για το 10%-20% του εισοδήματός τους! Επίσης, δεν απαλλάσσονται κάτοικοι μικρών απομακρυσμένων χωριών με λίγους ηλικιωμένους κατοίκους, που δεν έχουν καν POS και ΑΤΜ. Στο υπουργείο Οικονομικών λένε ότι αυτό θέλουν να το διορθώσουν άμεσα, παρότι παρέλειψαν να το πράξουν επί μία εβδομάδα που ήταν το νομοσχέδιο στη Βουλή.

Παγίδα Νο 2: Τεκµαρτό εισόδηµα

Μέγα πρόβλημα αντιμετωπίζουν όσοι δεν έχουν καν εισόδημα ή τους πιάνει «τεκμήριο». Η διάταξη που ψηφίστηκε απαιτεί δαπάνες 10%-20% επί του φορολογητέου εισοδήματος. Αυτό σημαίνει, για παράδειγμα ότι:

■ Ανεργος ή απλήρωτος εργαζόμενος χωρίς εισόδημα και με τεκμήριο 9.000 ευρώ πρέπει να δαπανήσει 900 ευρώ με κάρτες, αλλιώς θα πληρώσει πρόστιμο στην εφορία 198 ευρώ.
■ Κατάκοιτος με 80% αναπηρία και τεκμήριο (σπίτι) 9.500 ευρώ πρέπει να μαζέψει χάρτινες αποδείξεις για 950 ευρώ, αλλιώς θα πληρώσει πρόστιμο 208 ευρώ.
Από την άλλη, αν κάποιος εμφανίσει μεγάλες πληρωμές στην κάρτα του, κινδυνεύει με έλεγχο «πόθεν έσχες» ενώ εξανεμίζει την αποταμίευση και το προς ανάλωση για τα επόμενα χρόνια εισόδημά του, αφήνοντάς τον έκθετο σε φορολογικούς ελέγχους, τεκμήρια αγοράς και πρόστιμα.

Παγίδα Νο 3: Ατοµικό αφορολόγητο

Ο νέος νόμος προβλέπει ότι κάθε φορολογούμενος καλύπτει με δαπάνες το δικό του αφορολόγητο. Ετσι σε ένα ζευγάρι:
(α) Αν χρησιμοποιούν την ίδια πιστωτική κάρτα (μία κύρια και μία πρόσθετη) οι δαπάνες ανάγονται όλες στο ΑΦΜ του κύριου μέλους. Ο άλλος φαίνεται σαν να μην έχει κάνει δαπάνες. Αντίστοιχα αν πληρώνουν από κοινό λογαριασμό, δεν μπορούν να επιμεριστούν οι δαπάνες που αφορούν το εισόδημα του ενός συζύγου και του άλλου. Αρα ο ένας μπορεί να έχει περίσσιες δαπάνες και ο άλλος λιγότερες και να υποστεί πρόστιμο.
(β) Νοικοκυρές που δεν έχουν καν εισόδημα, αλλά έχουν τεκμήριο (π.χ. σπίτι) δεν μπορούν να καλυφθούν από τις δαπάνες που κάνει ο σύζυγος που εργάζεται.
Ετσι οι έγγαμοι που εργάζονται υποχρεώνονται να έχουν πλέον ξεχωριστό ταμείο, ενώ οι άνεργοι ή απλήρωτοι σύζυγοι θα υποστούν πρόστιμα 22%, όπως προβλέπει ο νόμος.

*Αναδημοσίευση από την εφημερίδα ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ (25/12/2016)