Και νέα μάχη για να προστατεύσει αποτελεσματικά την οικονομία και την κοινωνία από καινούριους κινδύνους που απειλούν να πλήξουν κατά μέτωπο την Ευρώπη και τη χώρα μας δίνει πλέον η κυβέρνηση. Σαν να μην έφταναν τα απόνερα της πανδημίας, τα lockdown ή η ενεργειακή κρίση λόγω Πούτιν – Ουκρανίας, νέες αναταράξεις ανακύπτουν στο προσκήνιο. Όπως όλα δείχνουν, έως και τις αρχές του 2023 τουλάχιστον, στην επικαιρότητα θα κυριαρχήσουν πλέον και νέοι όροι ή έννοιες, όπως κόστος του χρήματος, στασιμοπληθωρισμός, Fed, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, πληθωρισμός κόστους και επιβίωση των επιχειρήσεων με ακριβό χρήμα.
Απέναντι σε αυτά η κυβέρνηση προετοιμάζεται για νέες παρεμβάσεις, με στόχο να διασωθούν επιχειρήσεις και νοικοκυριά, στα οποία θα πέσουν νέα βάρη, καθώς προβλέπονται:
■ «μόνιμες» αυξήσεις τιμών και -σχεδόν- διψήφιος πληθωρισμός για τους καταναλωτες φέτος, καθόσον από το καλοκαίρι πέρυσι ο «εισαγόμενος» από το εξωτερικό πληθωρισμός συνεχώς αυξάνεται αντί να μειώνεται,
■ αυξήσεις ρεκόρ στα επιτόκια δανεισμού για υφιστάμενα αλλά και μελλοντικά δάνεια, που θα στερήσουν χρήμα από την αγορά και τα νοικοκυριά,
■ φρένο στην ευρωπαϊκή και ελληνική οικονομία λόγω ύφεσης (και επισήμως πια) στις ΗΠΑ.
Μέγα ζητούμενο η σταθερότητα
Αν και οι διεθνείς αναλυτές (από ΗΠΑ και Βρετανία κυρίως) εστιάζουν στον κίνδυνο ενεργειακού black out στην Ευρώπη, η κυβέρνηση έχει να αντιμετωπίσει και την τριπλή «θηλιά» που ζώνει την Ευρώπη και τη χώρα:
α) Πληθωρισμός: καθώς η εισβολή Πούτιν στην Ουκρανία συνεχίζεται πάνω από 6 μήνες ήδη, εξανεμίζονται οι ελπίδες πως η διάρκεια και οι επιπτώσεις του πολέμου θα ήταν μικρές. Στο υπουργείο Οικονομικών αναθεωρούν πλέον την πρόβλεψη για τον ετήσιο τιμάριθμο: αντί 6,3% φέτος και 1,9% το 2023, το βασικό σενάριο προβλέπει πλέον πληθωρισμό 9% σε ετήσια βάση για φέτος.
Ενώ όμως εδώ και έναν χρόνο ο πληθωρισμός ήταν «εισαγόμενος», η χώρα μας έρχεται αντιμέτωπη με τον «πληθωρισμό κόστους», έναν πληθωρισμό δηλαδή που αυξάνει τιμές και κόστη χωρίς να πέφτει όταν πέφτει η ζήτηση. Κι αυτό γιατί η εισαγόμενη ακρίβεια ριζώνει, βαθαίνει και απλώνεται σταδιακά σε όλη την αγορά – και όχι μόνο στα καύσιμα.
Αλλά και η αποκλιμάκωση, όταν φανεί, θα είναι πιο αργή και αδύναμη απ’ όσο αρχικά διαφαινόταν. Αντί για πτώση τιμάριθμου στο 3% ή 4% τον Νοέμβριο ή τον Δεκέμβριο, οι ελπίδες πλέον μεταφέρονται για τις αρχές του 2023 και μετά, καθώς δεν αναμένεται πλέον να πέσει κανέναν μήνα τελικά κάτω από 7% ή 8% φέτος.
β) Επιτόκια ΕΚΤ: αν επέστρεφε η «κανονικότητα» στην οικονομία, πτώση της ζήτησης θα οδηγούσε σε πτώση των τιμών. Αυτό δεν λειτουργεί πλέον, γι’ αυτό οι κεντρικές τράπεζες άρχισαν να αυξάνουν τα επιτόκια. Πλέον το πρόσθετο ετήσιο κόστος για τους Ελληνες δανειολήπτες προς τις τράπεζες εκτινάσσεται κατά 1,4 ή έως και 3 δισ. Αν συνυπολογιστούν και δάνεια σε funds ή άλλες πηγές χρηματοδότησης (leasing, factoring κ.λπ.), τότε το κόστος φτάνει και στα 4 ή 5 δισ. ευρώ σε ένα έτος, λόγω αύξησης επιτοκίων και μόνο.
γ) Ο «πόλεμος» των ΗΠΑ: διψήφιος πληθωρισμός και αλματώδεις αυξήσεις επιτοκίων πνίγουν και τις ΗΠΑ. Αν και δεν κινδυνεύει από τα παιχνίδια του Πούτιν όπως η Ευρώπη και έχει δικά της καύσιμα και φυσικό αέριο, η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου βρίσκεται και επισήμως σε ύφεση για δύο συνεχόμενα τρίμηνα. Και παρότι ανάκαμψη δεν διαφαίνεται, ο «μίστερ δολάριο» και επικεφαλής της Federal Reserve Τζέρομ Πάουελ έχει κηρύξει «νυν υπέρ πάντων» πόλεμο κατά του πληθωρισμού, με όπλο τις αυξήσεις στα επιτόκια. Πάουελ και Ομοσπονδιακή Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ ξεκίνησαν ήδη και προαναγγέλλουν νέες επιθετικές αυξήσεις-ρεκόρ στο παρεμβατικό επιτόκιο της Fed.
Το χειρότερο όλων είναι πως κανείς δεν θεωρεί σίγουρο ότι ο «πόλεμος» Πάουελ θα φέρει τα ποθητά αποτελέσματα και θα ρίξει τον πληθωρισμό στη χώρα του. Αντιθέτως, είναι σίγουρο ότι επηρεάζει αρνητικά τις δυτικές οικονομίες και τις ζωές όλων μας αφού η Fed από τη μία φρενάρει τη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου και από την άλλη σπρώχνει την ΕΚΤ (αλλά και όλες τις κεντρικές τράπεζες του κόσμου) σε ακόμα μεγαλύτερες αυξήσεις επιτοκίων στον «πόλεμο» εναντίον του πληθωρισμού.
Βασική λεπτομέρεια: με τις κινήσεις Πάουελ το δολάριο έχει ανατιμηθεί και η ισοτιμία του ευρώ έχει καταρρεύσει έως και 30% τους τελευταίους μήνες (και κάτω από 1:1 για πρώτη φορά στην ιστορία) προκαλώντας ακόμα μεγαλύτερες πληθωριστικές πιέσεις στη χώρα μας αλλά και στην Ευρώπη ολόκληρη.
Διαβάστε ακόμη:
Τέσσερα μέτρα με κίνητρα και ελαφρύνσεις για τα ακίνητα
Αμοιβές που ζαλίζουν: Αυτοί είναι οι 10 πιο πλούσιοι δικηγόροι στον κόσμο
Ομιλία Μητσοτάκη στη ΔΕΘ: «Πυξίδα» στη θύελλα της διεθνούς ύφεσης για επιχειρήσεις και νοικοκυριά