Οι απαιτήσεις των δανειστών καθορίζουν ποιοι θα πάρουν τα λεφτά – Στο περιθώριο οι απαιτήσεις των μικρών επιχειρήσεων και νοικοκυριών – Πιέσεις στους φορείς από το υπουργείο Οικονομικών για επιτάχυνση των πληρωμών
του Κωστή Πλάντζου
Πόλεμος έχει ξεσπάσει μεταξύ κυβέρνησης και φορέων, αλλά και μεταξύ των επιχειρήσεων, για το ποιος θα πρωτοπάρει λεφτά από τις δόσεις των 1,8 δισ. ευρώ που συνολικά θα πληρώσει ως τον Αύγουστο το δημόσιο, για τα σχεδόν 9 δισ. που χρωστά σε ιδιώτες.
Επισήμως το υπουργείο Οικονομικών δίνει εντολές και εγκρίνει κονδύλια μαζικά προς τους κρατικούς φορείς, για να αποπληρώνουν άμεσα τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις τους ξεκινώντας από τις χρονολογικά παλαιότερες. Στο παρασκήνιο όμως εκφράζεται έντονες προβληματισμός από επιτελείς του υπουργείου, γιατί οι πληρωμές με χρονολογική σειρά σημαίνει πως φτάνουν αργά-αργά και λίγα λεφτά στην αγορά.
Με βάση το αρχικό πλάνο, τον Ιούνιο δόθηκαν 500 εκατ. ευρώ στους κρατικούς φορείς και τον Ιούλιο άλλα 800, για να τα δώσουν σε ιδιώτες που τα περιμένουν. Μένουν όμως και άλλα 500 εκατ. ευρώ που, με βάση την συμφωνία του Ιουνίου με τον ΕΜΣ, δεν θα έρθουν τον Αύγουστο, αν δεν φτάσει πρώτα τουλάχιστον το 1 από τα πρώτα 1,3 δισ. στα νοικοκυριά και στην αγορά (για εφάπαξ, επιστροφές φόρων, πληρωμές σε προμηθευτές κλπ).
Παίρνουμε μέτρα, όχι λεφτά
Ωστόσο οι δανειστές έχουν θέσει υπό την άμεση εποπτεία τους την διαδικασία πληρωμής των οφειλών και στο Γενικό Λογιστήριο βλέπουν ήδη τον κίνδυνο να χαθούν ή να καθυστερήσουν χρήματα για τα οποία «μάτωσε» για να φέρει η κυβέρνηση προκειμένου να πέσουν στην αγορά.
Προς το παρόν από το υπουργείο Οικονομικών πιέζουν υπηρεσίες και φορείς να επιταχύνουν τις πληρωμές, αλλά αυτό αποδεικνύεται δύσκολο. Κάποιοι φορείς με τη σειρά τους δυσανασχετούν με τα κριτήρια ιεράρχης των πληρωμών που έχει θέσει το υπουργείο και αρχίζουν ήδη, σύμφωνα με πληροφορίες, να μην τηρούν την χρονολογική σειρά προτεραιότητας των οφειλών, αλλά προτιμούν να δίνουν μεγάλα ποσά σε λίγους για να τελειώνουν πιο γρήγορα τα λεφτά που πρόκειται να δοθούν.
Τι σημαίνει αυτό;
Ότι τα περισσότερα από τα χρήματα αυτά θα πληρωθούν με συνοπτικές διαδικασίες κυρίως σε λίγους και μεγάλους προμηθευτές του δημοσίου ή σε ελληνικές και ξένες εταιρίες που έχουν λαμβάνειν τεράστιες επιστροφές ΦΠΑ ή πληρωμές φάρμακα και για υπηρεσίες Υγείας από τον ΕΟΠΥΥ. Έτσι με λίγες πληρωμές, ξοδεύουν γρήγορα το 80% της δόσης για να έρθει μετά και η επόμενη.
Αυτό έχει ενοχλήσει όμως ακόμα και μεγάλες πολυεθνικές εταιρίες, που βλέπουν να πληρώνονται πρώτα άλλες ανταγωνιστικές εταιρίες και φοβούνται ότι ίσως δεν περισσέψουν τελικά λεφτά από τα 1,8 δισ. και μήπως μείνουν «εκτός νυμφώνος».
Δίκοπο μαχαίρι
Αν προσπαθήσει όμως η κυβέρνηση να μοιράσει χρήμα σε πολλούς (μικρές επιχειρήσεις και νοικοκυριά), όπως λένε αρμόδιες πηγές, αυτό θα απαιτούσε πολλούς μήνες ή και χρόνια ακόμη, με αποτέλεσμα οι δανειστές να ζητήσουν αλλαγή του πλάνου αποπληρωμών ή να μη δίνουν τα χρήματα αυτά στη χώρα.
Είναι ενδεικτικό ότι μόνον για επιστροφές ΦΠΑ, οι 43 από τις 113 εφορίες χρειάζονται (κατά μέσο όρον!) 1- 5 χρόνια για να εξοφλήσουν τους χιλιάδες δικαιούχους.
Για παράδειγμα, στην Κω ο μέσος χρόνος αναμονής για να πληρωθεί μια αίτηση επιστροφής ΦΠΑ από την ΔΟΥ είναι… 1743 ημέρες! Το Κέντρο Ελέγχου Μεγάλων Επιχειρήσεων χρειάζεται κατά μέσο όρο 1.418 μέρες για να πληρώσει κάθε αίτηση. Η ΔΟΥ Νίκαιας 982 μέρες, η ΔΟΥ Αιγίου 762, η ΔΟΥ Ψυχικού 700, η Α΄Θεσσαλονίκης 666 μέρες κλπ.
Με τις διαδικασίες αυτές, για να πάρουν χρήματα οι «μικροί» θα έπρεπε η κάθε δόση να έρχεται … ανά εξάμηνο και όχι ανά μήνα, όπως σχεδιάζεται.
Ωστόσο με τους όρους που βάζουν οι δανειστές, τα 1,8 δισ. πρέπει να δοθούν άμεσα σε δικαιούχους. Στα ποσά αυτά θα πρέπει να συνυπολογιστούν και οι πληρωμές των εφάπαξ και των μερισμάτων, η καταβολή των οποίων εκκρεμεί, αλλά και οφειλές προς το ΕΤΕΑΝ κλπ.