Μετά την Πρωτοχρονιά έρχεται ο… χριστουγεννιάτικος μποναμάς για τη μεσαία τάξη. «Για τα μάτια των αγορών» στο υπουργείο Οικονομικών πάσχιζαν μέχρι τέλους του 2022 ώστε το «ταμείο» της χρονιάς να κλείσει δημοσιονομικά όσο καλύτερα γίνεται. Πλέον όμως το «πιεσμένο» ελατήριο των παροχών αποσυμπιέζεται, καθώς στο α’ τρίμηνο αναμένονται νέες -θετικές- ειδήσεις για τα δημόσια έσοδα και την ανάπτυξη του 2022. Ανοίγει έτσι διάδρομος για παροχές εντός του α’ εξαμήνου, χωρίς να κινδυνέψουν οι στόχοι για τα πρωτογενή πλεονάσματα και την επενδυτική βαθμίδα που έχει ανάγκη η χώρα.
Αφού η Ελλάδα «έκλεισε στόματα» και, μέσα στη φουρτούνα των αγορών τα πήγε καλύτερα στα βασικά οικονομικά μεγέθη από όσο οι περισσότεροι ήλπιζαν ή φοβόντουσαν, στην κυβέρνηση ετοιμάζονται για μια (μικρή) στροφή στη δημοσιονομική πολιτική, ώστε να ανοίξει περισσότερο -και για περισσότερους- το «πουγκί» των παροχών.
Πλησιάζοντας προς τις κάλπες, το «καλάθι» της κυβέρνησης θα περιλαμβάνει πλέον όχι μόνο έκτακτα μέτρα και επιδόματα για ευάλωτους, αλλά και μόνιμες παροχές που δεν θα αφήνουν απέξω τη μεσαία εισοδηματικά τάξη, δηλαδή νοικοκυριά με εισοδήματα πάνω και από 30.000 ή 40.000 ευρώ τον χρόνο.
Όλα για τους μεσαίους
Οι παροχές «μιας χρήσης» που δόθηκαν τον Δεκέμβριο ή θα δοθούν τις επόμενες μέρες (όπως εφάπαξ βοήθημα 250 ευρώ από ΕΦΚΑ – ΟΠΕΚΑ – ΔΥΠΑ/ΟΑΕΔ, τα 600 ευρώ σε ένστολους, επιδοτήσεις σε αγρότες, διπλάσιο ΚΕΑ, το αυξημένο επίδομα θέρμανσης ή και 1,5 δόση επιδόματος τέκνων κ.λπ.) προκάλεσαν και αντιδράσεις ή σχόλια (περί στροφής σε «επιδοματική πολιτική») από τη μεσαία τάξη, το ανώτερο μέρος της οποίας αποκλείστηκε.
Στο οικονομικό επιτελείο λένε ότι και παγκοσμίως, όμως, όλοι οι διεθνείς οργανισμοί (Ε.Ε., ΟΟΣΑ, ΔΝΤ κ.ά.) απέτρεπαν τις κυβερνήσεις από οριζόντιες μειώσεις φόρων και ΦΠΑ «για όλους». Πιεστικά συνιστούσαν στοχευμένα μέτρα στήριξης προς τους πλέον ευάλωτους. Ακόμα και στην περίπτωση της Ισπανίας, όπως λένε, μπορεί ο ΦΠΑ στα τρόφιμα να μηδενίστηκε, αλλά ήταν ήδη 4% και όχι στο 13% ή στο 24%. Και η Ισπανία δεν είχε εποπτεία ανά εξάμηνο όπως η χώρα μας.
Για όλους ανεξαιρέτως, πάντως, λόγω πολέμου και πρωτοφανούς κρίσης άγνωστης έντασης και διάρκειας, τέθηκε ως πρόταγμα η στήριξη των πιο αδύναμων. Τον κανόνα αυτόν ακολούθησε και η χώρα μας, που ενίσχυσε όμως και υψηλότερα εισοδήματα (έως 30.000 ή 40.000 ευρώ) – αν και πολύ προσεκτικά, καθώς είναι η μόνη ευρωπαϊκή χώρα που δεν έχει ακόμα επενδυτική βαθμίδα και απέχει μια ανάσα προκειμένου να την ανακτήσει.
Πού θα πάνε τα λεφτά
Το σκηνικό αντιστρέφεται το 2023, ειδικά αν ευνοήσουν οι εξελίξεις μετά από σχεδόν 12 μήνες πολέμου. Τότε, όπως λένε σε συζητήσεις τους στελέχη του οικονομικού επιτελείου, οι αναβαθμίσεις της ελληνικής οικονομίας από τους οίκους αξιολόγησης και το άλμα ανάπτυξης του 2022 θα αποτελούν τη βάση νέων παροχών, που ήταν άκαιρο και επικίνδυνο να δοθούν «σαν να μην υπάρχει αύριο» από πέρυσι – και που εξαιτίας τους ίσως τότε δεν υπήρχε καν «αύριο».
Για τον λόγο αυτό στην κυβέρνηση βιάζονται να «κλείσουν» τον κύκλο των προεκλογικών υποσχέσεων του 2019 για να μπορούν να εξαγγείλουν ένα νέο οικονομικό πρόγραμμα για το 2023 και μετά.
Και αυτό θα περιλαμβάνει:
1. Μόνιμες παροχές 2023
Τα έκτακτα μέτρα του 2022 συνδυάστηκαν με μόνιμες παροχές: κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης, κατάργηση της ειδικής εισφοράς 1% στους μισθούς του Δημοσίου, σύνταξη με 50% αναπηρία για ασφαλισμένους πρώην ΤΕΒΕ/ΟΑΕΕ ή άλλων Ταμείων που αποκλείονταν, πενταετίες και νυχτερινά σε ένστολους, αυξήσεις και αναδρομικά σε γιατρούς ΕΣΥ, διπλάσιο φοιτητικό επίδομα, αύξηση συντάξεων κατά 7,75% κ.λπ.
2. Έκτακτες παροχές 2023
Υπό καθεστώς ενεργειακής κρίσης και μεγάλης ακρίβειας, έρχονται νέου τύπου μέτρα που θα ξεδιπλώνονται ως το Πάσχα και στο (προεκλογικό) α΄ τετράμηνο της χρονιάς. Εκτός από τα «κλασικά» πια μέτρα, όπως η επιδότηση ρεύματος για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, θα προστεθούν το νέο Market Pass (αντί για άλλη μία «επιταγή» ακρίβειας κάθε Χριστούγεννα και Πάσχα) ύψους 20-50 ευρώ, αλλά και φθηνά ή δωρεάν σπίτια για τους νέους. Το εκλογικό «πακέτο» επιδιώκεται να έχει επίσης «χώρο» για να πληρωθούν και αναδρομικά συντάξεων.
3. Παροχές για μετά το 2023
Οι πιο ενδιαφέρουσες εξαγγελίες είναι εκείνες που σχεδιάζονται με ορίζοντα υλοποίησης μετά τις εκλογές. Ορισμένες μπορεί να τρέξουν μέσα και στο 2023, καθώς εξετάζονται:
■ αλλαγές στη φορολογία εισοδήματος
■ μείωση ή κατάργηση των τεκμηρίων
■ σταδιακή κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος στους επιτηδευματίες
■ νέες μειώσεις εισφορών κοινωνικής ασφάλισης
■ νέο μισθολόγιο στο Δημόσιο από το 2024
■ «μπόνους» παραγωγικότητας έως 2 μισθούς ετησίως – που ξεκινά πιλοτικά για 50.000 εργαζομένους ήδη από φέτος.
Συζητούνται επίσης:
■ αλλαγές/μετατάξεις αγαθών και υπηρεσιών ΦΠΑ
■ σταδιακές μειώσεις Ειδικών Φόρων στα Καύσιμα – και όχι μόνον
■ επαναφορά του ειδικού τιμολογίου ρεύματος για πολύτεκνους
■ μέτρα ελάφρυνσης και εργαζομένων με δύο παιδιά
Θετικές «εκπλήξεις»
Το είδος και η έκταση των μέτρων είναι ακόμη ανοιχτά, καθώς στο υπουργείο περιμένουν τα στοιχεία εσόδων του Φεβρουαρίου για να λάβουν αποφάσεις. Οι εξελίξεις και σε αυτό το μέτωπο είναι θετικές λόγω των συνεχιζόμενων εσόδων από τον τουρισμό και των φορολογικών υπερεισπράξεων – με σημαντική συμβολή και του πληθωρισμού, καθώς οι ανατιμήσεις αυξάνουν τα έσοδα από τον ΦΠΑ και τους αναλογικούς φόρους κατανάλωσης.
Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, ένα ποσό της τάξεως έως 4 δισ. ευρώ των υπερεσόδων αυτών θα μπορούσε να κατευθυνθεί για παροχές το εκλογικό 2023.
Επιπλέον, αν οι συνθήκες το επιτρέψουν κατά το α’ εξάμηνο φέτος, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για έξτρα παροχές και μέρος ή όλος ο «κουμπαράς» του 1 δισ. ευρώ για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης.
Τα πάντα θα κριθούν από την πορεία του πολέμου και της ενεργειακής κρίσης. «Θρυαλλίδα» των παροχών θα αποτελέσουν τα τελικά στοιχεία εκτέλεσης Προϋπολογισμού τον Μάρτιο, αλλά και οι ανακοινώσεις της ΕΛ.ΣΤΑΤ. για το πού έφτασε η ανάπτυξη το 2022 και ποια είναι η πορεία της στις αρχές του 2023.
Ήδη πληροφορίες αναφέρουν ότι η τελευταία ανακοίνωση για ανάπτυξη 2,8% στο γ’ τρίμηνο του 2022 τελεί υπό αναθεώρηση και μπορεί να φτάσει σε 3,2%, ή 3,5%, αλλάζοντας τη βάση των συγκρίσεων.
Όλα θα έχουν ξεκαθαρίσει ως τον Απρίλιο. Και τότε -όπως λένε στην κυβέρνηση- «κι αν τυχόν ακόμα ξεφύγουν λίγο τα πράγματα ως τα μέσα της χρονιάς (είτε λόγω ενεργειακής κρίσης, είτε λόγω εκλογών)», θα υπάρχει ικανός χρόνος για να μαζέψουν ξανά το ταμείο στο κρίσιμο β’ εξάμηνο προτού κλείσει η χρονιά.
Διαβάστε ακόμη:
Αναβιώνει ο αγωγός Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη – Ενδιαφέρον Κοπελούζου για το πρότζεκτ
VNK Capital: Τριπλό επενδυτικό «χτύπημα» για Innovis, Παλίρροια, Cafetex