Στο «γκρίζο» τοπίο που προδιαγράφεται για την ευρωπαϊκή οικονομία τους επόμενους μήνες, η Ελλάδα εμφανίζεται με πιο «φωτεινά» χρώματα. Η ελληνική οικονομία θα συνεχίσει να αναπτύσσεται το 2023 – αν και σε αισθητά χαμηλότερους ρυθμούς από ότι το 2022. Εξαγωγές, τουρισμός και τα έργα που θα χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της ΕΕ θα είναι οι «στυλοβάτες» της ελληνικής οικονομίας. Ωστόσο, η χώρα δε θα αποφύγει τις συνέπειες από την επιβράδυνση των μεγάλων ευρωπαϊκών οικονομιών: το τσουνάμι της ύφεσης θα χτυπήσει και την ελληνική οικονομία, σε ένα μεγάλο φάσμα κλάδων.
Αυτά είναι τα βασικά συμπεράσματα για την Ελλάδα στην τελευταία έκθεση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης EBRD για τις οικονομικές προβλέψεις στις χώρες όπου δραστηριοποείται (Regional Economic Prospects in the EBRD Regions, September 2022).
Σύμφωνα με αυτές τις προβλέψεις, η Ελλάδα θα κλείσει το 2022 με ανάπτυξη 5,2%, ενώ το 2023 η ανάπτυξη θα «προσγειωθεί» στο 2,2%. Το τελευταίο αυτό ποσοστό αναθεωρήθηκε προς τα κάτω κατά 1,3%, σε σχέση με τις προβλέψεις του Μαΐου.
Το newmoney μίλησε με τον αναπληρωτή διευθυντή του τμήματος Country Economics and Policy της EBRD για τις προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει η ελληνική οικονομία την επόμενη χρονιά.
Στην τελευταία σας έκθεση, υποβαθμίσατε την πρόβλεψη για την ελληνική ανάπτυξη το 2023. Σε ποια τρίμηνα αναμένετε ότι η οικονομική επιβράδυνση θα είναι η μεγαλύτερη και ποιοι κλάδοι θα πληγούν περισσότερο;
«Στον τελευταίο γύρο προβλέψεων της EBRD, υποβαθμίσαμε τις προβλέψεις μας για την ανάπτυξη του ΑΕΠ όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά γενικά για τις χώρες της ΕΕ. Αυτό αντανακλά την αυξανόμενη πιθανότητα ύφεσης στις μεγάλες χώρες της Ευρωζώνης και τη συνεχιζόμενη ενεργειακή κρίση και άλλα γεωπολιτικά προβλήματα στην παγκόσμια οικονομία. Ωστόσο, η Ελλάδα εξακολουθεί να είναι πιθανό να έχει καλύτερες επιδόσεις το επόμενο έτος σε σχέση με άλλες χώρες της ΕΕ στις οποίες επενδύει η EBRD, καθώς μέρος της δυναμικής του 2022 μεταφέρεται στο 2023. Η επιβράδυνση είναι πιθανό να έχει ευρεία βάση σε διαφορετικούς κλάδους και να επικεντρωθεί στο πρώτο εξάμηνο του έτους, με πιθανότητα ελαφράς ανάκαμψης της ανάπτυξης το δεύτερο εξάμηνο του 2023».
Η έκθεση αναφέρει ως στοιχείο στήριξης της ελληνικής ανάπτυξης τις «εξαγωγές υψηλής τεχνολογίας, που τώρα πλησιάζουν αυτές της Γερμανίας ως ποσοστό του ΑΕΠ». Ποια προϊόντα περιλαμβάνονται σε αυτό τον τομέα και σε ποιες αγορές κατευθύνονται;
«Σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, οι εξαγωγές υψηλής τεχνολογίας της Ελλάδας (δηλαδή οι εξαγωγές με σημαντική συνιστώσα Έρευνας και Ανάπτυξης, R&D) ανήλθαν σε 13% των εξαγωγών της μεταποίησης, έναντι 15% στη Γερμανία. Αυτό αντανακλά την αυξανόμενη σημασία των εξαγωγών για την ελληνική οικονομία τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα σε τομείς όπως τα φαρμακευτικά προϊόντα και οι υπολογιστές. Οι χώρες της ΕΕ εξακολουθούν να είναι ο κύριος προορισμός για τις εξαγωγές της Ελλάδας, αλλά οι χώρες εκτός ΕΕ γίνονται όλο και πιο σημαντικές, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, της Κίνας και της Νότιας Κορέας».
Η Ελλάδα έχει δεσμευτεί για πρωτογενές πλεόνασμα 1% το 2023. Πιστεύετε ότι αυτός ο στόχος είναι εφικτός;
«Ναι. Η Ελλάδα έχει δημιουργήσει ένα καλό ιστορικό δημοσιονομικής πειθαρχίας τα τελευταία χρόνια, τόσο υπό την προηγούμενη, όσο και με την σημερινή κυβέρνηση. Τα κρατικά έσοδα ήταν αρκετά αυξημένα φέτος και οι δαπάνες διατηρήθηκαν υπό έλεγχο, παρά την ανάγκη για μέτρα στήριξης κατά της κρίσης. Με την οικονομική ανάπτυξη που αναμένεται να συνεχιστεί το 2023, αν και με πολύ μειωμένο ρυθμό, είναι λογικό να αναμένεται η κυβέρνηση να επιτύχει τη δέσμευσή της για μικρό πρωτογενές πλεόνασμα το 2023».
Η ελληνική κυβέρνηση έχει παρουσιάσει σειρά μέτρων για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων στην αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης. Πιστεύετε ότι η δυσπραγία στα τέλη του 2022/αρχές του 2023 θα σταματήσει αυτά τα μέτρα;
«Όχι – θα περίμενα από την κυβέρνηση να μπορέσει να συνεχίσει με μέτρα στήριξης έως το 2023, υπό την προϋπόθεση ότι η οικονομία θα συνεχίσει να αναπτύσσεται και υπό την προϋπόθεση ότι αυτά τα μέτρα θα συνεχίσουν να επικεντρώνονται σε όσους έχουν μεγαλύτερη ανάγκη».
Στην έκθεσή σας επισημαίνετε τα διψήφια ποσοστά του πληθωρισμού στην Ελλάδα. Πώς εξηγείτε το γεγονός ότι ο πληθωρισμός στην Ελλάδα είναι από τους υψηλότερους στην Ευρώπη;
«Ο ρυθμός πληθωρισμού της Ελλάδας είναι ελαφρώς πάνω από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Είναι όμως χαμηλότερος σε σχέση με ορισμένες χώρες της Ευρωζώνης, όπως η Ολλανδία, η Σλοβακία και οι χώρες της Βαλτικής. Τα στοιχεία δείχνουν ότι ο πληθωρισμός είναι ένα κοινό πρόβλημα σε πολλές χώρες, ως αποτέλεσμα ενός μείγματος παραγόντων, κυρίως της διακοπής του ενεργειακού εφοδιασμού (που προέκυψε από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη συνέχεια στη Ρωσία), της μετά- Covid αύξησης στη ζήτηση και των ελλείψεων στην εφοδιαστική αλυσίδα».
Οι προβλέψεις για την Ευρώπη
Απότομη «προσγείωση» στις προβλέψεις για ανάπτυξη την επόμενη χρονιά φέρνει το «κοκτέιλ» ενεργειακής κρίσης– υψηλού πληθωρισμού– αυξανόμενων επιτοκίων για το σύνολο των χωρών της Ευρώπης.
Στις τελευταίες προβλέψεις της, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης σημειώνει ότι παρότι το 2022 αναμένεται να κλείσει με «πράσινα» πρόσημα στις περισσότερες χώρες, το 2023 θα είναι «γκρίζο».
«Μια προς τα κάτω αναθεώρηση των προβλέψεων ανάπτυξης του 2023, κατά 1,7% (μέσος όρος), αντανακλά τη μειωμένη προσφορά φυσικού αερίου από τη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένων των επιδράσεων από την βραδύτερη ανάπτυξη στην ανεπτυγμένη Ευρώπη, καθώς και τις αυξανόμενες πληθωριστικές πιέσεις… Οι προβλέψεις υπόκεινται σε σημαντικούς καθοδικούς κινδύνους εάν κλιμακωθούν οι εχθροπραξίες ή εάν οι εξαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία περιοριστούν περαιτέρω» αναφέρει η έκθεση, που -σημειωτέον- συντάχθηκε πριν το σαμποτάζ στους αγωγούς Nord Stream.
«Για παράδειγμα, σε ένα σενάριο όπου οι προμήθειες φυσικού αερίου από τη Ρωσία στην Ευρώπη διακόπτονται τελείως, η αύξηση του ΑΕΠ στις περιφέρειες της EBRD θα μπορούσε να είναι χαμηλότερη κατά 1,3 % το 2023 σε σχέση με το βασικό σενάριο» συμπληρώνει.
Η Ελλάδα είναι μία από τις τρεις χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης στις οποίες δραστηριοποιείται η EBRD (μαζί με τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία).
«Και οι τρεις οικονομίες σε αυτήν την περιοχή έχουν απολαύσει ένα ισχυρό πρώτο εξάμηνο το 2022, συνεχίζοντας την ανάκαμψη που ξεκίνησε το 2021 μετά τον Covid, αλλά σημάδια σημαντικής επιβράδυνσης εμφανίζονται στο δεύτερο μισό του έτους» αναφέρει η έκθεση. «Οι ρυθμοί αύξησης του ΑΕΠ θα παραμείνουν ισχυροί, ειδικά στην Ελλάδα και στη Ρουμανία, για το 2022 συνολικά, αλλά οι τρεις χώρες αναμένεται να δουν σημαντική μείωση της ανάπτυξης το 2023» προβλέπουν οι οικονομολόγοι της EBRD.
Διαβάστε ακόμη:
Συνεχίζει ανοδικά το πετρέλαιο – Ο ΟΠΕΚ+ πρέπει να «κάνει κάτι» στη σύνοδο της Βιέννης
Adelco: Από τις φλόγες τις Σμύρνης, στα χωράφια του Μοσχάτου και στις μεγάλες επενδύσεις (pics)
Bloomberg: Επιδεινώνονται οι επιλογές της Credit Suisse εν μέσω χάους στις αγορές