του Κωστή Πλάντζου
Νέα όπλα στη μάχη για την επίτευξη των στόχων στις εισπράξεις, ρίχνει το 2019 η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, ζητώντας και την καταβολή εγγύησης 15.000 ευρώ και άνω, για όσους πτώχευσαν και επιχειρούν να κάνουν έναρξη νέας επιχείρησης.
Για τη διασφάλιση της αντικειμενικότητας και την επίτευξη μεγαλύτερου ποσοστού συμμόρφωσης των φορολογουμένων, προαναγγέλλεται η διενέργεια ελέγχων σε τυχαίο δείγμα επιχειρήσεων (φυσικών ή νομικών προσώπων), το οποίο θα καλύπτει το σύνολο της επικράτειας. Επίσης, επιχειρήσεις που έχουν λάβει ή έχουν αιτηθεί επιστροφή φόρων (εισοδήματος ή ΦΠΑ ή ΕΦΚ) θα ελεγχθούν δειγματοληπτικά.
Ωστόσο στο νέο επιχειρησιακό σχέδιο της ΑΑΔΕ αποκαλύπτεται πως ούτε το 2020 θα είναι έτοιμο να λειτουργήσει τελικά το ηλεκτρονικό Περιουσιολόγιο, αφού η έναρξή του μετατίθεται χρονικά για το 2021.
Το 2019 πάντως περιγράφει και τους κινδύνους που κρύβει η νέα χρονιά για τον Κρατικό Προϋπολογισμό. Ο προβληματισμός αυτός της ΑΑΔΕ διαφαίνεται από δύο σημαντικές επισημάνσεις στο νέο επιχειρησιακό σχέδιο. Ως πηγές ανησυχίας αναφέρονται:
1. H προεκλογική περίοδος: αποτελεί καταλύτη στην εξέλιξη των δημοσιονομικών μεγεθών και δεικτών. Δημιουργεί αβεβαιότητα στους πολίτες, που μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην τρέχουσα και μελλοντική παραγωγή και απασχόληση, στο κόστος δανεισμού και στις τραπεζικές χορηγήσεις. Επομένως, η επίδραση του εκλογικού κύκλου στην οικονομία, αν και περιορίστηκε την περίοδο εφαρμογής των προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής, χρήζει ιδιαίτερης προσοχής, καθώς ενδέχεται να συντελέσει στη μη έγκαιρη καταβολή φόρων, στη δημιουργία νέων ληξιπρόθεσμων οφειλών και γενικότερα στη μη εκπλήρωση των φορολογικών υποχρεώσεων.
2. Φορολογία Τελών Κυκλοφορίας: Εξετάζεται η σημαντική μείωση του χρόνου παραγραφής των Τελών Κυκλοφορίας στα 10 έτη και επιβάλλεται ο άμεσος εντοπισμός από την Φορολογική Διοίκηση της φορολογητέας ύλης (σσ: απλήρωτα τέλη) χωρίς την πάροδο μεγάλου χρόνου αφότου γεννιέται η φορολογική υποχρέωση.
3. Είσπραξη Εσόδων: Εξετάζεται η υιοθέτηση νέων ρυθμίσεων με αυξημένο αριθμό δόσεων (π.χ. 120 δόσεις) με σκοπό τη διευκόλυνση των φορολογούμενων για τμηματική καταβολή των ληξιπρόθεσμων οφειλών τους. Η εφαρμογή ενός τέτοιου μέτρου θα έχει επίδραση στα έσοδα και την επίτευξη του ετήσιου στόχου.
4. Παροχή φορολογικών κινήτρων: εξετάζεται π.χ. η σταδιακή μείωση του συντελεστή φορολόγησης εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων κατά μία ποσοστιαία μονάδα ανά έτος από 29% σε 25% για τα εισοδήματα που αποκτώνται το φορολογικό έτος 2022 και επόμενα, αρχής γενομένης από τα εισοδήματα του φορολογικού έτους 2019, για τα οποία ο φορολογικός συντελεστής ορίζεται σε 28%.
5. Προσφυγικές/Μεταναστευτικές ροές: Η χώρα μας κατέχει μια από τις υψηλότερες θέσεις στον αριθμό των παράνομων μεταναστών που απασχολούνται πολλές φορές παράνομα σε δραστηριότητες του πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα, με αποτέλεσμα τη διαφυγή σημαντικών φορολογικών εσόδων.
6. Δημογραφικό: Την περίοδο 2014-2017 έχει σημειωθεί το χαμηλότερο ποσοστό σε ρυθμό γεννήσεων (8,6%) από το 1980. Το γεγονός αυτό επιτείνει το πρόβλημα βιωσιμότητας του ασφαλιστικού, καθώς ολοένα και μικρότερος αριθμός εργατικού δυναμικού συμμετέχει στην παραγωγική διαδικασία. Ωστόσο, η τάση αυτή δεν αποτυπώνεται στο ποσοστό του απασχολούμενου πληθυσμού ηλικίας 15-64 στο σύνολο του πληθυσμού που έχει σταθεροποιηθεί (68,5%) μετά από μία αυξητική τάση, κυρίως,λόγω της μετανάστευσης Ελλήνων στο εξωτερικό.
7. Γεωπολιτικές εξελίξεις: ανακατάταξεις στη Μέση Ανατολή ή στα Βαλκάνια, υποτίμηση της τουρκικής λίρας και το ενδεχόμενο Brexit επηρεάζουν την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας ή συνεπάγονται αύξηση κόστους για τον φοροελεγκτικό μηχανισμό.
«Μπροστάντζα» 15.000 ευρώ
Το επιχειρησιακό σχέδιο αποκαλύπτει όμως και ότι:
– Για το 2019 προβλέπεται η εισαγωγή διατάξεων σχετικά με την καταβολή εγγύησης για έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας. Ουσιαστικά ενεργοποιείται ένα μέτρο που παρέμενε ανενεργό από το καλοκαίρι του 2018. Υποχρεώνει σε καταβολή εγγύησης τουλάχιστον 15.000 ευρώ, όσους επιχειρηματίες βάρεσαν «κανόνι» την τελευταία πενταετία αλλά επιθυμούν να κάνουν τώρα ένα νέο επιχειρηματικό ξεκίνημα. Αφορά, μεταξύ άλλων, όσους κήρυξαν πτώχευση ή διαγράφηκε το ΑΦΜ τους, αφήνοντας πίσω τους ληξιπρόθεσμα φορολογικά χρέη πάνω από 100.000 ευρώ.
– Η υλοποίηση πλήρους e – Περιουσιολογίου μετατίθεται για ακόμα ένα χρόνο αργότερα, έως 31-12-2021. Για τη δημοπράτηση και την έναρξη υλοποίησης του έργου αναμένεται η νομοθετική θεσμοθέτηση του Περιουσιολογίου. Ωστόσο, όπως επισημαίνεται, η ηλεκτρονική καταγραφή του συνόλου της ακίνητης, κινητής και άυλης περιουσίας όλων των φυσικών και νομικών προσώπων ή νομικών οντοτήτων, κρίνεται απολύτως αναγκαία ως εργαλείο άσκησης φορολογικής πολιτικής με στόχο τη δικαιότερη κατανομή των φορολογικών βαρών, την ενίσχυση των οικονομικά ασθενέστερων και τον εντοπισμό της φοροδιαφυγής.
– Η ενσωμάτωση της Οδηγίας 2016/1065 για την φορολόγηση ΦΠΑ των συναλλαγών που σχετίζονται με κουπόνια.