Λιτότητα διαρκείας και «υβριδικό» μνημόνιο μετά το τέλος του προγράμματος

Του Κωστή Πλάντζου

Λιτότητα χωρίς τέλος και μετά το 2018 φέρνει το «υβριδικό» μοντέλο για την μετά το 3ο Μνημόνιο εποχή, που ετοιμάζεται για την Ελλάδα.

Ενώ στη Βουλή εχθές ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, κύριος Γιώργος Χουλιαράκης, έλεγε πως «μπαίνουμε στη συζήτηση για την επόμενη ημέρα μετά το τέλος του προγράμματος και αν ο μηχανισμός επιτήρησης θα είναι αντίστοιχος με αυτόν της Πορτογαλίας και της Κύπρου στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού εξαμήνου, όπως επιδιώκουμε», κοινοτικός αξιωματούχος αποκάλυπτε ότι για την Ελλάδα ετοιμάζεται και θα ισχύσει ένα άλλο, «υβριδικό» μοντέλο εποπτείας που θα προβλέπει:
 
– Στήριξη με ελαφρύνσεις  χρέους (μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα) αντί άμεσης χρηματοδότησης όπως ως τώρα γινόταν.
 
– Πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων (δηλαδή μνημονιακές υποχρεώσεις) που θα ακολουθείται στα επόμενα χρόνια.
 
– Κεφάλαιο στήριξης για κάλυψη των επενδυτών που θα αγοράσουν ελληνικά ομόλογα.
 
Αντί προληπτικής γραμμής δανειακής στήριξης, όπως σχεδιαζόταν το 2014 για την έξοδο από το 2ο Μνημόνιο, ο κύριος Χουλιαράκης αποκάλυψε χθες στη Βουλή ότι ένα μέρος από το τεράστιο υπερπλεόνασμα του 2017 (2,8% του ΑΕΠ ή περίπου 5 δισ. ευρώ) θα πάει για παροχές (περίπου 1,1-1,2 δισ. ευρώ ή 0,6%-0,7%) αλλά και ένα άλλο μέρος θα πάει για «την οικοδόμηση ενός μεγάλου ταμειακού αποθέματος», δηλαδή ενός «εθνικού κουμπαρά» που θα επιτρέψει:

1ον:  να βγει η χώρα με ασφάλεια στις αγορές, χωρίς νέα προληπτική γραμμή στήριξης από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, μετά το καλοκαίρι του 2018. Με βάση όσα εξήγησε ο κύριος Χουλιαράκης, επιδιώκεται να σχηματιστεί ένα «μαξιλαράκι ασφαλείας» περίπου 12-15  δισ. ευρώ σαν αντίκρυσμα, για τους επενδυτές που θα δώσουν τα λεφτά τους για να αγοράζουν ελληνικά ομόλογα. Από αυτά τα 12-15 δισ. ευρώ, τα 9 δισ. επιδιώκεται να είναι χρήματα από τον ESM. Με άλλα λόγια, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Στήριξης θα μπει σαν εγγυητής ότι οι επενδυτές δεν θα χάσουν τα λεφτά τους, δεσμευόντας τα λεφτά για τις δικές τους ανάγκες.

2ον: να αποτελέσει έναν μηχανισμό ασφάλειας, σε περίπτωση νέας κρίσης. Υπολογίζεται ότι μετά από 2-3 χρόνια εξόδων στις αγορές (ως το 2020 δηλαδή), τα «ελληνικά λεφτά» (6 δισ. ευρώ ή και περισσότερα ως τότε) υπολογίζεται ότι θα παραμείνουν στον «κουμπαρά», ακόμα και αν ο ESM αποσύρει τα 9 δισ. που θα έχει βάλει.

3ον: να αποφευχθούν πρόσθετα μέτρα ή ο «κόφτης» δαπανών το 2018, σε περίπτωση που τον Απρίλιο η ΕΛΣΤΑΤ ανακοινώσει πως το τελικά το πλεόνασμα του 2017 ήταν μικρότερο από όσο τώρα εκτιμάται.
 
Με άλλα λόγια, αποκαλύπτεται έτσι πως η Ελλάδα πέτυχε φέτος «προληπτικά» οκταπλάσιο υπερπλεόνασμα από όσο απαιτούσε το Μνημόνιο για το 2017, με σκοπό να «οικοδομήσει» αποθεματικό με εθνικούς πόρους, αντί να λάβει την «προληπτική» δανειακή κάλυψη που ζητούσε το 2014 η προηγούμενη κυβέρνηση.
 
Μιλώντας την γλώσσα της αλήθειας, ο κύριος Χουλιαράκης παραδέχθηκε πως το υπεροπλεόνασμα στηρίχθηκε στην υπερφορολόγηση και στις θυσίες της μεσαίας τάξης και των εντίμων φορολογουμένων. «Ήταν επιλογή της κυβέρνησης» είπε, προκειμένου να στηριχθούν οι ευπαθείς κοινωνικές ομάδες.

Το πώς θα ωφεληθούν οι ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, προκύπτει από το πώς θα διανεμηθεί και το μέρος του υπερπλεονάσματος που προέκυψε εφέτος. Σύμφωνα με πληροφορίες,  η διανομή του μερίσματος θα στηριχθεί σε 3 άξονες:
 
– περί τα 700-750 εκατ. ευρώ θα διανεμηθούν σε 1 εκατ. οικογένειες με εισοδηματικά κριτήρια.

– περί τα 360 εκατ ευρώ θα αποδοθούν στη ΔΕΗ για να εξοφληθούν τα «φέσια»
​από την κάλυψη του κόστους των ΥΚΩ  (και όχι μόνον)προκειμένου ​να μην αυξηθούν τα τιμολόγια ρεύματος.

-315 εκατ. ευρώ  θα διατεθούν για αναδρομική επιστροφή ποσών που παρακρατήθηκαν για εισφορές Υγείας στις κύριες συντάξεις την περίοδο από το 2012 – 2016 και αφορούν περί τα 2 εκατ. συνταξιούχους.