Oικογένεια από την Καστοριά χρωστούσε πάνω από 136.000 ευρώ προς δύο χρηματοδοτικούς φορείς (καταναλωτικά δάνεια) και είχε ληξιπρόθεσμες οφειλές στην ΑΑΔΕ 119.000 ευρώ.
Με συνολικά χρέη 255.000 ευρώ υπέβαλε αίτηση ρύθμισης τον Σεπτέμβριο στην πλατφόρμα του νέου εξωδικαστικού μηχανισμού.
Με αυτοματοποιημένο αλγόριθμο, η πλατφόρμα τής έδωσε πρόταση ρύθμισης των οφειλών της ως εξής:
α) Για τα δάνεια: Διαγραφή χρέους πάνω από 100.000 ευρώ (κούρεμα οφειλών 80%) και αποπληρωμή του υπολοίπου σε 240 έντοκες δόσεις (8%), με μηνιαία δόση 233 ευρώ. Πληρώνει έτσι 56.000 ευρώ σε βάθος 20ετίας.
β) Για τις οφειλές στην Εφορία: Διαγραφή άνω των 73.000 ευρώ (κούρεμα οφειλών 63%) και αποπληρωμή σε 20 έτη (240 έντοκες δόσεις), με μηνιαία δόση 221 ευρώ. Πληρώνει συνολικά έτσι 65.000.
Αυτή είναι μία μόνο από τις δεκάδες ρυθμίσεις οφειλών που παράγει η πλατφόρμα του νέου εξωδικαστικού, για τις οποίες οι ιδιώτες θεσμικοί πιστωτές (τράπεζες και servicers) ψήφισαν θετικά και τις αποδέχτηκαν!
Η ρύθμιση Σταϊκούρα είναι πλέον γεγονός και θα κάνει θραύση το 2022. Από τον Σεπτέμβριο έχουν υποβληθεί 600 ολοκληρωμένες αιτήσεις.
Οι πρώτοι ρύθμισαν πριν από δύο εβδομάδες, δύο μήνες μετά την υποβολή της αίτησης. Σειρά έχουν ήδη πάνω από 10.000 οφειλέτες. Και από Ιανουάριο οι αιτήσεις θα πάρουν φωτιά. Οταν ξεπαγώσουν κορωνοχρέη και οφειλές σε αναστολή, τότε θα μπαίνουν όλα μαζί στον εξωδικαστικό – ή αλλιώς στις 36 άτοκες ή 72 έντοκες δόσεις.
Χάνουν τη ρύθμιση για ένα «κλικ»
Ο λαϊκός μύθος λέει ότι οι οφειλέτες θέλουν ρύθμιση, αλλά «οι τράπεζες αρνούνται να τις δώσουν για να τους πάρουν τα σπίτια». Η νέα πλατφόρμα της ρύθμισης Σταϊκούρα με τις 420 δόσεις και κούρεμα 80% αποκαλύπτει και μιαν άλλη πραγματικότητα.
Η ρύθμιση λειτουργεί. Την τελική λύση, όμως, κρατούν στα χέρια τους οι ίδιοι οι οφειλέτες. Και ιδού πώς:
Πολλές φορές η πλατφόρμα δίνει λύση κοντά στην πρόταση που ο ίδιος ο οφειλέτης έχει προτείνει – ή και ακόμα καλύτερη ενίοτε! Ωστόσο, πάνω από 10.000 οφειλέτες που ξεκίνησαν τις αιτήσεις δεν τις έχουν ολοκληρώσει ακόμα. Και αυτό δείχνει ότι πολλοί παίζουν ακόμα τη γάτα με το ποντίκι ή κρύβουν λεφτά και περιουσίες.
Τη μεγαλύτερη ζημιά στους οφειλέτες την κάνουν τελικά οι εγγυητές και συνοφειλέτες τους! Οχι οι πιστωτές τους. Τις χιλιάδες αιτήσεις που είναι έτοιμες για να υποβληθούν προς ρύθμιση καθυστερούν:
■ Οι συνοφειλέτες. Περίπου 4.000 δεν μπήκαν στην πλατφόρμα να στείλουν αίτηση.
■ Οι πιστωτές. Περίπου 4.000 δεν έχουν αναρτήσει τις απαιτήσεις τους στην πλατφόρμα καθυστερώντας τις διαδικασίες.
Παγίδα οι εγγυητές
Και ενώ στις καθυστερήσεις φταίνε 50-50 οι δύο πλευρές, τον όλεθρο των οφειλετών προκαλούν τελικά οι εγγυητές.
Από τις αιτήσεις που ολοκληρώθηκαν οριστικά, μία στις τρεις κόπηκε από τις τράπεζες. Και ο λόγος της απόρριψης ήταν ότι οι εγγυητές των εν λόγω οφειλετών δεν παρείχαν συναίνεση και πρόσβαση για έλεγχο των οικονομικών στοιχείων τους (π.χ. εισοδήματα, καταθέσεις, επενδυτικά προϊόντα, ακίνητη περιουσία κ.λπ.).
Η εξέλιξη αυτή είναι καθοριστική, αφού οι τράπεζες/servicers απορρίπτουν όλες τις προτάσεις ρύθμισης αν δεν συναινέσει ο εγγυητής. Από τις 36 πρώτες ρυθμίσεις που έβγαλε η πλατφόρμα, τις 24 οι τράπεζες τις δέχτηκαν, αλλά τις 12 τις έκοψαν, με την αιτιολογία ότι ο εγγυητής δεν έδωσε συγκατάθεση να τον ψάξουν αν έχει περιουσία και λεφτά.
Αν η αναλογία δεν αλλάξει, προοιωνίζεται πολύ μεγάλο πρόβλημα για τις δεκάδες χιλιάδες που επίκεινται.
Ακραίες συμπεριφορές
Ωστόσο η εξέλιξη αυτή κρύβει και ευθύνες των πιστωτικών ιδρυμάτων. Επειδή ο εγγυητής δεν έκανε ένα απλό «κλικ» (όχι για να πληρώσει, αλλά για να αποδεχτεί να τον ψάξουν) αρνούνται μεν να αποδεχτούν κούρεμα -όπως είναι φυσικό και επόμενο-, αλλά και τις 420 δόσεις.
Ουσιαστικά, διακρίνονται τρεις ακραίες συμπεριφορές:
1 Οι εγγυητές όντως μπορεί να κρύβονται επίτηδες για να γλιτώσουν τις περιουσίες τους, καθώς μάλιστα η νομοθεσία που επεβλήθη επί ΣΥΡΙΖΑ τους στοχοποιεί εξίσου με τους οφειλέτες.
2 Ο οφειλέτης μπορεί να διέπραξε παράλειψη και σφάλμα αν μπορούσε να ειδοποιήσει τον εγγυητή και δεν το έπραξε.
3 Μπορεί να δείχνει όμως και έλλειψη κουλτούρας ή διάθεσης ρύθμισης από την τράπεζα που δεν προχώρησε σε δόσεις (όχι κούρεμα) για οφειλέτη που προσφέρεται να πληρώνει όσα μπορεί.
Παρερμηνεία
Είναι δίκαιο για μια υποχρέωση ή παράλειψη του εγγυητή να χάνει τη ρύθμιση ο οφειλέτης; Καταρχήν ναι, είναι ίσως η προφανής απάντηση. Επειδή ο εγγυητής δεν συναίνεσε, οι τράπεζες εξάγουν το συμπέρασμα πως «έχει λεφτά» και πιέζουν για να εισπράξουν άμεσα περισσότερα.
Αλλά στο βάθος, ίσως και όχι, προς ζημία μάλιστα όχι μόνο του οφειλέτη, αλλά και της ίδιας της τράπεζας – ή και της εθνικής οικονομίας γενικότερα.
Απορρίπτοντας κάθε δυνατότητα ρύθμισης:
■ εξακολουθούν να μην εισπράττουν απολύτως τίποτα,
■ μεγαλώνουν αντί να μειώνονται τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα,
■ δεν «πρασινίζουν» μέσω ρύθμισης κόκκινα δάνεια και αναγκάζονται να αναζητούν ή να δεσμεύουν εποπτικά κεφάλαια.
Ωστόσο, η ντιρεκτίβα απαγορεύει μεν το κούρεμα, αλλά όχι και τις δόσεις. Αυτό θα έπρεπε να επιτρέπει στις τράπεζες να προσφέρουν ρύθμιση χωρίς καθόλου κούρεμα και να ζητούν να εισπράξουν όσα περισσότερα γίνεται, αντί να απορρίπτουν συλλήβδην την αίτηση. Και να δείχνουν έτσι ότι και οι οφειλέτες και οι εγγυητές φταίνε αν δεν γίνονται ρυθμίσεις, όχι μόνο τα πιστωτικά ιδρύματα.
Φαντάζει απίθανο, πάντως, το 100% των εγγυητών που δεν δίνουν συναίνεση να κρύβουν περιουσίες. Σε μεγάλο βαθμό πρόκειται για στενούς συγγενείς, γονείς και παππούδες. Αρα είτε έχουν και δεν δίνουν στο παιδί τους και στον αδελφό τους, είτε από άγνοια και αδυναμία δεν μπήκαν στην πλατφόρμα να συμπληρώσουν τη φόρμα συναίνεσης για τα δικά τους περιουσιακά στοιχεία.
Για παράδειγμα, μπορεί να μην έχει κωδικούς TAXIS η μητέρα ή είναι ηλικιωμένη, ή δεν έχει Ιντερνετ ή λάπτοπ, ή δεν έχει λογιστή να τη βοηθήσει για να πατήσει ένα «κλικ» στην παροχή συναίνεσης από τον εγγυητή. Το θέμα απασχολεί έντονα τόσο το Δημόσιο όσο και τις τράπεζες, καθώς ουδείς μπορεί να γνωρίζει αν όλοι όσοι εγγυητές αρνήθηκαν είναι μπαταχτσήδες ή όχι.
Ακόμα και ένας αν είναι, οι τράπεζες προφανώς δεν μπορούν να γνωρίζουν ποιος είναι αυτός για να τον εξαιρέσουν. Δεν φαίνεται όμως και να αναζητήθηκαν αν υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις για κάποιους. Αν π.χ. ο αρνητής εγγυητής είχε στο παρελθόν περιουσία στην τράπεζα, αλλά τώρα δεν δίνει συναίνεση και εύλογα προκαλεί υποψίες. Πρακτικά, οι τράπεζες δεν κάνουν τέτοιους ελέγχους. Οποιος δεν δίνει συναίνεση, τον κόβουν. Ούτε μιλάνε όμως με τον οφειλέτη για να του συστήσουν «φέρε τον εγγυητή να τελειώνουμε».
Διαβάστε ακόμη:
Γεωργιάδης: Τα νέα μέτρα θα βάλουν «φρένο» σε κινητικότητα και μετάλλαξη Όμικρον (Vid)
«Ποδαρικό» της εφορίας με 800 ελεγκτές σε 6 νέες μονάδες
Αγοράζεις σπίτι στο Hilton, αποκτάς και παραλία στη Βούλα