Του Αργύρη Παπαστάθη
Το κυβερνητικό… δημιούργημα της υπερφορολόγησης μοιάζει να «ξέφυγε» από το δημιουργό του, καθώς παρά την υστέρηση εσόδων από το φόρο εισοδήματος κατά 1 δισ. ευρώ έναντι του στόχου, η καταιγίδα των νέων έμμεσων φόρων, οι κατασχέσεις λογαριασμών (για παλαιότερα χρέη), η συγκράτηση κρατικών δαπανών για την κοινωνική προστασία και οι διπλές εισφορές που πλήρωσαν πολλοί επαγγελματίες οδηγούν για μία ακόμη χρόνια σε υπερ-πλεόνασμα.
Με το συμπέρασμα αυτό προσπάθησαν να δώσουν πανηγυρικό τόνο στην ολοκλήρωση του πρώτου γύρου των διαπραγματεύσεων με τους Θεσμούς κορυφαία στελέχη του υπουργείου Οικονομικών χθες το πρωί στο ξενοδοχείο Hilton. Όπως ανέφεραν, «οι θεσμοί συμφωνούν ότι θα υπάρξει υπέρβαση του στόχου 1,75% για το φετινό πρωτογενές πλεόνασμα το οποίο θα αγγίξει το 2,8% του ΑΕΠ».
Με βάση την υπερ-απόδοση ύψους 1,8 δισ. ευρώ που υπολογίζουν στο υπουργείο Οικονομικών, και αν επιβεβαιωθεί και από τα στοιχεία του Οκτωβρίου, η κυβέρνηση σκοπεύει να διανείμει κοινωνικό μέρισμα 1 ως 1,2 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο.
Τα σενάρια δίνουν και παίρνουν για το πώς θα μοιραστεί το ποσό και πολλά θα εξαρτηθούν από το αν θα υπάρξει συμφωνία με τους Θεσμούς στις επαφές μέσω τηλεδιασκέψεων τις επόμενες εβδομάδες.
ΕΝΦΙΑ ή 13η σύνταξη;
Το πιο ενδιαφέρον σενάριο που διακινούν κυβερνητικοί κύκλοι έχει να κάνει με το ενδεχόμενο να μην πληρωθούν οι δύο τελευταίες δόσεις του ΕΝΦΙΑ. Η σκέψη αυτή αφορά τους πολίτες που έχουν εξοφλήσει κανονικά τις προηγούμενες δώσεις και δεν έχουν άλλες άλλα χρέη προς την εφορία. Σε περίπτωση που κάποιος έχει εξοφλήσει ολόκληρο το ποσό, μελετάται το ενδεχόμενο του επιστραφούν οι δύο δόσεις. Ωστόσο είναι πολύ νωρίς καθώς μιλάμε ακόμη για σενάρια.
Το δεύτερο σενάριο που ακούγεται είναι η διανομή της λεγόμενης «13ης σύνταξης», δηλαδή ενός εφάπαξ επιδόματος, όπως συνέβη και πέρσι αλλά φέτος σε 1 εκατομμύριο αντί για 1,6 εκατ. συνταξιούχους όπως συνέβη το 2016.
Πιθανότητες συγκεντρώνει και η διανομή μερίσματος στους δικαιούχους του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ) κάτι που θα ήταν σύμφωνο και με όσα προβλέπει η επιστολή του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου πέρυσι το Δεκέμβριο προς τους Θεσμούς, μετά την εμπλοκή που είχε προκληθεί από την μονομερή διανομή του πλεονάσματος τους συνταξιούχους με πρωτοβουλία του μεγάρου Μαξίμου.
Ένα ακόμη ενδεχόμενο είναι η χρηματοδότηση ενός έκτακτου επιδόματος για τους πολύτεκνους το οποίο θα αντισταθμίζει εν μέρει τις μειώσεις που θα υποστούν το 2018 από τα συμφωνημένα μέτρα του μνημονίου.
Σε κάθε περίπτωση για να μην θεωρηθεί μονομερής ενέργεια η διανομή του υπερ-πλεονάσματος, ένα μεγάλο θα πρέπει να κατευθυνθεί για την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του κράτους στην αγορά και για τη δημιουργία ενός «μαξιλαριού ρευστότητας» για την έξοδο από το μνημόνιο. Οι θεσμοί έχουν ήδη εκφράσει αντιρρήσεις για την διανομή ενός επιδόματος 1000 ευρώ σε 1 εκατ. πολίτες όπως προανήγγειλε ο υπουργός Επικρατείας Χριστόφορος Βερναρδάκης.
Πού τα βρήκαν, πού υπάρχουν εκκρεμότητες
Ο πρώτος γύρος των διαβουλεύσεων με τους Θεσμούς για την τρίτη αξιολόγηση διήρκεσε πέντε ημέρες και ολοκληρώθηκε σε καλό κλίμα την Παρασκευή το πρωί. Αμέσως μετά, κορυφαίο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών προέβη στην εκτίμηση ότι δεν θα υπάρξουν μέτρα για το 2018. Την εικόνα ότι είναι νωρίς να συζητηθούν τα δημοσιονομικά του 2018 μετέδιδε και στέλεχος της Ευρωπαΐκής Επιτροπής.
Αυτό σημαίνει ότι στις 21 Νοεμβρίου ο Προϋπολογισμός του 2018 θα κατατεθεί στη Βουλή χωρίς πρόσθετα μέτρα και ότι το θέμα θα εξεταστεί στην πορεία, ενδεχομένως ακόμη και στην επόμενη, τέταρτη και τελευταια, αξιολόγηση εφόσον η τρίτη κλείσει εντός χρονοδιαγράμματος το αργότερο τον Ιανουάριο.
Για να ολοκληρωθεί όμως η αξιολόγηση απαιτείται «τρέξιμο» από την κυβέρνηση για την υλοποίηση δεκάδων προαπαιτούμενων μέσα σε τέσσερις εβδομάδες, μέχρι να επιστρέψουν δηλαδή οι Θεσμοί στην Αθήνα στο τέλος Νοεμβρίου. Κι αυτό γιατί από τις 95 προαπαιτούμενες δράσεις που απαιτούνται για την τρίτη αξιολόγηση δεν έχουν ολοκληρωθεί ούτε 25.
Στις συζητήσεις Αθήνας καταγράφηκε πρόοδος για τον εξωδικαστικό συμβιβασμό, τις συντάξεις χηρείας (384 ευρώ με 20 έτη ασφάλισης η κατώτατη σύνταξη) αλλά και την αξιολόγηση στο Δημόσιο με το αρμόδιο Υπουργείο να εκφράσει αισιοδοξία ότι η διαδικασία θα ολοκληρωθεί ομαλά.
Στον «αέρα» οι τρίτεκνοι
Στον αντίποδα σοβαρό «αγκάθι» παραμένει η εξεύρεση 200 εκατ. ευρώ από τις περικοπές που θα πρέπει να γίνουν στα Υπουργεία ώστε να χρηματοδοτηθούν το 2018 τα επιδόματα των τριτέκνων.
Οι μεγαλύτερες όμως εκκρεμότητες είναι, πρώτον, τα ενεργειακά όπου η κυβέρνηση πιέζεται να πουλήσει λιγνιτικές πρέπει μονάδες της ΔΕΗ και, δεύτερον, η πρόοδος για την αντιμετώπιση των κόκκινων δανείων. Όπως έγινε γνωστό, οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί ακινήτων θα αρχίσουν στις 29 Νοεμβρίου ενώ άγνωστο είναι ποιο θα είναι το πλαίσιο προστασίας για την πρώτη κατοικία από την 1η Ιανουαρίου 2018. Το ευαίσθητο αυτό θέμα αυτό θα συζητηθεί στην επόμενη επίσκεψη των Θεσμών που αναμένεται στο τέλος Νοεμβρίου.