Της Στεφανίας Σούκη
Κάθε ένα ακίνητο στην οικονομία διαμοιρασμού στο δήμο Αθηναίων στερεί δύο ακίνητα από τις μακροχρόνιες μισθώσεις, έχοντας αυξήσει τις τιμές των ενοικίων κατά 9,3% μέσα στο 2018. Αντίστοιχα, για το σύνολο της χώρας το ποσοστό αύξησης στις τιμές των ενοικίων κατά τη διάρκεια της περασμένης χρονιάς ήταν κοντά στο 8,7% έναντι του 2017.
Με την αγορά των βραχυχρόνιων τουριστικών μισθώσεων να έχει αυξηθεί κατά 25% εντός του 2018, φθάνοντας το 1,9 δισ. ευρώ στο τέλος του περασμένου έτους (κι αντιπροσωπεύοντας πλέον το 10% της τουριστικής δαπάνης όταν τα ξενοδοχεία υπολογίζεται ότι αντιπροσωπεύουν το 50%), o αντίκτυπος στην εγχώρια αγορά ακινήτων είναι δεδομένος. Ακριβώς αυτές τις επιπτώσεις επιχείρησε να αποτυπώσει η γνωστή εταιρεία ορκωτών ελεγκτών και συμβούλων επιχειρήσεων Grant Thornton για λογαριασμό του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Eλλάδος, εξετάζοντας παράλληλα, πέραν του κλάδου της κτηματαγοράς και τις επιπτώσεις σε δημόσια έσοδα, αγορά εργασίας και περιβάλλον.
«Δεν τίθεται θέμα διαφορετικών στρατοπέδων ή αντιμαχίας. Προφανώς τα ξενοδοχεία πλήττονται περισσότερο, ωστόσο εδώ υπάρχει κάτι πέρα από αυτό, που έχει να κάνει με το συνολικό αντίκτυπο» ανέφερε ο κ.Παναγιώτης Πρόντζας, Senior Manager της Grant Thornton Greece.
Για την ανάλυση όσον αφορά την κτηματαγορά, η ανάλυση της Grant Thornton συμπεριέλαβε και περιοχές της χώρας με αύξηση της οικονομίας διαμοιρασμού αλλά και ανάγκη για μακροχρόνιες μισθώσεις (λόγω π.χ. αύξημένης πυκνότητας πληθυσμού, παρουσίας πανεπιστημίου κ.λ.π.) και όπως προκύπτει, πανελλαδικά, μία αύξηση του μεγέθους της οικονομίας του διαμοιρασμού κατά 1% προκαλεί αύξηση στην τιμή ενοικίασης των ακινήτων μακροχρόνιας μίσθωσης κατά 0,34% εξ’ ού και η άνοδος του 8,7% των ενοικίων που προέκυψε από την υπολογιζόμενη άνοδο της αγοράς κατά 25% το 2018
Η μελέτη, όπως χαρακτηριστικά επεσήμανε χθες ο κ. Πρόντζας εξέτασε 36.000 ακίνητα σε όλη την Ελλάδα, «με επίκεντρο το δήμο Αθηναίων, όπου εντοπίσαμε 15.000 ακίνητα κι επιπλέον, την Κρήτη, τη Θεσσαλονίκη, την Κέρκυρα και τη Ρόδο, για την περίοδο από τον Νοέμβριο του 2018 έως τον Ιανουάριο 2019, ώστε να μην επηρεάζεται η έρευνα από την έντονη εποχικότητα κατά τη διάρκεια των θερινών μηνών. Υπάρχουν περιοχές όπου η αναλογία βραχυχρόνιας προς το σύνολο είναι το 55% όπως π.χ. ο δήμος Χανίων, όπου υπάρχουν 4.500 ακίνητα στις βραχυχρόνιες μισθώσεις το …νεκρό διάστημα από το Νοέμβριο έως τον Ιανουαρίου κι από την άλλη μόλις 212 ακίνητα για μακροχρόνιες μισθώσεις».
Ο κ. Πρόντζας μάλιστα ανέφερε ως ενδεικτικό παράδειγμα ότι ένα ακίνητο στην Αθήνα για μία οικογένεια 3 ατόμων ενοικιάζεται στα 603 ευρώ, ενώ αν δεν υπήρχε η επίπτωση από τις βραχυπρόθεσμες μισθώσεις το αντίστοιχο νούμερο θα ήταν στα 550 ευρώ. Αντίστοιχα, σε δημοφιλείς περιοχές για βραχυπρόθεσμες μισθώσεις στην υπόλοιπη Ελλάδα (Θεσσαλονίκη, Κρήτη, Ρόδο, Κέρκυρα) μίσθωμα αγγίζει τώρα τα 480 ευρώ ενώ θα νοικιαζόταν 440 ευρώ.
Δημόσια έσοδα και θέσεις εργασίας
Στο κομμάτι των δημοσίων εσόδων, ναι μεν οι απώλειες υπολογίζονται στο σύνολό τους στα 214 εκατ. ευρώ για το 2018 (αν συνυπολογιστουν αναλογών ΦΠΑ διαμονής, αναλογούντα δημοτικά τέλη και τέλη παρεπιδημούντων, αναλογών φόρος διαμονής, διαφυγούσες ασφαλιστικές εισφορές, αναλογών φόρων εισοδήματος), ωστόσο, η εφαρμογή του νέου φορολογικού πλαισίου με το Μητρώο Ακινήτων για τις Βραχυχρόνιες Μισθώσεις, από την περασμένη χρονιά, φαίνεται έχει ανεβάσει τα εκτιμώμενα φορολογικά έσοδα για το 2018 στα 180 εκατ. ευρώ, με βάση την επεξεργασία που πραγματοποίησε η Grant Thornton και τα στοιχεία από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων.
Οπερ σημαίνει ότι η «ψαλίδα» ως προς τις καθαρές απώλειες των δημοσίων εσόδων έχει μειωθεί για το 2018 στα πέριξ των 34 εκατ. ευρώ, όταν το 2017 το αντίστοιχο νούμερο ήταν στα 105 εκατ. ευρώ και το 2016 στα 161 εκατ. ευρώ.
Στην έρευνα της Grant Thornton για λογαριασμό του ΞΕΕ γίνεται αναφορά και στην καθαρή απώλεια θέσεων εργασίας, στην περίπτωση δηλαδή που η δαπάνη, η οποία κατευθύνεται στα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης, κατευθυνόταν στα ξενοδοχεία. Απαντώντας στο επιχείρημα ότι η συγκεκριμένη αγορά δημιουργεί και αυτή θέσεις εργασίας ο κ. Πρόντζας ανέφερε ότι «τα ξενοδοχεία είναι εντάσεως εργασίας σε σχέση με τα ακίνητα και χρειάζονται περισσότερους πόρους.
Επιπλέον, η ενασχόληση και η έξαρση της οικονομίας διαμοιρασμού αλλοιώνει το εργασιακό μοντέλο με έντονη αβεβαιότητα, δημιουργώντας τη λεγόμενη αθέατη εργασία». Με βάση τα στοιχεία της έρευνας, οι καθαρές απώλειες θέσεων εργασίας για το 2018 ξεπερνούν τις 12 χιλιάδες, νούμερο το οποίο έχει παραμείνει σχεδόν στα ίδια επίπεδα τα τελευταία χρόνια.
Στο κομμάτι του περιβάλλοντος, η μελέτη εξετάζει «το περιβαλλοντικό αποτύπωμα που δημιουργείται από έναν επισκέπτη σε ένα ακίνητο βραχυχρόνιας μίσθωσης, ως απόρροια του όγκου απορριμμάτων σε συνάρτηση με την επιβάρυνση των αστικών δικτύων μεταφοράς και με τη μη συνετή οικιακή ενεργειακή κατανάλωση που προκαλεί». Με βάση πάντα τους αναλυτές, η ποσοστιαία διαφορά ποσότητας απορριμμάτων μεταξύ ενοίκου βραχυχρόνιας μίσθωσης σε σύγκριση με τον ένοικο μακροχρόνιας μίσθωσης αντίστοιχεί σε ένα 20,59% με αντίστοιχη επιβάρυνση στη διαχείριση των απορριμμάτων στα αστικά κέντρα.