Ένας από τους πιο σημαντικούς παρόχους δεικτών αναφοράς (benchmarks) στις διεθνείς αγορές, βάσει των οποίων οι επενδυτές προχωρούν καθημερινά τοποθετήσεις τρισεκατομμυρίων, η MSCI, αναφέρει ότι η Τουρκία ενδέχεται να υποβιβαστεί στο καθεστώς της «παραμεθόριας» αγοράς (frontier market, μια κατηγορία κάτω από τις «αναδυόμενες»), επειδή μια σειρά μέτρων του καθεστώτος εμποδίζει τους επενδυτές να ασκήσουν τα δικαιώματα που έχουν σε μια ελεύθερη αγορά.
Μαζί με Βιετνάμ και Μαρόκο
Η MSCI ανακοίνωσε στην ετήσια ανασκόπηση της οτι αν το περιοριστικό καθεστώς στις αγορές της Τουρκίας διατηρηθεί ή επιδεινωθεί περεταίρω, θα κινήσει τη διαδικασία για τον υποβιβασμό της τουρκικής οικονομίας στην κατηγορία των παραμεθόριων από την κατηγορία των αναδυομένων (κατηγορία στην οποία ανήκει η Ελλάδα σήμερα μετά τον υποβιβασμό της από την κατηγορία των «αναπτυγμένων οικονομιών» στα χρόνια των μνημονίων).
Ο υποβιβασμός θα φέρει την Τουρκία στην ίδια κατηγορία με το Βιετνάμ και το Μαρόκο – ή ως «αταξινόμητη» αγορά που δε θα ανήκει σε κανένα δείκτη – όμως δε θα βρίσκεται και στο ραντάρ των διεθνών επενδυτών.
Αυτόματες εκροές δισεκατομμυρίων
Ο Έμρε Ακτσακμάκ, διευθυντής χαρτοφυλακίου της East Capital στο Ντουμπάϊ η οποία ειδικεύεται στις άναδυόμενες αγορές, είπε στους Financial Times εκτιμά ότι μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να οδηγήσει σε συνολικές εκροές περίπου 5 δισεκατομμυρίων δολαρίων από τουρκικές μετοχές, συμπεριλαμβανομένων περίπου 2 με 3 δισ. δολάρια από παθητικούς θεσμικούς επενδυτές που τοποθετούνται αυτόματα στο γενικό δείκτη.
Η στάθμιση της Τουρκίας στον δείκτη MSCI έχει μειωθεί απότομα τα τελευταία χρόνια, καθώς η υποτίμηση της λίρας έχει γκρεμίσει την αξία των τουρκικών μετοχών εκφρασμένων σε δολάρια. Ωστόσο, ο κ. Ακτσακμάκ είπε στους Financial Times ότι η επαναταξινόμηση ως παραμεθόρια αγορά θα αποτελούσε «απώλεια κύρους» για την Τουρκία.
«Η θέση της Τουρκικής οικονομίας θα έπρεπε να ήταν δίπλα στην Ινδία, τη Νότια Αφρική, την Ινδονησία, την Ταϊλάνδη – όχι δίπλα σε μερικές από τις λιγότερο ανεπτυγμένες και μικρότερες παραμεθόριες αγορές», είπε.
Η Τουρκία ανήκει στην κατηγορία των αναδυόμενων αγορών από το 1989.
Το σκεπτικό του εξεταζόμενου υποβιβασμού
Η MSCI είπε ότι εξετάζει το ενδεχόμενο να υποβιβάσει την Τουρκία, επειδή η πρόσβαση στην αγορά μετοχών της χώρας είχε «επηρεαστεί αρνητικά» από μια σειρά απαγορεύσεων που επέβαλε το καθεστώς στον δανεισμό μετοχών και στις ανοικτές πωλήσεις – το να στοιχηματίζουν δηλαδή οι επενδυτές σε πτώση των τιμών της μετοχής – που έχουν επιβληθεί τους τελευταίους μήνες.
Οι τοπικές αρχές λένε ότι ελήφθησαν μέτρα για την αποτροπή χειραγώγησης στις χρηματοπιστωτικές αγορές της χώρας.
Η Τουρκία προσπαθεί για καιρό να υπερασπιστεί την ισοτιμία της λίρας από τη βύθιση, ενώ την ίδια στιγμή μειώνει τα επιτόκια κάτι που πηγαίνει κόντρα στο στόχο ενίσχυσης του νομίσματος.
Απέβαλλε με συνοπτικές διαδικασίες τρεις ξένες τράπεζες από την αγορά τον Μάιο, αναφέροντας τεχνικούς λόγους και υπέβαλλε σε έρευνα την JPMorgan το 2019 επειδή διατύπωσε την εκτίμηση ότι η τουρκική λίρα θα υποχωρήσει περεταίρω.
Όμως, αυτές οι παρεμβάσεις προκάλεσαν την έξοδο των επενδυτών. Οι ξένοι είχαν μετοχές αξίας $23 δισ. στα μέσα Ιουνίου, από 82 δισ. που είχαν το 2013.
H MSCI εξηγεί ότι τα πρόσφατα μέτρα που έλαβαν οι τουρκικές ρυθμιστικές αρχές «περιορίζουν αισθητά την ικανότητα των θεσμικών επενδυτών να εκφράζουν ενεργές επενδυτικές απόψεις και να αντισταθμίζουν τον κίνδυνο χαρτοφυλακίου».
Ως αποτέλεσμα, είπε, ενδέχεται να ξεκινήσει μια διαβούλευση για την επαναταξινόμηση – εάν το ήδη επιδεινούμενο επίπεδο προσβασιμότητας της τουρκικής αγοράς μετοχών θα επιδεινωθεί περαιτέρω».