του Κωστή Πλάντζου
Νέος γύρος αντιπαράθεσης επιχειρημάτων μεταξύ Κυβέρνησης και Τραπέζης της Ελλάδος, για τη σκοπιμότητα ή μη να ζητήσει η Ελλάδα προληπτική γραμμή χρηματοδότησης, ενόψει της λήξης του 3ου Μνημονίου.
Από τη μια ο πρωθυπουργός κύριος Αλέξης Τσίπρας τόνισε χθες, μιλώντας στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ ότι «κανείς στην Ευρώπη σήμερα δεν συζητά οποιοδήποτε άλλο ενδεχόμενο πέρα από την έξοδο, την οριστική έξοδο από τα μνημόνια τον Αύγουστο του 2018. Και μάλιστα την έξοδο χωρίς πιστοληπτικές γραμμές, χωρίς δυσβάστακτες προϋποθέσεις για τον ελληνικό λαό και την ελληνική οικονομία».
Από την άλλη, ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος, κύριος Γιάννης Στουρνάρας, σε ομιλία του στο πλαίσιο εκδήλωσης του Ελληνο-ισραηλινού Επιμελητηρίου, εμμέσως τόνισε τα οφέλη μιας προληπτικής γραμμή στήριξης, καθώς θα συνέβαλλε στην αποκλιμάκωση του κόστους δανεισμού και την διατήρηση της σταθερότητας.
«Υπάρχουν και εξωτερικοί κίνδυνοι, οι οποίοι, μεταξύ άλλων, συνδέονται με την ξαφνική, τις προηγούμενες δύο εβδομάδες, αύξηση της αποστροφής των επενδυτών προς τον κίνδυνο, με τις αναταράξεις στις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές, με εντάσεις στις αγορές συναλλάγματος και με γεωπολιτικούς παράγοντες».
Ο «πόλεμος» των ομολόγων
Την ίδια ώρα ακριβώς που εκδηλωνόταν το χάσμα των απόψεων μεταξύ κυβέρνησης και ΤτΕ, στις αγορές αποδεικνυόταν πόσο εύθραυστα μοιάζουν όλα για τα ελληνικά ομόλογα, όπως μαρτυρούν οι αποδόσεις που πήραν τον ανήφορο.
Όπως ανέφερε και ο πρωθυπουργός στην ομιλία του, «3,375% ήταν το επταετές με το οποίο βγήκαμε στις αγορές την προηγούμενη Παρασκευή. Επιτόκιο εξαιρετικά σημαντικό, αν αναλογιστεί κανείς ότι την εβδομάδα που βγήκαμε στις αγορές υπήρξαν συνθήκες αναταράξεων στα διεθνή χρηματιστήρια, κι εμείς, παρόλα αυτά, αποδείξαμε εμπράκτως ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε πορεία απεγκλωβισμού από την επιτροπεία και από την ανάγκη διατήρησης του δανεισμού από τον επίσημο τομέα».
Ωστόσο, όπως αποδεικνύεται στην πράξη, η απόδοση του ομολόγου την ημέρα της έκδοσής του διαμορφώθηκε στο 3,5%, ενώ στα ελάχιστα 24ωρα που ακολούθησαν, η απόδοση σκαρφάλωσε χθες μέχρι και στο 4%. Η άνοδος των επιτοκίων προσεγγίζει σχεδόν το 20% μέσα σε δύο μέρες διαπραγμάτευσης. Αν αυτό το πρόβλημα πλέον απασχολεί κυρίως εκείνους που το αγόρασαν, το «πάθημά» τους δεν αποτελεί θετική ένδειξη για μελλοντικούς επίδοξους επενδυτές που θα κληθούν να καλύψουν τις επόμενες εκδόσεις ελληνικών ομολόγων, ειδικά αν δεν υπάρχει προληπτική γραμμή στήριξης.
Υπό πίεση βρίσκεται και το 10ετές ομόλογο, η απόδοση του οποίου μέσα σε διάστημα μιας εβδομάδας εκτινάχθηκε από το 3,6% πριν ξεκινήσει η αναταραχή, στο 4,23% εχθές.
Προτάσεις Στουρνάρα
Πέραν του κόστους δανεισμού, ο κύριος Στουρνάρας θύμισε ότι χωρίς προληπτική γραμμή στήριξης, δεν θα έχει δυνατότητα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να συνεχίσει να δέχεται κατ΄ εξαίρεση τα ελληνικά ομόλογα ως ενέχυρο στη χορήγηση φτηνής ρευστότητας προς τις ελληνικές τράπεζες, μέχρι τουλάχιστον να αποκτήσουν αυτά και πάλι τη «σφραγίδα του αξιόχρεου» από τους οίκους αξιολόγησης.
«Η παραμονή σε χαμηλή πιστοληπτική διαβάθμιση, μετά το πέρας του προγράμματος τον Αύγουστο του 2018, ενδέχεται να έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια της δυνατότητας των ελληνικών ομολόγων να χρησιμοποιούνται ως εξασφαλίσεις στις πράξεις νομισματικής πολιτικής του Ευρωσυστήματος (waiver). Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδας, η εξασφάλιση του waiver μετά τη λήξη του προγράμματος είναι σημαντική τόσο για το κόστος χρηματοδότησης των ελληνικών τραπεζών, καθώς ακόμα και οι πράξεις repos επηρεάζονται θετικά από την ύπαρξη του waiver, όσο και για τη συμμετοχή των ελληνικών κρατικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, στην κανονική περίοδο και στην περίοδο επανεπένδυσης».
Επιπλέον ο κύριος Στουρνάρας επανέφερε την πρότασή του για δραστική ελάφρυνση του χρέους λέγοντας: «Είναι απαραίτητο να αναπτυχθούν αποφασιστικές και συγκεκριμένες δράσεις για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του ελληνικού δημόσιου χρέους, στη βάση των αποφάσεων του Eurogroup του Ιουνίου του 2017. Η Τράπεζα της Ελλάδος έχει ήδη κάνει συγκεκριμένες προτάσεις, π.χ. μετάθεση της μέσης σταθμικής διάρκειας αποπληρωμής των τόκων των δανείων του EFSF κατά 8,5 χρόνια τουλάχιστον. Αυτή η πρόταση ήπιας αναδιάρθρωσης του χρέους είναι ζωτικής σημασίας για τη βιωσιμότητα του χρέους της Ελλάδας, ενώ για τους εταίρους της συνεπάγεται ελάχιστο μόνο κόστος. Μεταξύ άλλων, η διασφάλιση της βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους θα ανοίξει το δρόμο για την ένταξη των ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, στην κανονική περίοδο και στην περίοδο επανεπένδυσης, το οποίο με τη σειρά του θα διευκολύνει τη διατηρήσιμη πρόσβαση στις αγορές και θα μειώσει το κόστος χρηματοδότησης».