Μετά από μια σειρά προγράμματος διάσωσης, οι σχέσεις μεταξύ ΕΕ και ΔΝΤ μάλλον είναι στο παρά 5′ μιας δραματικής αλλαγής. Η ευρωζώνη μελετά τρόπους να βελτιώσει και να αναβαθμίσει τις εξουσίες του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) – του ταμείου που βοηθά τις χώρες της ευρωζώνης να δανείζονται χρήματα – και ως εκ τούτου να αντικαταστήσει την παρουσία του ΔΝΤ στα προγράμματα διάσωσης.
Όπως σημειώνει το CNBC, τα λεπτομερή σχέδια αναμένονται από την Κομισιόν πριν τα τέλη του έτους, αλλά η γενική ιδέα είναι να δοθούν περισσότερες αρμοδιότητες στον ESM και να ενισχυθεί η συμμόρφωση κατά τη διάρκεια των προγραμμάτων διάσωσης ενώ θα συνεχίζεται και η εκταμίευση κεφαλαίων – αρμοδιότητες που ανήκουν βασικά στο ΔΝΤ.
Υπενθυμίζεται εξάλλου ότι τον Σεπτέμβριο, ο πρόεδρος της Κομισιόν, κατά την περιγραφή της Ευρώπης του μέλλοντος, είχε δηλώσει: «Η ευρωζώνη είναι πιο ανθεκτική τώρα από ό,τι στο παρελθόν… Πιστεύω ότι ο ESM πρέπει τώρα να αναβαθμιστεί σε ένα Ευρωπαϊκό Νομισματικό που, ωστόσο, θα πρέπει να βασίζεται στους κανόνες της ΕΕ».
Γιατί χρειάζεται η Ευρωζώνη το δικό της ΔΝΤ
Η ιδέα έγκειται στην εμβάθυνση των δεσμών της Ευρωζώνης αλλά και της ενίσχυσης της ανθεκτικότητάς της σε χρηματοοικονομικά σοκ.
Κυρίως, όμως, θα καταστήσει την Ευρώπη πιο ανεξάρτητη από το ΔΝΤ κάθε φορά που μια χώρα του ευρώ θα χρειάζεται διάσωση.
Σύμφωνα με τον επικεφαλής οικονομολόγο της ING, Carsten Brzeski, η ευρωζώνη πρέπει να δημιουργήσει το δικό της «υπερόπλο» απέναντι σε πιθανές κρίσεις χρέους.
«Ένα EMF (Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο) θα επέτρεπε τη λύση των προβλημάτων της ευρωζώνης να επιλύονται από την ευρωζώνη και όχι κάποιον τρίτο απέξω».
Κατά τη διάρκεια της ελληνικής κρίσης, υπήρχαν σημαντικές διαφορές μεταξύ Ευρώπης και ΔΝΤ: σε προβλέψεις (πχ. για το πρωτογενές πλεόνασμα), σε αποφάσεις – κλειδιά (πχ. αναδιάρθρωση χρέους). Αξίζει πάντως να σημειωθεί, επισημαίνει το δημοσίευμα, ότι το ΔΝΤ ήταν ένας από τους θερμότερους υποστηρικτές αναδιάταξης του ελληνικού χρέους – σε αντίθεση με τους περισσότερους Ευρωπαίους.
Επίσης, ένα EMF θα ήταν ιδιαίτερα ευπρόσδεκτο στη Γερμανία.
Η μεγαλύτερη οικονομία του ευρώ είναι μία από τις πιο επικριτικές για το έργο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ως φορολογικής αρχής – το εκτελεστικό σκέλος της ΕΕ είναι υπεύθυνο για την παρακολούθηση της συμμόρφωσης των χωρών με τους κανόνες για το έλλειμμα και το χρέος, αλλά παρά τις πολλές αποκλίσεις στην περιοχή, δεν έχει ποτέ επιβάλει πρόστιμα.
«Κάτω από την επιφάνεια, νομίζω ότι υπάρχει απογοήτευση σε πολλούς κύκλους που υποστηρίζουν την πρόταση για ένα EMF με την πολιτική φύση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής», αναφέρει ο Erik Jones, καθηγητής Ευρωπαϊκών σπουδών στο Πανεπιστήμιο John Hopkins. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο θα μπορούσε να συμπεριλάβει εξουσίες ώστε να ενεργεί ως φορολογική αρχή στις χώρες του ευρώ. Δεδομένου ότι ο ESM θεωρείται ελεύθερος από πολιτικές παρεμβάσεις, ορισμένοι αναλυτές πιστεύουν ότι θα μπορούσε να είναι η απάντηση στο αίτημα της Γερμανίας να εφαρμοστούν αποτελεσματικά οι ευρωπαϊκοί δημοσιονομικοί κανόνες.
«Ανησυχούν ότι η Κομισιόν δεν θα είναι πρόθυμη να πιέσει αρκετά τα κράτη – μέλη όταν παραβιάζουν τους κανόνες, ενώ το EMF δεν θα φοβάται να γίνει αντιπαθές, με το να επιβάλει περισσότερη πειθαρχία», καταλήγει ο Jones.