του Κωστή Πλάντζου
Πληγές ανοίγει αντί να θεραπεύει η διανομή πλεονάσματος που εξήγγειλε η κυβέρνηση. Σε μια στιγμή που την ελληνική κοινωνία συγκλονίζει η τραγωδία της απώλειας ζωών και περιουσιών λόγω της ανυπαρξίας σχεδιασμού εκ μέρους του Κράτους, η κυβέρνηση ετοιμάζεται μοιράσει ένα υπερπλέονασμα που προήλθε κατά μείζονα λόγο από την περικοπή κρατικών δαπανών που αφορούν στα έργα υποδομής, στην Υγεία και την Πρόνοια.
Εν προκειμένω, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, η υπερφορολόγηση δεν φάνηκε ικανή να εκθρέψει το πρωτογενές πλεόνασμα που επιθυμούσε να διανείμει η κυβέρνηση (αντιθέτως γύρισε «μπούμερανγκ» για τα κρατικά έσοδα γιατί φέτος άνοιξε «τρύπα» της τάξεως των 2 δισ. λόγω εξάντλησης των φορολογουμένων και επειδή τελικώς το δημόσιο χρειάστηκε να επιστρέψει και επιπλέον φόρους 1,6 δισ. που από κεκτημένη ταχύτητα είχε εισπράξει υπολογίζοντας σε μια ανάπτυξη που τελικά δεν ήρθε) και για τον λόγο αυτό η κυβέρνηση περιέκοψε κατά 3 δισ. τις ήδη «πετσοκομμένες» κρατικές δαπάνες.
Μεγάλα θύματα των περικοπών έπεσαν το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων κατά 1,1 δισ. ευρώ (ως τον Οκτώβριο έπρεπε να δοθούν 3 δισ. αλλά δαπανήθηκαν μόλις 1,9 δισ.ευρώ) και η Υγεία και Πρόνοια κατά περίπου 350 εκατ. ευρώ.
Αλλά και το νομοσχέδιο που ψηφίζεται σήμερα στην Βουλή, δεν ορίζει τίποτε άλλο παρά μόνον ότι θα επιστραφούν τα αναδρομικά στους συνταξιούχους που τα κέρδισαν στα δικαστήρια, αλλά και ότι θα δοθούν 720 εκατ. ευρώ σε 3,4 εκατομμύρια δικαιούχους σαν εφάπαξ παροχή (ενώ άλλα 360 εκατ. ευρώ θα δοθούν σαν επιδότηση στη ΔΕΗ για τις ΥΚΩ).
Οι λεπτομέρειες θα καθοριστούν τελικά σε υπουργικές αποφάσεις που θα εκδοθούν αυτήν την εβδομάδα ή την επόμενη. Και στις δύο περιπτώσεις όμως γεννιούνται νέες αδικίες, ενώ το όφελος είναι για το σύνολο πενιχρότατο:
– Τα 2 από τα 2,6 εκατομμύρια συνταξιούχοι που θα λάβουν αναδρομικά μαζί με τις συντάξεις Δεκεμβρίου, θα δουν επιστροφές της τάξεως των 10 ευρώ κατά μέσον όρο. Πρακτικά δεν θα καταλάβουν τίποτα στην τσέπη ενώ, αν και δεν θα χρειαστεί να υποβάλουν αίτηση, θα πρέπει μετά να κάνουν και αναδρομικές φορολογικές δηλώσεις για να πληρώσουν φόρους εισοδήματος για τα προηγούμενα χρόνια. Τα αναδρομικά δεν είναι αφορολόγητα όπως η εφάπαξ παροχή. Χαμηλοσυνταξιούχοι κάτω των 700 ευρώ δεν θα λάβουν τίποτα σαν αναδρομικά.
– Από την εφάπαξ παροχή θα εξαιρούνται όσοι έχουν καταθέσεις άνω των 9.000-18.000 ευρώ, όπως προανήγγειλε ο υπουργός Οικονομικών κύριος Τσακαλώτος. Τόσο χαμηλό περιουσιακό κριτήριο σημαίνει ότι ενώ θα παίρνει το επίδομα όποιος έχει ακίνητη περιουσία έως 180.000 ευρώ, άλλοι φτωχότεροι που θα έχουν περιουσία μόλις 10.000 ή 20.000 ευρώ σε μετρητά τα οποία έχουν εμπιστευτεί στις ελληνικές τράπεζες θα το χάνουν, ακόμα αν τα κρατούσαν για μια ώρα ανάγκης (πχ μια επέμβαση να πληρώσουν φόρους) ή ήταν απλήρωτοι και πήραν μαζεμένα κάποια αναδρομικά, ή και ακόμα είναι όσα τους απέμειναν επειδή πούλησαν από ανάγκη ό,τι είχαν και δεν είχαν. «Αν τα έχουν στην τράπεζα πάει να πει ότι δεν έχουν ανάγκη και ότι δεν θα τα ξοδεύσουν» ήταν το επιχείρημα αξιωματούχου του οικονομικού επιτελείου. Δεν απαντούν όμως στην επισήμανση ότι πχ και μόλις 1.000 ευρώ αν κρατούσε κάποιος σε τράπεζα, θα εσήμαινε με την ίδια λογική ότι δεν έχει ανάγκη να τα ξοδέψει. Αντιθέτως, αν είχε πολλά παραπάνω λεφτά «στο στρώμα» ή … σε φορολογικούς παραδείσους, δεν θα είχε πρόβλημα να λάβει το επίδομα.
– Κριτήριο για το χαμηλό όριο στις καταθέσεις ήταν ότι στην κυβέρνηση θέλουν να το πάρουν όσοι θα δαπανήσουν αμέσως τα λεφτά, γιατί έτσι θα επιστρέψουν άμεσα ως φόροι στα κρατικά ταμεία. Όπως είχε παραδεχθεί πέρυσι στην «επιστολή συγγνώμης» που είχε στείλει στους θεσμούς ο κ.Τσακαλώτος, από τα περίπου 600 εκατ. ευρώ που είχαν διατεθεί, τα 300-400 εκατ. ευρώ θα γύριζαν ως φόροι στα ταμεία του κράτους. Για παράδειγμα, αν κάποιος δαπανήσει 500 ευρώ από το επίδομα για να αγοράσει πετρέλαιο θέρμανσης, στο κράτος θα επιστρέψουν αυτομάτως περίπου 350 ευρώ, γιατί το 70% της τιμής του καυσίμου είναι ΦΠΑ και ειδικοί φόροι κατανάλωσης.
– Στα παράλογα της ρύθμισης όπως έχει κατατεθεί, και ένας άνεργος που μένει με τους γονείς του δεν παίρνει το μέρισμα, ενώ αν μένει μόνος σε σπίτι που του πληρώνουν οι γονείς του, το παίρνει.
– Στις περιπτώσεις διαζευγμένων, την αίτηση υποβάλει όποιος έχει την επιμέλεια. Το τι θα συμβεί στις περιπτώσεις της συνεπιμέλειας είναι μεταξύ των θεμάτων που πρέπει να λύσει η ΚΥΑ που θα εκδοθεί μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου.
