Της Μαίρης Λαμπαδίτη
«Θεραπευτικές διατάξεις» που αποκαθιστούν αδικίες και στρεβλώσεις οι οποίες είχαν προκύψει από το Νόμο Κατρούγκαλου και παράλληλα θέτουν για πρώτη φορά πλαίσιο προστασίας για τους απλήρωτους εργαζόμενους περιλαμβάνει το νομοσχέδιο που θα προωθήσει το υπουργείο εργασίας αυτην την εβδομάδα στη Βουλή.
Ανάμεσα στις διατάξεις αρμοδιότητας του υφυπουργού Τάσου Πετρόπουλου που δίνουν ανάσα σε πολυπληθείς κατηγορίες ασφαλισμένων και συνταξιούχων είναι οι εξής :
Μη μισθωτοί: Προβλέπεται άτοκη επιστροφή για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αυτοαπασχολούμενους αχρεωστήτως καταβληθεισών εισφορών, αφού προηγηθεί συμψηφισμός με οφειλές σε φορείς κοινωνικής ασφάλισης. Δηλαδή, επαγγελματίες που κατέβαλλαν υψηλότερες εισφορές το 2017 με βάσει τα δηλωθέντα εισοδήματα του 2015 αναμένουν συμψηφισμό μετά την εκκαθέριση των δηλώσεων του 2016 στις περιπτώσεις που το δηλωθέν εισόδημα είναι χαμηλότερο. Με την προωθούμενη διάταξη τους παρέχονται δύο δυνατότητες. Να εισπράξουν τα τα επιστρεφόμενα ποσά ή να τα τα αφήσουν τα χρήματα στον λογαριασμό τους ως «πιστωτικό υπόλοιπο» το οποίο θα χρεισιμοποιείται για την πληρωμή μελλοντικών εισφορών.
– Δίνεται η δυνατότητα καταβολής αυξημένων εισφορών με αντίστοιχη αύξηση της σύνταξης στους ελεύθερους επαγγελματίες που το επιθυμούν. Κι όμως η ΓΣΕΒΕΕ ζήτησε από τον κ.Πετρόπουλο να δοθεί η δυνατότητα σε μια μερίδα ασφαλισμένων που πλήρωναν για 25 χρόνια υψηλές εισφορές ( 6η και 7η κλάση) και βρίσκονται κοντά στη σύνταξη , να καταβάλλουν υψηλότερες εισφορές στον ΕΦΚΑ ώστε να «περισώσουν» τις συντάξεις τους οι οποίες με το νόμο Κατρούγκαλου θα «κατρακυλήσουν» στα τάρταρα.
– Αποδεσμεύεται η ασφάλιση από την ιδιότητα στους κλάδους μηχανικών και νομικών, ώστε να καταβάλλουν εισφορές μόνο κατά την άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας. Δηλαδή οι συγκεκριμένοι αυτοαπασχολούμενοι επιστήμονες δε θα καταβάλλουν εισφορές στον ΕΦΚΑ αν δεν έχουν εισόδημα.
– Θα προβλέπονται ευνοϊκότεροι όροι και οι προϋποθέσεις για την καταβολή επιδόματος ανεργίας προς τους ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους που διέκοψαν την επαγγελματική τους δραστηριότητα . Το επίδομα θεωρητικά χορηγείται και σήμερα αλλά στην πράξη ελάχιστοι έχουν τη δυνατότητα να το λάβουν εξαιτίας των αυστηρών προϋποθέσεων.
Συνταξιούχοι: Ο υπολογισμός των συντάξεων βάσει του νόμου Κατρούγκαλου γίνεται με βάση τις συντάξιμες αποδοχές μετά το 2002. Σε αρκετές περιπτώσεις όμως είχαν παρουσιαστεί προβλήματα καθώς οι ασφαλισμένοι είχαν διακόψει τη δραστηριότητά τους , κυρίως λόγω της ανεργίας πριν από 2002 και έιχαν μείνει στον «αέρα» χωρίς σύνταξη μετά από 25 χρόνια ασφάλλισης. Με την προωθούμενη διάταξη σε περιπτώσεις ανεργίας θα αναζητούνται αποδοχές τουλάχιστον 5 ετών. Αν αυτές δεν συμπληρώνονται από το 2002 και μετά, τότε η 5ετία θα μπορεί να συμπληρώνεται και με αποδοχές πριν από το 2002. Από το 2021 και μετά θα αναζητούνται έως και 10 έτη.
– Νομοθετείται ενιαίος τρόπος υπολογισμού των επικουρικών συντάξεων, με ενιαίο συντελεστή 0,45 ανεξάρτητα από το έτος κατάθεσης της αίτησης συνταξιοδότησης, Ετσι, ξεμπλοκάρεται η έκδοση συντάξεων ( αναμένεται μέσα στον Σεπτέμβριο να εκδοθούν οι πρώτες επικουρικές συντάξεις μετά από ενάμισι έτος στην ουρά) μετά το πρόβλημα που είχε με τον δημιουργηθεί με τον ανύπαρκτο» δείκτη της ΕΛΣΤΑΤ που προέβλεπε ο νόμος Κατρούγκαλου.
– Δίνεται η δυνατότητα αναγνώρισης έως και 7 πλασματικών ετών στους αγρότες με χαμηλό αντίτιμο . Δηλαδή η εξαγορά θα γίνεται στο 20% επί του κατώτατου ασφαλισταίου εισοδήματος, ήτοι το 70% του κατώτατου μισθού. Υπολογίζεται ότι η εξαγορά των πλασματικών ετών θα στοιχίζει στους αγρότες περίπου 83 ευρώ μηνιαίως.
– Για τον υπολογισμό της σύνταξης των Αιρετών θα μπορεί να αρθροίζεται στις συντάξιμες αποδοχές και το εισόδημά τους από άλλες δραστηριότητες.
– Καταργείται η παραγραφή του δικαιώματος σύνταξης για υπαλλήλους του Δημοσίου εφόσον δεν έχει εκδοθεί η συνταξιοδοτική απόφαση εντός τριετίας.
– Καταργείται η αναστολή της σύνταξης για όσους φυλακίζονται.
– Το σχέδιο περιλαμβάνει διάταξη σύμφωνα με την οποία δεν θα μειώνεται η αναπηρική σύνταξη σε άτομα με ψυχικά νοσήματα που αναλαμβάνουν κάποιο είδος εργασίας, στο πλαίσιο της προσπάθειας για επανένταξη ή αποκατάσταση.
– Θα προβλέπεται επίσης παράταση στη χορήγηση αναπηρικής σύνταξης για έξι μήνες, αν εκκρεμεί εξέταση από τις υγειονομικές επιτροπές στα Κέντρα Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕΠΑ), χωρίς υπαιτιότητα των ασφαλισμένων.
Πλέγμα προστασίας για τους απλήρωτους εργαζόμενους
– Έξοδο διαφυγής παρέχει για πρώτη φορά στους απλήρωτους εργαζόμενους το νομοσχέδιο του υπουργείου εργασίας που προωθεί η υπουργός κ. Εφη Αχτσιόγλου. Οι «εγκλωβισμένοι» άνεργοι στους οποίους δεν έχουν καταβληθεί δεδουλευμένες αποδοχές για «αξιόλογο διάστημα» ( πιθανόν τρεις μήνες). θα μπορούν με μονομερή καταγγελία , προσκομίζοντας εξώδικη δήλωση στον ΟΑΕΔ να αξιώσουν επίδομα ανεργίας.
– Θα δίνεται επίσης το δικαίωμα παράστασης πολιτικής αγωγής σε ποινικές δίκες των εργαζομένων για μη καταβολή δεδουλευμένων αποδοχών από τον εργοδότη τους (σήμερα αποκλείονται). Μάλιστα για να μην επιβαρυνθούν οι απλήρωτοι εργαζόμενοι με δικαστικά έξοδα , θα απαλλάσσονται από την καταβολή δικαστικού ενσήμου για ποσά έως 20.000€ ενώ για υψηλότερα ποσά θα καθιερωθεί μειωμένο ένσημο. (4 τοις χιλίοις)
– Στην πράξη ενισχύεται η πλευρά των εργαζομένων να αποκτήσουν σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα έναν άμεσα εκτελεστό τίτλο που θα τους επιτρέψει, με μόνη την έκδοσή του, να ξεκινήσουν άμεσα τη διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης σε βάρος εργοδοτών που παραβιάζουν την υποχρέωση καταβολής δεδουλευμένων, θεωρώντας ως μονομερή βλαπτική μεταβολή το γεγονός ότι δεν εισπράττουν τον μισθό τους.
– Θα μπορούν μάλιστα να αξιώσουν τα δεδουλευμένα τους ζητώντας με έκδοση διαταγής πληρωμής την εκποίηση της προσωπικής περιουσίας του εργοδότη.
– Επεκτείνεται η προστασία που η εργατική νομοθεσία προβλέπει για τη μητρότητα και στις γυναίκες που εμπλέκονται στη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας ή της υιοθεσίας.
Αυστηρότερα μέτρα κατά των παραβατών εργοδοτών
– Θεσπίζεται η υποχρέωση των εργοδοτών να δηλώνουν ηλεκτρονικά και εκ των προτέρων τις υπερωρίες στο πληροφοριακό σύστημα Εργάνη το οποίο αναβαθμίζεται.
– Η ποινή ανάλογα με τη σοβαρότητα της εργοδοτικής παράβασης, προβλέπει ακόμα και κλείσιμο μιας επιχείρησης, έως και για τρεις ημέρες.
– Οι επιχειρηματίες που παρανομούν θα αποκλείονται για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, από κοινοτικά κονδύλια (ευρωπαϊκά προγράμματα, ΕΣΠΑ) και από τις συμβάσεις με φορείς του Δημοσίου κ.λπ.
– Δημιουργείται ηλεκτρονικό ποινολόγιο ώστε να επιβάλλονται αντικειμενικά τα πρόστιμα και ποινές στις επιχειρήσεις.