Σαν μην έγιναν ποτέ οι ευρωεκλογές ή να μη συνεχίζεται η κρίση ακρίβειας στην Ευρώπη, το Eurogroup την περασμένη Τρίτη αποφάσιζε να επιβάλει συνταγή λιτότητας και το 2025. Την ίδια στιγμή, όμως, συζητούσε και την Εκθεση Λέτα για την Ανάπτυξη και την Ανταγωνιστικότητα.
Η Ευρώπη φαίνεται να διχάζεται και πάλι, προτού καν αναδομηθεί μετά τις ευρωεκλογές για να χαράξει πορεία για την ερχόμενη πενταετία. Την ώρα που οι περισσότερες χώρες της Ε.Ε. φλερτάρουν με την ύφεση ή και την επιβολή δημοσιονομικών κυρώσεων για υπερβολικά ελλείμματα, το Eurogroup υιοθέτησε μια κοινή δήλωση δύσκολων ισορροπιών και αντικρουόμενων απόψεων -όπως παλιά- για τον δημοσιονομικό προσανατολισμό της Ευρωζώνης: από τη μία προτάσσει την ανάγκη για εξυγίανση στα δημόσια οικονομικά των κρατών-μελών, από την άλλη υπερασπίζεται την ανάγκη να μη θιγεί η ανάπτυξη, ενώ παράλληλα θα πρέπει τα κράτη να ενισχύουν την παραγωγικότητα και να διατηρούν ή να αυξάνουν τις επενδύσεις στην Ευρώπη!
Οχι τυχαία, στην παρέμβασή του ο κ. Κωστής Χατζηδάκης ανέφερε ότι η Ελλάδα συμφωνεί με το περιεχόμενο της κοινής δήλωσης η οποία κρίνεται ισορροπημένη, αλλά θα πρέπει να ληφθεί μέριμνα ώστε να αποφευχθεί «υπερβάλλουσα προσαρμογή», η οποία εντέλει θα βλάψει την οικονομία.
Ολοι ψάχνονται
Τα μαχαίρια βγαίνουν και πάλι μετά τη δημοσιονομική χαλάρωση μιας πενταετίας (από το 2020 λόγω πανδημίας), σε μια κρίσιμη μετάβαση (σχεδόν σε κενό εξουσίας) προτού συγκροτηθεί νέα ηγεσία στην Ε.Ε. Το Eurogroup εμφανίζεται όμως να επιμένει για στροφή στη δημοσιονομική εξυγίανση, την ώρα που τα κράτη-μέλη συζητούν πάλι για πακέτα στήριξης, η Ελλάδα ανακοινώνει μέτρα για τα τιμολόγια ρεύματος, η Ισπανία συνεχίζει να εφαρμόζει τον μειωμένο ΦΠΑ στα τρόφιμα, ενώ στη Γαλλία… όλα τρίζουν και το μέλλον των πολιτικών τάσεων φαντάζει άκρως αβέβαιο.
Σε σχέση με τις ομηρικές μάχες που δίνονταν σε ανάλογες συζητήσεις στην προ COVID εποχή, στη φάση αυτή η Ελλάδα μιλά εκ του ασφαλούς:
■ Στο ECOFIN εγκρίθηκαν οι ειδικές ανά χώρα συστάσεις (Country Specific Recommendations). Η Ελλάδα όμως έχει και φέτος πολλαπλάσιο ρυθμό ανάπτυξης από τον μέσο όρο των κρατών της Ευρωζώνης.
■ Η Ελλάδα δεν ανήκει στη σχεδόν μισή ντουζίνα κράτη-μέλη που απειλούνται να μπουν σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος. Και ενώ το δημόσιο χρέος στο σύνολο της Ε.Ε. παραμένει σχεδόν 4 ποσοστιαίες μονάδες πάνω από τα προ πανδημίας επίπεδα (από 77,8% το 2019 σε 81,7% το 2023), στην Ελλάδα έχει μειωθεί από 180,6% το 2019 σε 161,9% το 2023, δηλαδή κατά 18,7 ποσοστιαίες μονάδες.
Ο παραλογισμός
Αν και βρίσκεται σε απόσταση ασφαλείας, η Ελλάδα δεν παρακολουθεί τις εξελίξεις από μακριά. Η Ευρώπη κλυδωνίζεται έχοντας μπει σε μία ακόμα φάση εσωστρέφειας μετά το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών. Και δεν είναι μόνο τα παζάρια για το ποιοι/ποιες θα καταλάβουν τις θέσεις-κλειδιά στα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ενωσης, αλλά κυρίως το πού θα στραφεί το καράβι σε μια συγκυρία όπου τα πάντα είναι ρευστά, με δύο ανοιχτά πολεμικά μέτωπα σε ανατολική Ευρώπη και ανατολική Μεσόγειο, με τις οικονομίες να πασχίζουν να σταθούν στα πόδια τους, με τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις να ασφυκτιούν.
Κι όμως! Σε αυτή τη μεταβατική περίοδο, η Ε.Ε. ετοιμάζεται να δεσμεύσει τις εθνικές κυβερνήσεις με δημοσιονομικές κατευθύνσεις. Και μάλιστα όχι μόνο για το 2025 -πρώτο έτος εφαρμογής των νέων δημοσιονομικών κανόνων-, αλλά και για τα επόμενα τέσσερα χρόνια!
Το θέμα ήταν γνωστό ήδη από τον Απρίλιο, αλλά απασχόλησε ελάχιστα ή καθόλου την προεκλογική συζήτηση τον Μάιο. Το ραβασάκι της Κομισιόν για τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες, όμως, έχει φτάσει ήδη σε όλες τις πρωτεύουσες από τον Ιούνιο.
Στην πράξη, εκτός από το νέο χαλινάρι που μπαίνει ως «ανώτατο όριο ετήσιας αύξησης κρατικών δαπανών» για κάθε χώρα, οι Βρυξέλλες πιέζουν να εφαρμοστούν και οι παλιοί κανόνες για το υπερβολικό έλλειμμα και το υπερβολικό χρέος.
Το ζήτημα όμως αναμένεται να απασχολήσει τώρα που εκλέγεται η νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Συνομιλώντας με κοινοτικούς αξιωματούχους, γίνεται αντιληπτή η εύλογη απορία τους για το τι στόχους ακριβώς μπορεί να ορίσει η νέα Κομισιόν, ειδικά σε χώρες όπου σχεδόν τα πάντα έχουν τιναχτεί στον αέρα, όπως στη Γαλλία που βρίσκεται και αυτή μια ανάσα μόλις από τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος. Και όλα αυτά χωρίς να μπαίνει ακόμα στην εξίσωση το αποτέλεσμα των επικείμενων αμερικανικών εκλογών, οι οποίες αναμένεται να αλλάξουν τα δεδομένα στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ και στην Ευρώπη και στην Ασία, αν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις για επικράτηση του Ντόναλντ Τραμπ, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε νέο γύρο απομονωτισμού των ΗΠΑ – ενδεχομένως και διεθνούς ύφεσης.
Στην Αθήνα έχουν, πάντως, μια ανησυχία, που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί… τεχνικού χαρακτήρα, αλλά εν πολλοίς μπορεί να κρίνει το μείγμα πολιτικής των επόμενων ετών.
Αν για το 2025 έχει προβλεφθεί ο αναγκαίος δημοσιονομικός χώρος για όλες τις έως τώρα εξαγγελίες (μείωση ασφαλιστικών εισφορών, κατάργηση Τέλους Επιτηδεύματος, αύξηση συντάξεων κ.λπ.), ένας αχρείαστος «κορσές» για τα επόμενα χρόνια θα δυσκολέψει νέες ελαφρύνσεις, είτε στην άμεση είτε στην έμμεση φορολογία.
Διαβάστε ακόμη
Tιμολόγια: «Κόκκινος» ο Ιούλιος στο ρεύμα – Νέο άλμα 73% με υψηλότερη τιμή τα 850 ευρώ η μεγαβατώρα
Τα πάνω κάτω φέρνει ο SSM στις χρηματοδοτικές πιστώσεις
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ