Των Δημήτρη Μαρκόπουλου, Στέλιου Μορφίδη 

Τη στιγμή που η κυβέρνηση δια του υπουργού Γ. Σταθάκη αμφισβητούσε σθεναρά την επίδραση των capital control στην ελλ. Οικονομία το λουκέτο της μονάδας στα Οινόφυτα της Pepsico ΗΒΗ αλλά και σειρά άλλων λουκέτων που εξελίχθηκαν τον τελευταίο μόνο χρόνο αποδεικνύουν το αντίθετο.

Η γνωστή πολυεθνική βιομηχανία των αναψυκτικών αποτελεί τον τελευταίο κρίκο μιας μακράς αλυσίδας πτωχεύσεων, περικοπών ή ολοκλήρωσης δραστηριοτήτων στη χώρα μας μεγάλων και ιστορικών επιχειρήσεων. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι μόνο στο τελευταίο 12μηνο πολύ γνωστές επιχειρήσεις όπως η αλυσίδα Ηλεκτρονικών Ειδών «Ηλεκτρονική», τα γνωστά βιβλιοπωλεία «Παπασωτηρίου», η ιστορική εταιρεία «Ελευθερουδάκης», το ξενοδοχείο Athens Ledra, η βιομηχανική μονάδα της ΦΑΓΕ στο Αμύνταιο, το εργοστάσιο της γαλακτοβιομηχανίας ΔΕΛΤΑ στα Τρίκαλα, η χαρτοβιομηχανία ΒΙΣ της οικογένειας Φιλίππου και η εταιρεία ΙΜΑΣ της ContiTech στη Μαγνησία, οι δραστηριότητες του Ομίλου Λεβεντέρη στο Βόλο, η Softex της Bolton Group και φυσικά οι αρνητικές εξελίξεις στη μεγαλύτερη ελληνική λιανεμπορική επιχείρηση, τον Όμιλο Μαρινόπουλου έρχονται να καταδείξουν τη μεγάλη ζημιά που συντελέστηκε εξαιτίας συγκεκριμένων πολιτικών αποφάσεων.

Να υπενθυμίσουμε ότι η ΤτΕ σε έναν πρώτο απολογισμό είχε αποτιμήσει το κόστος των capital controls στα 86 δισ ευρώ, μέρος τους κόστους όμως δείχνει να «πληρώνει» με τον χειρότερο τρόπο η ελληνική αγορά, άρα και οι χιλιάδες εργαζόμενοι που μένουν άνεργοι.

Την ίδια στιγμή κλάδοι όπως της ναυτιλίας, κλωστοϋφαντουργίας, της αγροτικής παραγωγής, του εμπορίου, των κατασκευών, των media παραμένουν στο κόκκινο, ακόμη και γνωστές επιχειρήσεις, μέχρι και εισηγμένες, εξαρτώνται κυριολεκτικά από τις τράπεζες και το κατά πόσο θα αναδιαρθρωθούν οι υποχρεώσεις τους.

Μικρομεσαίες

Βαρύ το τίμημα και για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τη «ραχοκοκαλιά» της ελληνικής οικονομίας. Σύμφωνα με την Εθνική Συνομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ) στο διάστημα των 12 μηνών μετά την επιβολή των capital controls τα λουκέτα ανήλθαν σε 25.990 και συνάμα κατεγράφη μείωση της ίδρυσης νέων επιχειρήσεων κατά περίπου 3.000, σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2015 (12.486).

Η προοπτική μόνο ευοίωνη δεν είναι αφού έρευνα της ΓΣΕΒΕΕ εκτιμά ότι πάνω από 18.000 μικρές επιχειρήσεις και αυτοαπασχολούμενοι θα βάλουν λουκέτο τους επόμενους μήνες ενώ θα χαθούν περί τις 33.000 θέσεις συνολικής απασχόλησης (εργοδότες, αυτοαπασχολούμενοι, μισθωτοί).

Η συντελούμενη αποβιομηχάνιση

Στην χειμαζόμενη βιομηχανία τα capital controls φαντάζουν σαν τον εκτελεστή που δίνει τη χαριστική βολή. Εταιρείες που «ματώνοντας» κάπως τα είχαν καταφέρει μέσα στα χρόνια της κρίσης ισορροπώντας ανάμεσα στα αυξημένα λειτουργικά κόστη (κυρίως λόγω της ακριβής ενέργειας) και την αυξημένη φορολογία είδαν τον έδαφος να φεύγει κάτω απ’ τα πόδια τους με την επιβολή των Κεφαλαιακών ελέγχων αλλά και το «φλερτ» της πρώτης κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ με την έξοδο απ’ την Ευρωζώνη. Οι πολύτιμοι πελάτες του εξωτερικού που αποτελούσαν στήριγμα όχι μόνο για τις ίδιες αλλά και για την ελληνική οικονομία που εδώ και επτά χρόνια ψάχνει την …εξωστρέφεια αλλά δεν τη βρίσκει, έφυγαν εν μια νυκτί.

Εταιρείες που ήδη λειτουργούσαν στο «κόκκινο» ή κινδύνευαν να φθάσουν στο κόκκινο πήραν τη μεγάλη απόφαση να κλείσουν ή να περιορίσουν δραστικά τις δραστηριότητες τους. Και στην ελληνική οικονομία απλά επιταχύνθηκε η δυναμική της αποβιομηχάνισης που είχε ανεβάσει ρυθμούς ήδη απ’ την έναρξη της κρίσης.

Μία τάση που περιγράφεται ξεκάθαρα σε λίγες γραμμές απ’ την χθεσινή ανακοίνωση της Pepsico Ηβη με την οποία κοινοποιήθηκε το κλείσιμο του εργοστασίου στα Οινόφυτα. «Η εταιρεία προκειμένου να διασφαλίσει την ανταγωνιστικότητά της και να είναι σε θέση να υλοποιήσει τα σχέδιά της για μακροπρόθεσμη ανάπτυξη σε τοπικό επίπεδο, προχωρά σε αλλαγές στη λειτουργία της», δήλωνε ο γεν. Δ/ντης Κεντρικής Ευρώπης και Βαλκανίων της πολυεθνικής, κ. Christophe Guille. «Πρόκειται για μια δύσκολη, αλλά αναγκαία απόφαση για την εταιρεία, προκειμένου να αντιμετωπίσει τις απαιτητικές προκλήσεις της αγοράς», πρόσθετε.

Το λουκέτο αυτό ήρθε να προστεθεί σε άλλα έξι που είχαν προηγηθεί σε άλλα εργοστάσια το προηγούμενο δωδεκάμηνο:

– Softex

Οριστικοί τίτλοι τέλους έπεσαν για την «Αθηναϊκή Χαρτοποιία» πριν από λίγους μήνες έπειτα από μία μακρά ιστορία που ξεκινά απ’ το 1937 με το πρώτο εργοστάσιο στο Βοτανικό. Οι τελευταίοι ιδιοκτήτες της πολύπαθης και κάποτε «ηγέτιδας» δύναμης του χαρτιού στη χώρα μας, οι Ιταλοί της Bolton Group προχώρησαν στο λουκέτο αφήνοντας στο δρόμο τους τελευταίους 200 εργαζόμενους. Η πυρκαγιά στο εργοστάσιο του Βοτανικού στις 3 Ιουλίου 2015, δύο ημέρες πριν τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος που είχε προκηρυχθεί από την κυβέρνηση ήταν σύμφωνα με την εταιρεία η «ταφόπλακα», πυροδοτώντας παράλληλα πολλά σενάρια στην αγορά. 

– ΙΜΑΣ / ContiTech

Η ΙΜΑΣ ήταν μία από τις πιο ισχυρές βιομηχανίες στον τομέα της στην Ευρώπη παράγοντας συρματοταινίες, μεταφορικές ταινίες με λινά και άλλα προϊόντα που απευθύνονταν κυρίως στην βιομηχανία της εξόρυξης. Δημιουργήθηκε ως αποκλειστικός προμηθευτής ταινιοδρόμων και ιμάντων της ΔΕΗ και ως το 2014 ήταν ο αποκλειστικός ανάδοχος των έργων της επιχείρησης ηλεκτρισμού. Όλα αυτά μέχρι στις αρχές αυτής της χρονιάς όταν η μητρική πολυεθνική Continental αποφάσισε να βάλει λουκέτο, απολύοντας τους 140 εργαζόμενους

– Λεβεντέρης

Από το 1972, ένα χρόνο μετά την εισαγωγή της στο Χρηματιστήριο η “ Ν. Λεβεντέρης Α.Ε.” θα προχωρήσει στην καθετοποίηση της  παραγωγής συρματοσχοίνων  με  την έναρξη λειτουργίας της μονάδας παραγωγής συρμάτων από σκληρό χάλυβα στις νέες εγκαταστάσεις  της εταιρίας -τότε- στη  Βιομηχανική  Περιοχή του Βόλου και την ίδρυση της Β’ Μονάδας παραγωγής συρματοσχοίνων επίσης στη Βιομηχανική Περιοχή του Βόλου. Σχεδόν 43 χρόνια μετά το εργοστάσιο παραγωγής συρμάτων και συρματόσχοινων θα τερματίσει τη λειτουργία του απόρροια της φθίνουσας παραγωγής του εργοστασίου, του ελλείμματος ανταγωνιστικότητάς του, των συσσωρευμένων ζημιών και της επιδεινούμενης κατάστασης, όπως ανακοίνωσε η εταιρεία. Στο τέλος είχε φθάσει η μονάδα να απασχολεί μόλις 18 εργαζόμενους. Η εταιρεία συνεχίζει την δραστηριότητα της στον τομέα της εμπορίας

– Χαρτοποιία ΒΙΣ

Η εταιρία που ανήκει στον Όμιλο Φιλίππου διέκοψε τη λειτουργία του εργοστασίου παραγωγής χαρτιού στο Βόλο «προκειμένου να σταματήσει η παραγωγή ζημιών από την ασύμφορη λειτουργία της μονάδας αυτής», όπως είχε ανακοινώσει σχετικά. Σε ανακοίνωσή της η εταιρεία αναφέρει πως το γεγονός αυτό δεν θα επηρεάσει τον κύκλο εργασιών της και αναμένεται ότι θα βελτιώσει τα οικονομικά της αποτελέσματα «διότι το παραγόμενο χαρτί από τη μονάδα χαρτοποιϊας θα αντικατασταθεί από αγοραζόμενο, το οποίο είναι κατά πολύ φθηνότερο». Έτσι, εξασφαλίζεται σε μακροπρόθεσμη βάση η βιωσιμότητα της βασικής μονάδας παραγωγής της εταιρείας, αυτής των χαρτοκιβωτίων.

Η ΒΙΣ ξεκίνησε την λειτουργία της το 1936 και αποτέλεσε την πρώτη βιομηχανική εταιρεία που είχε σαν αντικείμενο της τη συσκευασία, αξιοποιώντας το πιο έξυπνο και διαχρονικό παγκοσμίως υλικό, το κυματοειδές χαρτόνι.

– ΦΑΓΕ, Αμύνταιο

Η γαλακτοβιομηχανία αποφάσισε να αποσυρθεί απ’ την αγορά γάλακτος, την οποία πλέον θεωρεί μη επικερδής ενεργοποιώντας σχέδιο βάσει του οποίου η πρώτη κίνηση ήταν το κλείσιμο της μονάδας που είχε στο Αμύνταιο της Φλώρινας τα τελευταία δέκα χρόνια. Διατήρησε ωστόσο τις μονάδες που διατηρεί στη Μεταμόρφωση Αττικής, όπου παράγεται γιαούρτι και στα Τρίκαλα, όπου παράγονται γαλακτοκομικά προϊόντα. Τους τελευταίους μήνες η εταιρεία Δωδώνη έχει εκφράσει ενδιαφέρον για να εξαγοράσει τις εγκαταστάσεις, χωρίς ωστόσο μέχρι τώρα να έχει προχωρήσει το θέμα.

– ΔΕΛΤΑ, Τρίκαλα

Οριστικό λουκέτο έβαλε πριν μερικές εβδομάδες το εργοστάσιο της γαλακτοβιομηχανίας ΔΕΛΤΑ στο Ζάρκο, του Δήμου Φαρκαδόνας Τρικάλων. Ήδη εδώ και ένα χρόνο το εργοστάσιο λειτουργούσε με προσωπικό ασφαλείας. Σύμφωνα με τοπικά Μέσα Ενημέρωσης πλέον η μονάδα έκλεισε, διεκόπησε η συνεργασία με παραγωγούς της περιοχής και η παραγωγή της ΔΕΛΤΑ μεταφέρθηκε όλη στο εργοστάσιο της Ελασσόνας.