«Λιγότερο από ένα χρόνο μετά την έξοδο της Ελλάδας από το πρόγραμμα διάσωσης πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ, η Αθήνα είναι μάρτυρας μιας έκρηξης επενδύσεων», γράφουν οι New York Times.
Οι εργάτες οικοδομών εργάζονται σε κατοικίες που ανήκουν σε Έλληνες, οι οποίοι χρειάζονται μετρητά και τις ανακαινίζουν μετατρέποντάς τες για βραχυπρόθεσμη μίσθωση, Airbnbs ή πολυτελή νέα σπίτια για αλλοδαπούς. Ταυτόχρονα, χιλιάδες αιτούντες βίζα, εκ των οποίων ένα μεγάλο μέρος Κινέζοι επενδυτές, οι οποίοι ψάχνουν για ακίνητη περιουσία, έρχονται στην Αθήνα, στη Σαντορίνη και την Κέρκυρα, αναζητώντας κατοικίες που θα τούς δώσουν μια ευρωπαϊκή βάση.
Οι ντόπιοι ιδιοκτήτες, που πιέζονται από τη μακρά οικονομική κρίση της Ελλάδας, προσπαθούν να επωφεληθούν από την επενδυτική ανάπτυξη, να πουλήσουν διαμερίσματα ή να νοικιάσουν τα σπίτια τους στους τουρίστες σε μια φρενίτιδα που αλλάζει γρήγορα την αγορά κατοικίας. Οι νεοφερμένοι επενδυτές κυνηγούν τις λεγόμενες χρυσές βίζες της Ελλάδας, τις οποίες άλλες χώρες που πλήττονται από την κρίση, όπως η Πορτογαλία και η Ισπανία έχουν χρησιμοποιήσει εδώ και χρόνια για να προσελκύσουν τους επενδυτές σε μια προσπάθεια να αναζωπυρώσουν την οικονομία. Η δαπάνη 250.000 ευρώ για ένα σπίτι στην Ελλάδα εξασφαλίζει πενταετή ανανεώσιμη βίζα.
Η Ελλάδα εισήλθε πρόσφατα σε αυτή την αγορά, εν μέρει επειδή η κρίση ήταν στο απόγειό της το 2011- αλλά αποτελεί πλέον έναν καυτό προορισμό για όσους διαθέτουν χρήματα.
Η (σσ. τότε) κυβέρνηση άρχισε να διαθέτει χρυσές βίζες το 2013, προσελκύοντας επενδυτές από τη Ρωσία, την Τουρκία και τη Μέση Ανατολή. Εντούτοις, η μεταστροφή αυτή έχει κόστος. Ενώ η άνοδος στις τιμές των ακινήτων ωφελούν τους ιδιοκτήτες, οι ενοικιαστές πλήττονται.
Οι οικογένειες εξακολουθούν να αγωνίζονται να ανακάμψουν από την κρίση και ταυτόχρονα αναγκάζονται να μετακινηθούν από τις γειτονιές της εργατικής τάξης, καθώς αυτές καταλαμβάνονται από τις επενδυτικές εταιρείες. Κάτοικοι σχολιάζουν ότι η κατάσταση ομοιάζει με αυτή στη Βαρκελώνη, όπου οι ντόπιοι απομακρύνθηκαν από το κέντρο.
Η Ελλάδα αποτελεί πλέον κορυφαίο προορισμό για τη μεσαία τάξη της Κίνας, σχολιάζει εκπρόσωπος κινεζικής επενδυτικής εταιρείας, υπογραμμίζοντας τη σημασία του προγράμματος χρυσής βίζας. Οι Κινέζοι αισθάνονται άνετα να πηγαίνουν στην Ελλάδα, καθώς εκεί δραστηριοποιούνται μεγάλες κινεζικές εταιρείες όπως η Cosco. Κινέζοι πελάτες συχνά μεταβαίνουν στη Ελλάδα με μετρητά, κάνοντας μεταφορά των κεφαλαίων τους μέσω ξένων παραρτημάτων κινεζικών τραπεζών και αγοράζουν ακίνητη περιουσία.
Από την πλευρά της, η Τράπεζα της Ελλάδος έχει πρόσφατα ενισχύσει τον έλεγχο των συναλλαγών, καθώς κάποιες ελληνικές εταιρείες επέτρεπαν να γίνονται συναλλαγές με Κινέζους πελάτες μόνο με τη χρήση πιστωτικής κάρτας. Οι τιμές των ακινήτων φαίνεται να ανακάμπτουν μετά την υποχώρηση 40% που ξεκίνησε το 2010.
Η Ελλάδα κινδύνεψε να φύγει από τη ζώνη του ευρώ το 2015 αλλά η σταθερότητα σιγά-σιγά επιστρέφει, ενισχύοντας την εμπιστοσύνη και τον τουρισμό, ο οποίος εκτινάχθηκε το περασμένο έτος με ρεκόρ αφίξεων 33 εκατομ. επισκεπτών. Μεγάλοι επενδυτές, όπως η Thomas Cook και η Wyndhham Hotels επενδύουν δισεκατομμύρια στον τομέα του τουρισμού και δεκάδες ξενοδοχεία ανοίγουν. «Βλέπουμε να υπάρχει ανανεωμένη εμπιστοσύνη των επενδυτών στην Ελλάδα», σχολιάζει και ο επικεφαλής της Enteprise Greece, Γρηγόρης Στεργιούλης.
Ιδιωτικά επενδυτικά funds επίσης, επενδύουν σε ελληνικές εταιρείες ακινήτων. Κάποιες αρχίζουν να αγοράζουν χρεόγραφα που υπόκεινται σε ενυπόθηκα δάνεια ή σε ακίνητα που πωλούνται από ελληνικές τράπεζες που προσπαθούν να απαλλαχτούν από τα κόκκινα δάνεια που συσσωρεύτηκαν κατά τη διάρκεια της κρίσης. Οι τιμές των ακινήτων αυξήθηκαν κατά 2%, πρώτη φορά τα τελευταία εννέα χρόνια σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος. Οι άδειες οικοδόμησης εκτινάχθηκαν κατά 10%.
Από την πλευρά τους οι επενδυτές προσπαθούν να μετατρέψουν τα ακίνητα σε κερδοφόρες επενδύσεις βραχυπρόθεσμης μίσθωσης, που πενταπλασιάστηκαν τα τελευταία πέντε χρόνια, μειώνοντας ωστόσο, την προσφορά προσιτής στέγασης για τους μέσους Έλληνες. Το δημοσίευμα στη συνέχεια φιλοξενεί μαρτυρίες κατοίκων που κατέφυγαν στη μετατροπή οικιών σε airbnbs προκειμένου να αυξήσουν τα εισοδήματά τους.
Την ίδια ώρα,το πρόγραμμα χρυσής βίζας έχει ανοίξει την αγορά ακινήτων και αναμορφώσει τις τιμές. Σύμφωνα με έρευνα, τα περισσότερα μέσα διαμερίσματα σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και στα ελληνικά νησιά πωλούνται 250.000 ευρώ, το ποσό ακριβώς που χρειάζονται οι επενδυτές για να λάβουν τη χρυσή βίζα. Το πρόγραμμα έχει προσελκύσει περίπου 10.000 επενδυτές από την Κίνα, τη Ρωσία και άλλες μη ευρωπαϊκές χώρες, φέρνοντας περίπου 1,5 δισ. ευρώ στην ελληνική αγορά ακινήτων τα τελευταία πέντε έτη.
Επισημαίνεται ότι κινεζικές επενδυτικές εταιρείες, κατά κύριο λόγο έχουν αγοράσει πολυκατοικίες σε όλη την Αθήνα, καθώς και σε χαμηλού κόστους γειτονιές αλλά και σε δύσκολες περιοχές όπως τα Εξάρχεια. Το δημοσίευμα καταλήγει επισημαίνοντας μέσω μαρτυριών κατοίκων ότι παρά την ανάπτυξη, οι εξελίξεις αυτές μπορεί να προκαλέσουν σημαντικές δυσκολίες στους κατοίκους ιδίως των πιο υποβαθμισμένων περιοχών.
Πηγές: NYT, ΑΠΕ-ΜΠΕ