Με τη Σουηδία να αντικαθιστά την Ολλανδία στην ηγεσία των «συντηρητικών» δυνάμεων – οι οποίες διαφωνούν σε επιχορηγήσεις, κοινό δανεισμό και περαιτέρω αύξηση του πακέτου στήριξης της ευρωπαϊκής οικονομίας – και τη Γαλλία, Ιταλία, Ελλάδα, Ισπανία και Πορτογαλία μεταξύ άλλων να ζητούν επιχορηγήσεις και όχι δάνεια από το Ταμείο Ανάκαμψης, ολοκληρώθηκε η Σύνοδος Κορυφής.
Επόμενη στάση η Ευρωπαϊκή Επιτροπή που καλείται να εκπονήσει ένα σχέδιο το οποίο θα συγκεντρώνει ευρύτερη συναίνεση. Προς το παρόν οι πόλοι διατηρούν τις κόκκινες γραμμές τους και η διαπραγμάτευση αποκτά μια διάρκεια που μένει να φανεί αν και πόσο θα απογοητεύσει τις αγορές ομολόγων, στις οποίες οι χώρες – ειδικά οι πληττόμενες από τον Covid-19 θα χρειαστεί να καταφύγουν με ιδιαίτερη ένταση φέτος.
Η Σύνοδος των Ευρωπαίων ηγετών αποδέχτηκε ωστόσο το πακέτο μέτρων που εισηγήθηκε το Eurogroup ύψους 540 δισ. Ευρώ, ζητώντας την ενεργοποίησή του από την 1η Ιουνίου. Συμφώνησε ότι υπάρχει η ανάγκη δημιουργίας ενός ικανού σε μέγεθος Ταμείου Ανάκαμψης της ευρωπαϊκής Οικονομίας, καθώς και μεγάλη ενίσχυση του Προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Προϋπολογισμός, το εργαλείο για επιχορηγήσεις
Το «στρατόπεδο» των βόρειων χωρών, που περιλαμβάνει και τη Γερμανία, τάχθηκε υπέρ της σύνδεσης του νέου Ταμείου Ανάκαμψης με τον επόμενο πολυετή προϋπολογισμό της ΕΕ για την περίοδο 2021-27. Κοινή τους διαφωνία η οποία εκφράστηκε έντονα από την Αυστρία, Δανία, Σουηδία και την Ολλανδία, είναι η χορήγηση βοήθειας μέσω επιχορηγήσεων.
Η Eυρωπαϊκή Επιτροπή ανέλαβε μέχρι τις 6 Μαΐου να υποβάλει το σχέδιό της για έναν νέο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό, συμπεριλαμβανομένου ενός σχεδίου για τη χρηματοδότηση της οικονομικής ανάκαμψης από την κρίση της πανδημίας, όπως δήλωσε η Πρόεδρος της Επιτροπής Ουρσούλα φον ντερ Λέιεν.
Οι εργασίες πρέπει να συνεχιστούν επειγόντως για το Ταμείο Ανάκαμψης και να εκτιμηθεί το ακριβές μέγεθός του, ήταν η πρώτη τοποθέτηση, μέσω twitter, του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Τσαρλς Μισέλ.
Ο πρόεδρος του Συμβουλίου σημείωσε στις δηλώσεις του ότι στην τηλεδιάσκεψη των Ευρωπαίων ηγετών έγινε αποδεκτή η πρόταση του Eurogroup για πακέτο ύψους 540 δισ. «Σήμερα όλοι συμφωνήσαμε να εργαστούμε σε ένα ειδικό ταμείο ανάκαμψης αποκλειστικά για την κρίση του κορωνοϊού, το οποίο είναι απαραίτητο και επείγον, αρκετά μεγάλο για να αντιμετωπίσει την έκταση της κρίσης και να στοχεύει στους τομείς και τα γεωγραφικά μέρη της Ευρώπης που πλήττονται περισσότερο» σημείωσε ο Τσαρλς Μισέλ.
Today we all agreed to work on a specific recovery fund dedicated to the #COVID19 crisis, which is needed and urgent, big enough to cope with the extent of the crisis & targeted towards the sectors and geographical parts of Europe most affected. #WhateverItTakes
— Charles Michel (@eucopresident) April 23, 2020
H πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον Ντερ Λέϊεν δήλωσε ότι το σχέδιο ανάκαμψης της Κομισιόν το σχέδιο MFF θα είναι τελικά ένα μείγμα «δανείων και επιχορηγήσεων».
Προτείνει ότι ο κλασικός προϋπολογισμός θα χρησιμοποιηθεί για παραδοσιακές μεταφορές (μέσω των ταμείων συνοχής και άλλων εργαλείων) και το ταμείο ανάκαμψης θα εκδώσει δάνεια.
«Θα υπάρξει μια υγιής ισορροπία επιχορηγήσεων και δανείων και αυτό θα είναι θέμα διαπραγμάτευσης με τα κράτη μέλη, ώστε να βρούμε τη σωστή ισορροπία» δήλωσε η επικεφαλής της Κομισιόν.
Ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε, ο οποίος στην τοποθέτησή του ανέφερε ότι η κυβέρνησή του δεν θα υποστηρίξει χρηματοδότηση μέσω επιχορηγήσεων, με τοποθέτησή του μέσω twitter υποστήριξε ότι το πακέτο που έφερε το Eurogroup αποτρέπει τεράστια οικονομικά προβλήματα «με βάση τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, θα εργαστούμε εποικοδομητικά για μια κοινή στρατηγική για τη φάση ανάκαμψης, που συνδέεται με τον πολυετή προϋπολογισμό».
#EUCO: De impact van corona is in de hele EU enorm, ook economisch. Het eurogroep-pakket voorkomt acute financiële problemen. We gaan op basis van voorstellen Europese Commissie constructief werken aan gezamenlijke strategie voor herstelfase, gekoppeld aan de meerjarenbegroting.
— Mark Rutte (@MinPres) April 23, 2020
Η Κριστίν Λαγκάρντ, κατά την τοποθέτησή της, φέρεται να είπε με αυστηρό τόνο στους ηγέτες «έχετε κάνει πολύ λίγα, πολύ αργά», ενώ τους προειδοποίησε ότι το ΑΕΠ της Ευρωζώνης μπορεί να συρρικνωθεί ως και κατά 15% φέτος λόγω της ύφεσης που προκαλούν τα lockdown για τον κορωνοϊό.
Δέσμευση Μέρκελ – «Κόκκινη γραμμή» Μακρόν, Σάντσεθ
Η Γερμανίδα Καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ διαβεβαίωσε τους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ότι είναι έτοιμη να στηρίξει ένα τεράστιο πακέτο τόνωσης της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Η Μέρκελ, σύμφωνα με πληροφορίες, ανέφερε ότι η ΕΕ θα πρέπει να διπλασιάσει το σχέδιο διάσωσης των 540 δισεκατομμυρίων ευρώ, το οποίο καταρτίστηκε από τους υπουργούς Οικονομικών στο Eurogroup, πριν από δύο εβδομάδες.
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν και ο Ισπανός ομόλογός του Πέδρο Σάντσεθ επέμειναν ότι οποιαδήποτε βοήθεια θα πρέπει να έχει τη μορφή επιχορηγήσεων και όχι δανείων, τα οποία θα ενίσχυαν απλώς στο χρέος των κρατών μελών. Σύμφωνα με αξιωματούχους ο Σάντσεθ είπε ότι οι επιχορηγήσεις θα αποφύγουν την υπερβολική επιβάρυνση των δημόσιων οικονομικών των χωρών που πλήττονται περισσότερο από τον ιό και θα ενισχύσουν την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη.
Ο Ιταλός πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε, κατά την τοποθέτησή του υποστήριξε, μεταξύ άλλων, ότι η Κομισιόν θα πρέπει να στοχεύσει στην έναρξη λειτουργίας του Ταμείου Ανάκαμψης, το οποίο θα πρέπει να είναι ύψους 1,5 τρισ ευρώ και να δίνει επιχορηγήσεις από το δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, χαρακτηρίζοντας την κατάσταση ως «πολιτική έκτακτη ανάγκη»
Η Σουηδία φαίνεται ότι πλέον ηγείται του στρατοπέδου των «συντηρητικών», οι οποίοι τάσσονται κατά της αύξησης του πακέτου στήριξης.
Νωρίτερα, ο πρόεδρος του Eurogroup Μάριο Σεντένο, με μαγνητοσκοπημένο μήνυμά του μέσω twitter, σημείωνε την ανάγκη να προστατευτούν πολίτες και επιχειρήσεις, ενώ υπογράμμισε ότι η ΕΕ είναι τόσο δυνατή όσο και το πιο αδύναμο μέλος της.
«Το σχέδιο του Eurogroup, ως απάντηση στον COVID19 θα συζητηθεί σήμερα στη Σύνοδο Κορυφής. Τα δίχτυα προστασίας για εργαζόμενους, επιχειρήσεις και Ταμείο Ανάκαμψης. Ο στόχος είναι να προστατεύσουμε τους πολίτες και τις εταιρείες μας ανεξάρτητα από την εθνικότητα. Είμαστε τόσο δυνατοί όσο το πιο αδύναμο μέλος μας» σημείωσε.
The #Eurogroup plan to respond to #COVID19 will be discussed @ #EUCO today. Safety nets for workers, businesses & sovereigns, plus a recovery fund. The goal is to protect our citizens &companies regardless of nationality. We are only as strong as our weakest member pic.twitter.com/4e2KXkoeNd
— Mário Centeno (@mariofcenteno) April 23, 2020
Ποιοι συμμετείχαν στην τηλεδιάσκεψη
Στην τηλεδιάσκεψη συμμετείχαν εκτός από τους ηγέτες των 27, η επικεφαλής της Κομισιόν Ούρσουλα Φον ντερ Λέϊεν, η οποία παρουσίασε την μέχρι στιγμής πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας η οποία ανακοίνωσε το βράδυ νέα δέσμη μέτρων για την προστασία των χωρών από τις υποβαθμίσεις των οίκων αξιολόγησης, ο Πρόεδρος του Eurogroup Μάριο Σεντένο, και ο εκπρόσωπος της ΕΕ για τις διεθνείς σχέσεις Γιοζεπ Μπορέλ.
Παρών στο ξεκίνημα της συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ο οποίος αποχώρησε μετά την τοποθέτησή του.