Τον δρόμο για παροχές και πρωτογενή πλεονάσματα βγαλμένα από την ανάπτυξη και όχι από λιτότητα και νέους φόρους δείχνουν στη χώρα μας τα νέα στοιχεία της Eurostat για την πορεία της οικονομίας. Αν και η Κομισιόν και το Eurogroup θέτουν σε ισχύ από το 2024 νέους δημοσιονομικούς κανόνες και δεσμεύσεις, όσο η Ελλάδα βρίσκεται σε τροχιά ανάπτυξης θα μπορεί να τα υπερκαλύπτει, αλλά και να σχεδιάζει νέα μέτρα ελάφρυνσης και στήριξης της κοινωνίας.
Η τελευταία «έκπληξη» από το μέτωπο της ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας ήταν τριπλά θετική:
■ Σε ένα «σκοτεινό» διεθνές περιβάλλον, με την Ευρώπη και την Ευρωζώνη να παραμένουν σε ύφεση για δύο συνεχόμενα τρίμηνα, η Ελλάδα «μπετονάρει» την ανάπτυξη. Μετά τα τεράστια άλματα του ΑΕΠ (8,4% και 5,9%) το 2021 και το 2022, το 2023 έκανε ποδαρικό στη χώρα μας με νέα αύξηση της οικονομίας κατά 2,1% του ΑΕΠ στο α’ τρίμηνο. Η ανάπτυξη συνεχίζεται έχοντας υπερκαλύψει άμεσα ήδη από το 2021 την «καταστροφή» του 2020 – αλλά αυτό είναι τώρα πια και το δυσκολότερο!
■ Η νέα αύξηση του ΑΕΠ επιβεβαίωσε ότι φέτος η ανάπτυξη θα ξεπεράσει τον πήχη των προβλέψεων του Προϋπολογισμού που ψηφίστηκε πέρυσι (1,8% του ΑΕΠ). Κινείται με βάση τις νέες προβλέψεις του Προγράμματος Σταθερότητας για ετήσια αύξηση 2,3%, αλλά έχει πλέον τα ποιοτικά χαρακτηριστικά που μπορούν να επιτρέψουν ακόμα μεγαλύτερες «πτήσεις» στα επόμενα τρίμηνα. Δεν στηρίζεται πια μόνο στην τεράστια αύξηση των επενδύσεων (+8,2% έναντι του 2022), αλλά και των εξαγωγών αγαθών (+10,6%) και της κατανάλωσης των νοικοκυριών (+2,3%).
■ Με βάση τα ίδια στοιχεία ΕΛΣΤΑΤ/Eurostat για την ανάπτυξη, πρώτη φορά μετά από 12 χρόνια οι αμοιβές εξαρτημένης εργασίας κατέγραψαν ρεκόρ, φτάνοντας στα επίπεδα που βρίσκονταν στο α’ τρίμηνο του… 2011 (στα 19,432 δισ. ευρώ τότε έναντι 19,112 στο α’ τρίμηνο φέτος)! Με ετήσιους ρυθμούς αύξησης της τάξης του 10% τα τελευταία χρόνια (από 16,6 δισ. το α’ τρίμηνο του 2021 ή τα 18 δισ. του 2022), οι αμοιβές εξαρτημένης εργασίας «κοιτάζουν» πλέον προς τα 21,7 δισ. ευρώ του 2009 και του 2010. Με τη δυναμική που ως τώρα αυξάνονται χρόνο με τον χρόνο, δείχνουν ότι μπορούν σύντομα να φτάσουν και στο 25% αθροιστικά, πριν καν το τέλος της επόμενης τετραετίας. Το κυριότερο όλων, όμως, είναι ότι πλέον κάθε νέα μεγέθυνση της οικονομίας έρχεται και προστίθεται μετά από χρονιές που το ΑΕΠ είχε ήδη αυξηθεί πολύ, και όχι μετά από ύφεση όπως του 2010, του 2015 ή του 2020. Για πρώτη φορά δηλαδή η αύξηση του ΑΕΠ βγάζει την οικονομία από τα βάθη που την είχε ρίξει η ελληνική κρίση και τη φέρνει κοντά στα προ μνημονίων επίπεδα.
Νέο «μαξιλάρι»
Αυτά τα ποιοτικά στοιχεία, καθώς και άλλα πιο τεχνικά (όπως το «φαινόμενο βάσης» – base effect), υποστηρίζουν απολύτως τις προβλέψεις της κυβέρνησης στο Πρόγραμμα Σταθερότητας που έστειλε τον Απρίλιο στις Βρυξέλλες για φέτος. Εκεί προέβλεπε ανάπτυξη 2,3% και πρωτογενές πλεόνασμα 1,1% του ΑΕΠ, αντί 0,7% του ΑΕΠ που ήταν ο στόχος στον Προϋπολογισμό. Η Κομισιόν από την άλλη, όμως, στις ανοιξιάτικες προβλέψεις της προβλέπει ανάπτυξη 2,4% για την Ελλάδα φέτος και πλεόνασμα 1,9% του ΑΕΠ.
Τι σημαίνει αυτό;
■ Αν επιβεβαιωθεί η κυβέρνηση, το 2023 η χώρα θα έχει δημοσιονομικό περίσσευμα 0,4% του ΑΕΠ. Αυτό μεταφράζεται σε περίπου 900 εκατ. (ή έως 1 δισ. ευρώ) υπερπλεόνασμα.
■ Αν επιβεβαιωθεί η Κομισιόν, προκύπτει τριπλάσιο υπερπλεόνασμα ύψους 1,2% του ΑΕΠ! Με ΑΕΠ στα 220 δισ. ευρώ (ή και παραπάνω ενδεχομένως) αυτό σημαίνει «περίσσευμα» 2,7 ή έως 3 δισ. ευρώ για φέτος αποκλειστικά λόγω της ανάπτυξης και χωρίς άλλα μέτρα λιτότητας και νέους φόρους.
Το πώς θα μπορούσε να αξιοποιηθεί στα τέλη της χρονιάς (παροχές, μείωση χρέους ή καλύτερο πλεόνασμα) είναι ένας «γλυκός πονοκέφαλος» που θα έχει η νέα κυβέρνηση, εφόσον επιβεβαιωθεί και διατηρηθεί η ανάπτυξη και στα επόμενα τρίμηνα. Οι δυσκολίες και οι αβεβαιότητες παραμένουν πολλές και διεθνώς ακόμα, αφού η Ελλάδα είναι προς το παρόν μεν η 8η χώρα με τη μεγαλύτερη ανάπτυξη στην Ευρώπη, αλλά τουλάχιστον 7 χώρες εμφανίζουν ύφεση και φρενάρουν την ευρωπαϊκή οικονομία (π.χ. Γερμανία -0,5% φέτος, Φινλανδία -0,4%, Ιρλανδία -0,3% κ.λπ.).
Ωστόσο και τα στοιχεία Προϋπολογισμού του α’ τετραμήνου δείχνουν ότι η δημοσιονομική πορεία της χώρας μέχρι στιγμής είναι πολύ καλύτερη από τις προβλέψεις, έχοντας ήδη εξασφαλίσει ένα πρωτογενές πλεόνασμα 2,443 δισ. ευρώ έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 869 εκατ. ευρώ.
Με «αέρα» 3,3 δισ. ευρώ πριν τα μέσα της χρονιάς, είναι πλέον πολύ ισχυρές πια οι πιθανότητες δημιουργίας δημοσιονομικού χώρου στο τέλος του χρόνου. Στο υπουργείο Οικονομικών υποστηρίζουν πως ακόμη είναι νωρίς για να προβλεφθεί αν τελικά θα υπάρξει δημοσιονομικός χώρος και πόσο μεγάλος θα είναι. Προς το παρόν η πορεία της ανάπτυξης και των εσόδων δείχνει να είναι συνεπής με το Πρόγραμμα Σταθερότητας, αλλά το τελικό αποτέλεσμα θα κριθεί από τα στοιχεία Ιουλίου – Αυγούστου, όταν εισπράττονται τα περισσότερα φορολογικά έσοδα, λόγω φορολογίας εισοδήματος και τουρισμού.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, πάντως, στις συστάσεις της προς την Ελλάδα καλεί εμμέσως την επόμενη κυβέρνηση να αξιοποιήσει το μεγαλύτερο πλεόνασμα για ταχύτερη μείωση του χρέους. Σε κάθε περίπτωση, η χώρα φαίνεται ότι έχει τουλάχιστον εξασφαλίσει πως θα επιτυγχάνει τους δημοσιονομικούς στόχους της και εντάσσεται χωρίς πρόβλημα στο νέο πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας, παρά τους «κόφτες» που έχουν μπει για το 2024 (αύξηση καθαρών πρωτογενών δαπανών 2,6% σε σύγκριση με φέτος).
Διαβάστε ακόμη
Στα χέρια ενός υπουργού 80 δισ. προς διάθεση σε επιχειρηματίες και επενδυτές
Oι ξένοι θέλουν τώρα εξοχικά και στα νησιά κοντά στην Αθήνα (πίνακες)
Γαλλία: Περιορίστηκαν οι ταραχές στο Παρίσι – Συγκρούσεις και δακρυγόνα στη Μασσαλία (vid)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ