Πλήρης ανατροπή του κοινωνικού κράτους με κατάργηση ή συγχώνευση των βοηθημάτων για ανάπηρους, πολύτεκνους, μαθητές απομακρυσμένων περιοχών, φοιτητές και ευπαθείς ομάδες
Του Δημήτρη Μαρκόπουλου
Περικοπές κοινωνικών επιδομάτων συνολικού ύψους 500 εκατ. ευρώ έρχονται μέχρι το τέλος του χρόνου, με σημείο καμπής τον προσεχή Οκτώβριο, σύμφωνα με όσα έχει δεσμευτεί η κυβέρνηση προς τους δανειστές, με αποτέλεσμα να καλούνται να μπουν στην κλίνη του Προκρούστη χιλιάδες ελληνικές οικογένειες.
Πρόκειται για συγχωνεύσεις αλλά και πλήθος καταργήσεων βοηθημάτων που ακολουθούν το κύμα περικοπών του ΕΚΑΣ που προηγήθηκε, δηλαδή για πλήρη ανατροπή αυτού που ορίζεται ως «κοινωνικό κράτος», με αποτελέσματα που θα έχουν επίδραση στις ζωές πολυτέκνων, αναπήρων, μαθητών, χαμηλών εισοδηματικά στρωμάτων και άλλων ευπαθών ομάδων. Μειώσεις ή ακόμα και πλήρης διακοπή παροχών οι οποίες θα οδηγήσουν σε απώλειες που μεσοσταθμικά θα φτάσουν σε ποσοστά από 70% έως και 80%, όπως αναφέρουν στην εφημερίδα «ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ» καλά ενημερωμένες πηγές. Είναι δηλαδή η έμπρακτη εφαρμογή αυτού που ο Ευρωπαίος επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί αλλά και ο εκπρόσωπος της Ε.Ε. Ντέκλαν Κοστέλο ανέφεραν πρόσφατα ως απαίτηση για… λίγα ακόμα μέτρα. Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι οι επικείμενες ανατροπές που αφορούν τους οικονομικά ασθενέστερους συμπολίτες μας θα είναι οι δεύτερες μετά την πρόσφατη μείωση του αφορολόγητου.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με έγκυρες κυβερνητικές πηγές, μέχρι την 1η Ιανουαρίου η κυβέρνηση θα κληθεί να προωθήσει τη δημιουργία ενιαίου φορέα διαχείρισης των προνοιακών επιδομάτων στα πρότυπα του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ), αν και ήδη εκφράζονται αμφιβολίες ως προς την αποτελεσματικότητα μιας τέτοιας νέας συνθήκης λόγω των μεγάλων προβλημάτων που προκλήθηκαν από τον ΕΦΚΑ. Ενδεχόμενη κακή προπαρασκευή, που θα θυμίσει τα όσα συνέβησαν στους ελεύθερους επαγγελματίες, θα δυσκολέψει εξάλλου τις ζωές χιλιάδων ανήμπορων ανθρώπων, γεγονός που γνωρίζει η αρμόδια υπουργός Εργασίας Εφη Αχτσιόγλου και η υφισταμένη της αναπληρώτρια υπουργός Θεανώ Φωτίου. Η τελευταία, παρά την πίεση των δανειστών να προωθηθούν τα πάντα εντός του επόμενου πενταμήνου, επιδιώκει να κερδίσει χρόνο και να μεταθέσει τη ρύθμιση σε βάθος χρόνου. Παρά ταύτα, η συγκεκριμένη μνημονιακή υποχρέωση δεν μπορεί να καθυστερήσει άλλο, καθώς η κυβέρνηση και την ψήφισε και υποσχέθηκε στο κουαρτέτο την εφαρμογή της το αργότερο μέχρι το τέλος του 2017.
Η καθολική λογική ως προς την πληρωμή των επιδομάτων αλληλεγγύης πάντως (σ.σ.: θα θεσπιστεί το επονομαζόμενο και Καθολικό Επίδομα Αλληλεγγύης) θα οδηγήσει σε πλήρη ανατροπή, επαναξιολόγηση, ακόμα και κατάργηση πλήθους επιδομάτων, με πληροφορίες μας να αναφέρονται σε μεγάλες περικοπές στα επιδόματα αναπηρίας (μειώσεις άνω του 50% επί του συνόλου), στα οικογενειακά (θα υπάρξουν αναπροσαρμογές προς τα κάτω), στα φοιτητικά βοηθήματα, αυτά της στέγασης κ.ά. Πάγια πεποίθηση των δανειστών είναι ότι στα αναπηρικά επιδόματα έχει υπάρξει μεγάλο «πλιάτσικο» και ένταξη σε αυτά ανθρώπων που δεν θα έπρεπε κανονικά να τα λαμβάνουν. Κάπως έτσι, θα κληθούν χιλιάδες πολίτες να αποδείξουν ότι όντως έχουν πρόβλημα και ότι η εισοδηματική τους κατάσταση είναι τέτοια που τελικά θα δικαιολογεί το να παίρνουν αυτά τα χρήματα. Σε αυτού του τύπου τα επιδόματα πηγές αναφέρουν ότι επικεντρώνεται η καθιέρωση και πλήρης εφαρμογή ενιαίου συστήματος παροχής, με αυστηροποίηση των κριτηρίων. Επίσης, προς την ίδια κατεύθυνση μελετάται η υιοθέτηση εισοδηματικών κριτηρίων, αν και είναι γνωστό πως αν μια οικογένεια έχει ανάπηρο μέλος, συχνά αυτό είναι ανεξάρτητο.
Ερχονται τα εισοδηματικά όρια
Ως προς τα οικογενειακά επιδόματα, έγκυρες πληροφορίες αναφέρονται σε περικοπές που θα ξεπεράσουν τα 200-220 εκατ. επί συνόλου 650 εκατ. ευρώ, με κατεύθυνση κυρίως τη δραστική μείωση των εισοδηματικών κριτηρίων ένταξης σε αυτά. Η προσπάθεια θα αφορά τον αποκλεισμό όσων έχουν ετήσια έσοδα άνω των 30.000 ευρώ, αν και οι δανειστές πιέζουν το κριτήριο να κατέβει ακόμη πιο χαμηλά – εισόδημα έως 25.000 ευρώ ή και 20.000 ευρώ!
Η κυβέρνηση, ως «τυράκι» για να επικοινωνήσει εκ νέου ότι «δίνει μάχη διατήρησης κάποιων κεκτημένων» στο συγκεκριμένο πεδίο, επιδιώκει να υπάρξει τουλάχιστον στις χαμηλότερες εισοδηματικές τάξεις αύξηση του ποσού που θα διατίθεται ανά παιδί, όμως η προηγούμενη εμπειρία διαπραγματεύσεων δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας. Και όλα αυτά ενώ το δημογραφικό πρόβλημα στην Ελλάδα οξύνεται. Από τα επιδόματα που επίσης έχουν μπει για τα καλά στο στόχαστρο είναι αυτά των προγραμμάτων κοινωνικού τουρισμού, και αυτό διότι οι δανειστές θεωρούν ότι μια χώρα πτωχευμένη είναι πολυτέλεια να έχει τέτοιες παροχές, αυτά για τη μεταφορά μαθητών που δίνονται σε περιφέρειες και δήμους και αφορούν ποσά άνω των 120 εκατ. ευρώ, ενώ δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ήδη υπήρξε παρέμβαση διακοπής των επιδομάτων ανεργίας για όσους έχουν έστω και μία εργάσιμη ημέρα τον μήνα, από 12 που όριζε ο νόμος πριν. Ακόμη, δεν είναι λίγοι αυτοί που από την πλευρά των δανειστών απαιτούν έως και πλήρη κατάργηση των επιδομάτων.
Ενας δύσκολος Νοέμβριος – Το χρονοδιάγραμμα
Οπως ορίζεται ξεκάθαρα, από τα συμφωνηθέντα για τα 113 προαπαιτούμενα που εκ της συμφωνίας η κυβέρνηση δεσμεύτηκε να εφαρμόσει, τον Οκτώβριο που έρχεται θα πρέπει να ξεκινήσει ο «εξορθολογισμός των εκπαιδευτικών προγραμμάτων», τον Νοέμβριο η μεταρρύθμιση των οικογενειακών επιδομάτων, ενώ τον ίδιο μήνα ξεκινά ένας γολγοθάς για την κυβέρνηση – και αυτό διότι οφείλει να μεταρρυθμίσει πλήρως τα αναπηρικά επιδόματα, ψηφίζοντας νέα νομοθεσία «για τον καθορισμό των προϋποθέσεων απόδοσης αυτών». Πληροφορίες αναφέρουν ότι πρόκειται για την ουσιαστική κερκόπορτα αναθεώρησης όλων των επιδομάτων αναπηρίας όπως τα γνωρίζουμε μέχρι σήμερα, την πλήρη επαναξιολόγηση αυτών και φυσικά την ταλαιπωρία για χιλιάδες ευπαθείς ελληνικές οικογένειες που θα κληθούν να αποδείξουν εκ νέου παθήσεις και την τρέχουσα οικονομική τους κατάσταση. Τον ίδιο μήνα, επίσης, θα προωθηθεί από το υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης η περικοπή των μεταφορικών επιδομάτων με εφαρμογή εντός του 2018 του ηλεκτρονικού εισιτηρίου, αλλά και πλήθος περικοπών στις δαπάνες για τη μεταφορά μαθητών σε απομακρυσμένες περιοχές.
Βάσει του ίδιου οδικού χάρτη και σχεδίου της κυβέρνησης, τον Μάρτιο του 2018 θα πρέπει να υπάρξει «εναρμόνιση των κανόνων για τα επιδόματα αναπηρίας και κοινωνικής μέριμνας σύμφωνα και με τη μεταρρύθμιση των παροχών αναπηρίας έως τον Ιούνιο του 2018». Δηλαδή έως του χρόνου θα έχουν ανατραπεί όλα όσα γνωρίζαμε δίχως καμία παρέκκλιση. Στην ίδια περίοδο, και συγκεκριμένα τον Μάιο, θα αναθεωρηθούν «οι κανόνες παροχών αναπηρίας και κοινωνικής πρόνοιας, συμπεριλαμβανομένου του ν. 4387/2016». Ηδη, πάντως, η προοπτική κουτσουρέματος των επιδομάτων έχει διαφανεί, καθώς περικοπές υπήρξαν σε οικονομικές ενισχύσεις οικογενειών με χαμηλά εισοδήματα που έχουν παιδιά σχολικής ηλικίας, στις επιδοτήσεις νεοεισερχόμενων στην αγορά εργασίας έως 29 ετών, στα προνοιακά επίδομα απροστάτευτων τέκνων κ.ά.