Του Κωστή Πλάντζου
Τα πάνω-κάτω στις κατασχέσεις και τους πλειστηριασμούς φέρνει η ενεργοποίηση διατάξεων του ν.4335 που ψηφίστηκε πριν δύο χρόνια, τον Ιούλιο του 2015.
Μεταξύ άλλων, με την εγκύκλιο ΠΟΛ 1041/2017 την οποία υπογράφει ο διοικητής της ΑΑΔΕ, κύριος Γιώργος Πιτσιλής:
– καταργούνται κατηγορίες ακατασχέτων του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Εξαιρούνται πλέον από την κατάσχεση, μόνον τα πράγματα που είναι απολύτως απαραίτητα για τις στοιχειώδεις ανάγκες διαβίωσης του οφειλέτη και της οικογένειάς του και, προκειμένου για πρόσωπα που με την προσωπική τους εργασία αποκτούν όσα τους χρειάζονται για να ζήσουν, τα πράγματα τα οποία είναι απαραίτητα για την εργασία τους.
– επιτρέπονται πλέον πολλαπλές κατασχέσεις επί του ιδίου πράγματος, σε αντίθεση με τις μέχρι σήμερα ισχύουσες ρυθμίσεις. Στην περίπτωση αυτή οι εκτελεστικές διαδικασίες βαίνουν παράλληλα και σταματάνε όταν γίνει η πρώτη κατακύρωση
– θεσπίζεται διαφορετικός τρόπος πλειοδοσίας (αναβάθμιση γραπτών προσφορών). Ο πλειστηριασμός γίνεται μόνο με γραπτές σφραγισμένες προσφορές, ενώ οι προφορικές προσφορές υποβάλλονται μόνο αν οι γραπτές προσφορές είναι ίσες.
– μειώνεται το χρονικό διάστημα κατά το οποίο δεν μπορεί να διεξαχθεί πλειστηριασμός ή αναπλειστηριασμός, από 1 έως 31 Αυγούστου, αντί από 1 Αυγούστου έως 15 Σεπτεμβρίου όπως ίσχυε, εκτός αν πρόκειται για πράγματα που μπορεί να υποστούν φθορά, καθώς και όταν πρόκειται για πλειστηριασμό πλοίων ή αεροσκαφών
– Τα κατασχεμένα ακίνητα πλέον εκτιμώνται με βάση την εμπορική αξία αυτών κατά το χρόνο της κατάσχεσης, η οποία ορίζεται και ως τιμή πρώτης προσφοράς.
Πριν την αλλαγή αυτή, ίσχυε η κατ’ εκτίμηση αξία από το δικαστικό επιμελητή ή τον προσληφθέντα πραγματογνώμονα, η οποία δεν μπορούσε να είναι μικρότερη της αντικειμενικής αξίας. Ο προσδιορισμός της τιμής πρώτης προσφοράς γινόταν στα 2/3 της εκτιμηθείσας αξίας ή στην αντικειμενική .
– προβλέπεται η κατάθεση από κάθε πλειοδότη εγγυοδοσίας ίσης με το 30% (αντί του 100 % αυτής που ίσχυε) της τιμής της πρώτης προσφοράς
– επιταχύνονται οι χρόνοι (έως 50%) και απλοποιούνται οι διαδικασίες πλειστηριασμού σε βάρος οφειλετών
– το δημόσιο χάνει τη σειρά του, στην διεκδίκηση περιουσιακών στοιχείων των πτωχευμένων επιχειρήσεων
– καταργούνται τα προνόμια του δημοσίου, των εργαζομένων και των ασφαλιστικών ταμείων στην ικανοποίηση των απαιτήσεών του δημοσίου τομέα, έναντι των απαιτήσεων των τραπεζών (ειδικά προνόμια).
– καθιερώνεται διαδικτυακή δημοσίευση, μέσα από την ιστοσελίδα δημοσιεύσεων πλειστηριασμών (deltio.tnomik.gr) του Δελτίου Δικαστικών Δημοσιεύσεων του Τομέα Ασφάλισης Νομικών του Ενιαίου Ταμείου Ανεξάρτητα Απασχολούμενων, με επιμέλεια του δικαστικού επιμελητή.
– αλλάζει ο τρόπος προσδιορισμού της αξίας των κατασχεθέντων ακινήτων και η τιμή πρώτης προσφοράς καθορίζεται βάσει της εμπορικής αξίας τους.
Γρηγορότερα και περισσότερα
Μεταξύ άλλων ορίζεται επίσης ότι:
– το διάστημα των 5 ημερών (αντί 8 που ίσχυε) από την περάτωση της κατάσχεσης, εντός του οποίου επιδίδεται αντίγραφο της κατασχετήριας έκθεσης όταν ο οφειλέτης δεν έχει την κατοικία του στην περιφέρεια του δήμου όπου έγινε η κατάσχεση και είναι απών.
– αντίγραφο της έκθεσης κατάσχεσης κινητών από το δημόσιο παραδίδεται άμεσα με την κατάσχεση, αν είναι παρών, επιδίδεται σε αυτόν εντός 4 ημερών από την ημέρα της κατάσχεσης. Εφόσον αυτός ήταν απών, η προθεσμία παρατείνεται σε οκτώ (8) ημέρες για αυτούς που κατοικούν εκτός της περιφέρειας του Πρωτοδικείου του τόπου της κατασχέσεως. Αντίστοιχα, το πρόγραμμα πλειστηριασμού κινητών κοινοποιείται στον οφειλέτη τρεις (3) τουλάχιστον ημέρες πριν από τη διενέργεια του πλειστηριασμού.
– αντίγραφο της έκθεσης κατάσχεσης κινητών από την εφορία, επιδίδεται εντός οκτώ (8) ημερών από την κατάσχεση στον Ειρηνοδίκη του τόπου της κατάσχεσης.
-με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 37 προβλέπεται ότι αντίγραφο της έκθεσης κατάσχεσης ακινήτου επιδίδεται στον οφειλέτη εντός τριών (3) ημερών από το πέρας της κατάσχεσης, προθεσμία η οποία παρεκτείνεται για οκτώ (8) ημέρες για αυτούς που κατοικούν εκτός της περιφέρειας του Πρωτοδικείου του τόπου της κατασχέσεως. Αντίστοιχα, σύμφωνα με τις παραγράφους 2 και 6 του άρθρου 41, το πρόγραμμα πλειστηριασμού ακινήτου κοινοποιείται και στον οφειλέτη είκοσι (20) τουλάχιστον ημέρες πριν από τη διενέργεια του πλειστηριασμού.
– αλλάζει η σειρά ικανοποίησης των απαιτήσεων του Δημοσίου από φόρο προστιθέμενης αξίας, παρακρατούμενους και επιρριπτόμενους φόρους, σε περίπτωση ανεπάρκειας του πλειστηριάσματος για την ικανοποίηση των δανειστών.
Συγκεκριμένα, προβλέπεται η κατάταξη των ανωτέρω απαιτήσεων, με τις προσαυξήσεις κάθε φύσης και τους τόκους που τις επιβαρύνουν, στην τρίτη τάξη των γενικών προνομίων, καθώς και των λοιπών απαιτήσεων του Δημοσίου με τις προσαυξήσεις κάθε φύσης και τους τόκους που τις επιβαρύνουν στην πέμπτη τάξη των γενικών προνομίων, ανεξαρτήτως του ληξιπροθέσμου ή μη αυτών (αντί των προβλέψεων του ν.δ. 356/1974 περί προνομιακής κατάταξης των ληξιπρόθεσμων απαιτήσεων από Φ.Π.Α. στη δεύτερη τάξη και των απαιτήσεων των λοιπών ληξιπρόθεσμων απαιτήσεων του Δημοσίου στην πέμπτη τάξη των γενικών προνομίων).
Πολλαπλά τα κτυπήματα
Οι κυριότερες μεταβολές που επήλθαν με τις νέες διατάξεις είναι συνοπτικά οι ακόλουθες:
1. στις διατυπώσεις της κατάσχεσης:
– υιοθετείται σύστημα πολλαπλών κατασχέσεων επί του ιδίου πράγματος
– κατάργηση της περίληψης κατασχετήριας έκθεσης επί κινητών και ακινήτων και θέσπισης αντ’ αυτής του αποσπάσματος της κατασχετήριας έκθεσης
– υποχρεωτικά θα αναγράφεται και ο αριθμός φορολογικού μητρώου (ΑΦΜ) του οφειλέτη και τους επισπεύδοντος στην κατασχετήρια έκθεση
– το απόρρητο των κάθε μορφής καταθέσεων σε πιστωτικά ιδρύματα, καθώς και των άυλων μετοχών που καταχωρίζονται στο Σύστημα Άυλων Τίτλων (Σ.Α.Τ.) του Κεντρικού Αποθετηρίου Αξιών, δεν ισχύει έναντι του δανειστή που έχει δικαίωμα κατάσχεσης της περιουσίας του δικαιούχου της κατάθεσης ή της μετοχής
Το απόρρητο αίρεται μόνο για τα χρηματικό ποσό που απαιτείται για την ικανοποίηση του δανειστή.
2. στην κύρια διαδικασία του πλειστηριασμού :
– πρόβλεψη διαφορετικού τρόπου πλειοδοσίας (αναβάθμιση γραπτών προσφορών)
– τροποποίηση του χρονικού διαστήματος απαγόρευσης διενέργειας πλειστηριασμού ή αναπλειστηριασμού, από 1 έως 31 Αυγούστου (με εξαίρεση τον πλειστηριασμό πλοίων και αεροσκαφών ή πραγμάτων που πρόκειται να υποστούν φθορά)
– πρόβλεψη περί έντοκης κατάθεσης από τον υπάλληλο του πλειστηριασμού του εκπλειστηριάσματος στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και θεσμοθέτηση αυτής ως ακατάσχετης κλπ,
– διαδικτυακή δημοσίευση (ενημέρωση) μέσα από την ιστοσελίδα δημοσιεύσεων του Δελτίου Δικαστικών Δημοσιεύσεων της περίληψης πράξης αναπλειστηριασμού ή της δήλωσης επίσπευσης / συνέχισης πλειστηριασμού από τον ίδιο ή άλλο δανειστή, με επιμέλεια του υπαλλήλου του πλειστηριασμού
-νέος τρόπος προσδιορισμού της αξίας των κατασχεθέντων ακινήτων και καθορισμός της τιμής πρώτης προσφοράς βάσει της εμπορικής αξίας αυτών
– σύντμηση προθεσμίας άσκησης αναγγελίας δανειστών το αργότερο (5) ημέρες πριν από τον πλειστηριασμό
– αλλαγές στην κατάταξη απαιτήσεων των αναγγελθέντων δανειστών καθώς και στην είσπραξη / επιστροφή εκπλειστηριάσματος καταταγέντων δανειστών.