Μόλις στις 10 Σεπτεμβρίου ο πρώτος έλεγχος στο πλαίσιο της «ενισχυμένης εποπτείας»

Του Αργύρη Παπαστάθη

Σε άλλη μια δήλωση γρίφο που ανοίγει παράθυρο για τη μη εφαρμογή του μέτρου της μείωσης των συντάξεων προχώρησε σήμερα από τις Βρυξέλλες ο Επίτροπος Οικονομικών της ΕΕ Πιερ Μοσκοβισί.

Ερωτηθείς στη συνέντευξη Τύπου που παρέθεσε για το αν θα κοπούν οι συντάξεις ο Επίτροπος είπε αρχικά «δεν μπορώ να το σχολιάσω» για να προσθέσει «οι δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί πρέπει να γίνουν σεβαστές». Στη συνέχεια όμως άφησε ανοιχτό παράθυρο προσθέτοντας τα εξής: «Η Ελλάδα είναι μια “κανονική” χώρα θα εξετάσουμε το προσχέδιο του προϋπολογισμού που θα παρουσιάσει στις 16 Οκτωβρίου για να δούμε τα δημοσιονομικά περιθώρια και όλες τις αποφάσεις που θα ληφθούν».

Το πρώτο ελεγκτικό κλιμάκιο

Εν τω μεταξύ, αμέσως μετά την παρουσία του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στη ΔΕΘ αναμένονται τα κλιμάκια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Αθήνα στο πλαίσιο της μετα-μνημονιακής εποπτείας όπως ανέφερε ο κ. Μοσκοβισί.

Η επίσκεψη θα γίνει «την εβδομάδα που αρχίζει στις 10 Σεπτεμβρίου» δήλωσε ο κ. Μοσκοβισί ο οποίος σημείωσε ότι η εποπτεία στην Ελλάδα θα είναι πιο στενή σε σύγκριση με τις άλλες χωρών που βγήκαν από τα μνημόνια λόγω υψηλού χρέους αλλά δεν θα έχει σχέση με το μνημόνιο.

Πρόκειται για τη διαδικασία του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Το πιθανότερο είναι μετά την Κομισιόν και πριν τις 16 Οκτωβρίου που θα εξεταστεί το προσχέδιο του προϋπολογισμού από τις Βρυξέλλες να έρθει στην Αθήνα και η τρόικα (νυν Θεσμοί) σε πλήρη σύνθεση (ΕΕ-ΕΚΤ-ESM-ΔΝΤ) για διαβουλεύσεις.

«Δεν είναι το τέλος του δρόμου»

Σε κάθε περίπτωση ο κ. Μοσκοβισί στη συνέντευξη Τύπου τόνισε πως «το τέλος του προγράμματος, δεν είναι το τέλος του δρόμου. Είναι ορόσημο για την ανόρθωση της Ελλάδας. Οι προσπάθειες θα συνεχιστούν και πρέπει να συνεχιστούν».  

Πρόσθεσε δε πως «το τέλος του προγράμματος δε σημαίνει το τέλος μεταρρυθμίσεων». Προειδοποίησε μάλιστα πως «εάν σταματήσουμε τώρα, θα γυρίσουμε πίσω και θα πάνε χαμένα 8 χρόνια μεταρρυθμίσεων και θυσιών του ελληνικού λαού».

Στο πλαίσιο αυτό ο κ. Μοσκοβισί κάλεσε όλους τους πολιτικούς ιθύνοντες στην Ελλάδα να συνεχίσουν τις προσπάθειες τα επόμενα χρόνια. «Οι εκτεταμένες μεταρρυθμίσεις που υλοποίησε η Ελλάδα έχουν προετοιμάσει το έδαφος για μια βιώσιμη ανάκαμψη: αυτό πρέπει να καλλιεργηθεί και να διατηρηθεί για να μπορέσει ο ελληνικός λαός να αποκομίσει τα οφέλη των προσπαθειών και των θυσιών του»

Ερωτηθείς για το υψηλό χρέος, ο Επίτροπος σημείωσε πως «τα μέτρα που έχουν συμφωνηθεί θα εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητα του χρέους. Μαζί με το μαξιλαράκι που έχει δημιουργήσει η Ελλάδα πιστεύω ότι η χώρα θα μπορέσει να χτίσει ένα νέο μέλλον» τόνισε. 

Σύμφωνα με τον ίδιο, η ελληνική οικονομία αναμένεται να αναπτυχθεί με ρυθμό περίπου 2% φέτος και τον επόμενο χρόνο, αφού αναπτύχθηκε με ρυθμό 1,4% πέρυσι. Απευθυνόμενος στους Έλληνες είπε ότι γνωρίζουμε πως η κατάσταση σας δεν έχει βελτιωθεί συμπληρώνοντας «η Ευρώπη θα συνεχίσει να εργάζεται μαζί σας και για εσάς».

Το επίσημο ανακοινωθέν της Κομισιόν 

Νωρίτερα η Κομισιόν είχε δώσει στη δημοσιότητα επίσημη ανακοίνωση για το πέρας του προγράμματος στήριξης, που αναφέρει τα εξής: 

«Η Ελλάδα ολοκλήρωσε επιτυχώς ένα τριετές πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ), με εξασφαλισμένη τη θέση της στον πυρήνα της ζώνης του ευρώ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η επιτυχής ολοκλήρωση του προγράμματος αποτελεί απόδειξη των προσπαθειών του ελληνικού λαού, της προσήλωσης της χώρας στις μεταρρυθμίσεις, καθώς και της αλληλεγγύης των Ευρωπαίων εταίρων της.

Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Ζαν-Κλώντ Γιούνκερ δήλωσε: “Η ολοκλήρωση του προγράμματος στήριξης σηματοδοτεί μια σημαντική στιγμή για την Ελλάδα και την Ευρώπη. Ενώ οι Ευρωπαίοι εταίροι απέδειξαν την αλληλεγγύη τους, ο ελληνικός λαός αντιμετώπισε όλες τις προκλήσεις με αξιοσημείωτο θάρρος και αποφασιστικότητα. Όλο αυτό το διάστημα αγωνίστηκα για να παραμείνει η Ελλάδα στον πυρήνα της Ευρώπης. Καθώς ο ελληνικός λαός ξεκινά ένα νέο κεφάλαιο στη μακραίωνη ιστορία του, θα βρίσκει πάντοτε σε μένα έναν σύμμαχο, εταίρο και φίλο.”

Ο κ. Πιερ Μοσκοβισί, Επίτροπος Οικονομικών και Δημοσιονομικών Υποθέσεων, Φορολογίας και Τελωνείων, δήλωσε: “Η ολοκλήρωση του προγράμματος στήριξης είναι μια καλή είδηση τόσο για την Ελλάδα όσο και για τη ζώνη του ευρώ. Για την Ελλάδα και τους πολίτες της, σηματοδοτεί την έναρξη ενός νέου κεφαλαίου, ύστερα από οκτώ ιδιαίτερα δύσκολα χρόνια. Για τη ζώνη του ευρώ, χαράζει μια συμβολική γραμμή κάτω από μια υπαρξιακή κρίση. Με τις εκτεταμένες μεταρρυθμίσεις που πραγματοποιήθηκαν από την Ελλάδα έχουν τεθεί οι βάσεις για βιώσιμη ανάκαμψη: πρόκειται για ένα πεδίο που πρέπει να καλλιεργηθεί και να συντηρηθεί ώστε να μπορέσει ο ελληνικός λαός να αποκομίσει τα οφέλη των προσπαθειών και των θυσιών του. Η Ευρώπη θα εξακολουθήσει να στέκεται στο πλευρό της Ελλάδας.”

Στο πλαίσιο του προγράμματος στήριξης έχει χορηγηθεί στην Ελλάδα συνολικό ποσό ύψους 61,9 δισεκατομμυρίων ευρώ υπό μορφή δανείων, με βάση την υλοποίηση μιας ολοκληρωμένης και άνευ προηγουμένου δέσμης μεταρρυθμίσεων. Το πρόγραμμα στήριξης ακολούθησε μια συντονισμένη προσέγγιση για την αντιμετώπιση των μακροχρόνιων και βαθιά ριζωμένων διαρθρωτικών προβλημάτων που συντέλεσαν στην έκρηξη της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα.

Η Ελλάδα έλαβε μέτρα για τη διασφάλιση της δημοσιονομικής βιωσιμότητάς, με αποτέλεσμα να μετατραπεί το σημαντικό έλλειμμα του ισοζυγίου γενικής κυβέρνησης σε πλεόνασμα το 2017, το οποίο και αναμένεται να διατηρηθεί. Τα εν λόγω μεταρρυθμιστικά μέτρα και οι προσπάθειες εξυγίανσης θα έχουν σωρευτικά αποτελέσματα με την πάροδο του χρόνου και, ως εκ τούτου, θα συνεχίσουν να συμβάλλουν θετικά στη δημοσιονομική βιωσιμότητα και πολύ μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος.

Ο χρηματοπιστωτικός τομέας βρίσκεται τώρα σε πολύ ισχυρότερη θέση, χάρη στις επιτυχείς πράξεις ανακεφαλαιοποίησης, στην αναμόρφωση της διακυβέρνησης των τραπεζών, και στην εφαρμογή στρατηγικής με στόχο τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, οι οποίες πρέπει να συνεχιστούν.

Η αποτελεσματικότητα και η αποδοτικότητα της δημόσιας διοίκησης έχει βελτιωθεί, μεταξύ άλλων μέσω της καθιέρωσης νέων κανόνων για τον διορισμό, την αξιολόγηση και την κινητικότητα των εργαζομένων του δημόσιου τομέα, μέσω της σύστασης της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων και μέσω της θέσπισης μέτρων για να καταστεί το δικαστικό σύστημα πιο αποτελεσματικό.

Τέλος, έχουν ληφθεί σημαντικά διαρθρωτικά μέτρα για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και της ανταγωνιστικότητας της Ελλάδας, ώστε να καταστεί η Ελλάδα ελκυστικός προορισμός για επενδύσεις και να μπορέσουν οι ήδη υπάρχουσες επιχειρήσεις να επεκταθούν, να καινοτομήσουν και να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας· καθώς και για τη διαμόρφωση βιώσιμων και καθολικών συστημάτων συντάξεων, υγειονομικής περίθαλψης και κοινωνικής πρόνοιας, συμπεριλαμβανομένου ενός καθεστώτος ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος.

Από κοινού, αυτές οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις έχουν θέσει τις βάσεις για βιώσιμη ανάκαμψη, δημιουργώντας τις απαραίτητες βασικές προϋποθέσεις για σταθερή ανάπτυξη, δημιουργία θέσεων εργασίας και υγιή δημόσια οικονομικά κατά τα επόμενα έτη.

Η βελτίωση των οικονομικών δεικτών επιβεβαιώνει ότι, παρότι πρέπει να γίνουν αρκετά ακόμη, οι προσπάθειες που έχουν καταβληθεί αποφέρουν ήδη απτά οφέλη, με την αποκατάσταση της ισορροπίας στα δημόσια οικονομικά, με τη μείωση της ανεργίας και με την εξασφάλιση της επιστροφής στην ανάπτυξη. Η οικονομική ανάπτυξη ανέκαμψε από το -5,5 % το 2010 στο 1,4 % το 2017 και αναμένεται να παραμείνει γύρω στο 2 % το 2018 και το 2019. Το δημοσιονομικό ισοζύγιο έχει προοδευτικά εξελιχθεί από ένα τεράστιο έλλειμμα 15,1 % το 2009 σε πλεόνασμα 0,8 % το 2017 (που αντιστοιχεί σε πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 4,2 % σύμφωνα με το πρόγραμμα). Παρόλο που η ανεργία παραμένει σε απαράδεκτα υψηλά επίπεδα, σύμφωνα με τα αριθμητικά στοιχεία που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα από την Ελληνική Στατιστική Αρχή, το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε στο 19,5 % τον Μάιο του 2018, φθάνοντας σε επίπεδο χαμηλότερο από το 20 % για πρώτη φορά από τον Σεπτέμβριο του 2011.

Η ολοκλήρωση του προγράμματος σηματοδοτεί για την Ελλάδα το τέλος ενός κεφαλαίου και την αρχή ενός άλλου. Θα χρειαστεί να διατηρηθεί η προσοχή στην πλήρη αντιμετώπιση των κοινωνικών και οικονομικών συνεπειών τις οποίες κληροδότησαν τα χρόνια της κρίσης. Αυτό προϋποθέτει ότι οι ελληνικές αρχές διατηρούν την κυριότητα των μεταρρυθμίσεων και διασφαλίζουν τη σταθερή εφαρμογή τους, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που ανέλαβαν κατά τη συνεδρίαση της Ευρωομάδας της 22ας Ιουνίου 2018. Το γεγονός αυτό είναι ζωτικής σημασίας προκειμένου να εδραιωθεί η εμπιστοσύνη των αγορών και να ενισχυθεί η οικονομική ανάκαμψη της Ελλάδας, ιδίως κατά την αμέσως μετά το πρόγραμμα περίοδο.

Η Ελλάδα θα ενσωματωθεί πλήρως στο Ευρωπαϊκό Εξάμηνο για τον συντονισμό της οικονομικής και της κοινωνικής πολιτικής, ώστε να εξασφαλιστεί ότι η χώρα και ο λαός της δρέπουν όλα τα οφέλη των προσπαθειών που έχουν καταβληθεί κατά τα τελευταία έτη. Κατά τη μεταπρογραμματική περίοδο, η ολοκλήρωση, η παράδοση και η συνέχιση της εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων που συμφωνήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος, θα παρακολουθούνται επίσης μέσω ενισχυμένου πλαισίου εποπτείας.

Η Υπηρεσία Στήριξης Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα εξακολουθήσει να συνδράμει τις ελληνικές αρχές, εφόσον το ζητήσουν, κατά τον σχεδιασμό και την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων που ενισχύουν την ανάπτυξη».