Του Κωστή Πλάντζου
«Δέκα εντολές» προς τους φορείς του Δημοσίου για το πώς θα διαχειριστούν τα κρατικά κονδύλια του –προεκλογικού- 2019, περιλαμβάνει απόφαση του αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών, κυρίου Γιώργου Χουλιαράκη. Μέχρι 31 Ιανουαρίου όλοι οι φορείς υπουργείων καλούνται να συνυπογράψουν «Μνημόνια» συνεννόησης για την πιστή τήρηση του κρατικού προϋπολογισμού. Για την επίτευξή του, προβλέπονται αυτόματοι «κόφτες» σε περίπτωση υπέρβασης αλλά και προληπτικό «κούρεμα» των κονδυλίων για ελαστικές δαπάνες (πλην μισθοδοσίας) των υπουργείων, για να μπορούν να κοπούν σε περίπτωση που διαφανεί απόκλιση. Με βάση τις διαδικασίες που περιγράφονται πάντως, το «ψαλίδι» φαίνεται πως θα πέφτει στο β΄ εξάμηνο της χρονιάς.
Σύμφωνα με την απόφαση Χουλιαράκη, όλοι οι φορείς δεσμεύονται στα εξής:
1. Υπουργεία και κρατικοί φορείς θα παρακολουθούνται ανά μήνα για την επίτευξη των στόχων τους. Σε περίπτωση απόκλισης, ενεργοποιούνται διορθωτικά μέτρα. Αν διαπιστωθούν υπερβάσεις άνω του 10% από τους τριμηνιαίους δημοσιονομικούς στόχους και δεν έχουν υλοποιηθούν διορθωτικές παρεμβάσεις, τότε περικόπτεται αυτομάτως ποσό πιστώσεων για λειτουργικές δαπάνες, ίσο με την υπέρβαση. Αν επαναληφθεί υπέρβαση και στο αμέσως επόμενο τρίμηνο (άνω του 10%), τότε θα τοποθετείται Επόπτης Οικονομικών Υπηρεσιών ως αρμόδιος για τους εποπτευόμενους φορείς του εν λόγω υπουργείου.
2. «Η διάθεση του συνόλου των εγγεγραμμένων στον προϋπολογισμό πιστώσεων δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένη. Το ποσοστό αποδέσμευσης των εγγεγραμμένων στον προϋπολογισμό πιστώσεων εξαρτάται κάθε φορά από την πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού και για το λόγο αυτό είναι πιθανό να μην εγκριθεί η διάθεση του συνόλου των πιστώσεων ορισμένων κατηγοριών δαπανών» τονίζεται στην απόφαση.
3. Την ευθύνη τήρησης του Προϋπολογισμού αναλαμβάνουν το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και οι προϊστάμενοι των Οικονομικών Υπηρεσιών που έχουν τοποθετηθεί σε όλα τα υπουργεία, στο πλαίσιο εφαρμογής νόμων του Μνημονίου. Αυτοί θα αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες για τη μη σώρευση νέων ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων, αλλά και για την τήρηση του Μητρώου Δεσμεύσεων ή την αποστολή οικονομικών στοιχείων και σχετικών εκθέσεων εντός των χρονικών ορίων που έχουν τεθεί.
4. Τα κονδύλια θα δίδονται με το σταγονόμετρο στα υπουργεία. Ποσοστό 10% των πιστώσεων του ετήσιου τακτικού προϋπολογισμού για ελαστικές δαπάνες, δεν θα διατίθεται πριν την 30η Ιουνίου κάθε οικονομικού έτους, πλην ορισμένων εξαιρέσεων υπό όρους. Και μετά την 1η Ιουλίου όμως, η διάθεση των πιστώσεων αυτών θα εξαρτάται από τον όρο να μην έχει επέλθει -αλλά ούτε και να αναμένεται- σημαντική απόκλιση από τα δεσμευτικά όρια δαπανών και τους δημοσιονομικούς στόχους.
5. Πιστώσεις που αφορούν την μισθοδοσία προσωπικού (ανελαστικές δαπάνες) δεν επιτρέπεται να διατεθούν για κάλυψη λειτουργικών αναγκών (ελαστικές δαπάνες).
6. Απαγορεύεται επίσης να διατίθενται ποσά για πρόσθετες αποδοχές, αν δεν έχει εξασφαλιστεί η συνολική πληρωμή των τακτικών αποδοχών. Κατόπιν αυτών, σε καμιά περίπτωση δεν τίθεται θέμα συμπληρωματικής ενίσχυσης του φορέα για καταβολή αποδοχών.
7. Κατά την εκτέλεση του προϋπολογισμού, τα υπουργεία καλούνται να υποβάλλουν τυχόν αιτήματα τροποποίησης του προϋπολογισμού των φορέων της Κεντρικής Διοίκησης μέχρι τις 10 εκάστου μηνός και να αφορούν στις προγραμματισμένες ανάγκες του μήνα. Αν αιτήματα σταλούν μετά τις 10 κάθε μήνα, θα εξετάζονται με τα αιτήματα του μήνα που ακολουθεί και δεν θα ικανοποιούνται άμεσα.
8. Πριν οποιαδήποτε νέα δαπάνη, προηγούνται οι πληρωμές παλαιών υποχρεώσεων τού κάθε φορέα και αφαιρούνται αυτομάτως από τον προϋπολογισμό του. Με την έναρξη του οικονομικού έτους και πριν την ανάληψη οποιασδήποτε νέας οικονομικής υποχρέωσης από τους φορείς, δεσμεύονται άμεσα στον προϋπολογισμό τους και κατ’ απόλυτη προτεραιότητα, πιστώσεις ισόποσες με το ανεξόφλητο υπόλοιπο των υποχρεώσεων που είχαν αφήσει από το 2018, αλλά και πιστώσεις που έχουν αναληφθεί στο πλαίσιο πολυετών υποχρεώσεων.
9. Τυχόν υπόλοιπα της επιχορήγησης για αποπληρωμή ληξιπροθέσμων χρεών του Δημοσίου σε ιδιώτες, τα οποία δεν χρησιμοποιήθηκαν μέχρι 31.12.2018, επιστρέφονται άμεσα στον κρατικό προϋπολογισμό και, πάντως, το αργότερο μέχρι το τέλος Ιανουαρίου 2019.
10. Κανένα υπουργείο δεν πρέπει να θεωρεί δεδομένα τα κονδύλια που εγγράφησαν στον Προϋπολογισμό. Το 2019 θα συνεχιστεί η επισκόπηση δαπανών (spending review) των δαπανών των υπουργείων από το Υπουργείο Οικονομικών. Στο «μικροσκόπιο» μπαίνουν δράσεις εξοικονόμησης που έχουν συμφωνηθεί από το 2017 (κυρίως στα υπουργεία Υγείας, Πολιτισμού και Αθλητισμού και Υποδομών και Μεταφορών) για να διασφαλιστεί η επίτευξη των σχετικών εξοικονομήσεων.