Του Κωστή Χρ. Πλάντζου
Προσωρινά οφέλη για τα κρατικά έσοδα στο α΄ εξάμηνο και μεγάλη «τρύπα» στο β΄ εξάμηνο, διαβλέπουν οι τεχνοκράτες των θεσμών πίσω από το πρόγραμμα ρυθμίσεων χρεών με έως 120 δόσεις, το οποίο έθεσε προεκλογικά σε εφαρμογή η κυβέρνηση. Στις Βρυξέλλες συντάσσουν ήδη την νέα Έκθεση Μεταμνημονιακής Αξιολόγησης της χώρας (θα δημοσιοποιηθεί στις 5 Ιουνίου) βάζοντας στο ζύγι για όλες τις παροχές των τελευταίων ημερών και ανεβάζουν το συνολικό κόστος στα 1,5 ή και 2 δισ. ευρώ.
Δυσφορία εκφράζεται όμως και για την παροχή της «13ης σύνταξης». Παρότι ο Πρωθυπουργός δηλώνει πως οι θεσμοί δεν τόλμησαν να ασκήσουν κριτική, ευρωπαϊκές πηγές έλεγαν πως τηρούνται χαμηλά οι τόνοι για να μην θεωρηθεί «ξένη παρέμβαση» στο παρά ένα των εκλογών στην Ελλάδα, αλλά στις Βρυξέλλες μιλούν ανοικτά πλέον για μέτρο πρόδηλα ευκαιριακό, αντιαναπτυξιακό, και εις βάρος όχι μόνον των νέων εργαζομένων της χώρας μας, αλλά και των ίδιων των συνταξιούχων ακόμη που, αντί να λάβουν σωστή «σύνταξη», μοιράζονται ένα επίδομα με εισοδηματικά και μόνο κριτήρια –δηλαδή ούτε καν περιουσιακά. Όπως παρατηρούν «μπορεί να πήρε 500 ευρώ ένας συνταξιούχος που έχει 3 σπίτια και εισπράττει ενοίκια, ενώ πήρε 300 ένας των χιλίων ευρώ που ζει στο ενοίκιο».
Δεν θα μιλούσε ο Ρέγκλινγκ
Σύμφωνα με πληροφορίες από ευρωπαϊκές πηγές, οι τεχνοκράτες των θεσμών διαπιστώνουν ότι οι παροχές εξαγγέλθηκαν και διανεμήθηκαν πριν καν διαπιστωθεί υπερπλέονασμα για το 2019. Τις απόψεις αυτές εξέφραζε προ ημερών και ο τεχνοκράτης Κλαους Ρέγκλινκ στις δηλώσεις του μετά το Eurogroup ότι από τα πρώτα λίγα στοιχεία που εξετάστηκαν προκύπτει πως δεν πιάνεται ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% το 2019.
Η δήλωση αυτή –και ενώ η Ελλάδα υποτίθεται πως δεν ήταν καν στην ατζέντα της συνεδρίασης αλλά τελικώς μπήκε την τελευταία στιγμή- ισοδυναμεί με προειδοποίηση για νέα μέτρα λιτότητας στα τέλη της χρονιάς. Όπως λένε ευρωπαϊκές πηγές με άμεση γνώση των συζητήσεων, αν δεν υπήρχαν προφανείς ενδείξεις, ο επικεφαλής του ESM δεν θα αποτολμούσε να θέσει τέτοιο θέμα όταν όλη η Ευρώπη οδεύει προς εκλογές –ξαφνιάζοντας δυσάρεστα έτσι και τον Έλληνα υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο που αντέδρασε χλιαρά και με καθυστέρηση 4 ημερών στις δηλώσεις εκείνες.
Υπάρχει «καβάτζα»;
Από την Αθήνα ζητήθηκαν περαιτέρω στοιχεία, με βάση τα οποία ο κύριος Τσακαλώτος μίλησε στη Βουλή για «καβάτζα» παροχών και ισχυρίστηκε ότι από την ρύθμιση των οφειλών προκύπτει κέρδος 200 εκατ. ευρώ για τον προϋπολογισμό.
Η εκτίμηση αυτή του υπουργού δεν καταγράφηκε ποτέ στην Έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, το οποίο «νίπτει τας χείρας του» χρησιμοποιώντας προσεκτικές διατυπώσεις όπως «απώλεια εσόδων», «χρονική υστέρηση εσόδων», «ενδεχόμενη αύξηση εσόδων», «βελτίωση εσόδων» αλλά αποφεύγοντας και την παραμικρή αναφορά σε αριθμους και ποσά για την εξαγωγή δεσμευτικών συμπερασμάτων.
«Άδεια ταμεία» στο β΄εξάμηνο
Επί τη ουσίας οι θεσμοί ανησυχούν για μεγάλη ανατροπή και απώλειες στα φορολογικά έσοδα από τις ρυθμίσεις των 120 δόσεων. Και αυτό γιατί μέχρι 28 Ιουνίου (α΄εξάμηνο του 2019) θα εισπραχθούν επιπλέον έσοδα που δεν είχαν προβληφθεί από όσους θα ενταχθούν στη ρύθμιση –ή θα πληρωθούν ως οφειλές του 2019 προκειμένου να ρυθμιστούν τα χρέη προ του 2018- καθώς δεν είχε προϋπολογιστεί η είσπραξή τους στο διάστημα αυτό.
Από την άλλη όμως, στο β΄εξάμηνο αμέσως μετά τις ευρωεκλογές θα λείψουν έσοδα που είχαν προϋπολογιστεί ότι θα εισπραχθούν, καθώς άλλοι θα έχουν εξοφλήσει εφάπαξ με εκπτώσεις χρέη που θα πλήρωναν κανονικά σε δόσεις ή μέσω κατασχέσεων τους επόμενους μήνες, ενώ άλλοι θα πληρώνουν χαμηλότερες δόσεις από όσα πλήρωναν ή, όπως συμβαίνει πάντα ακόμα και σε πιο γνναιόδωρες ρυθμίσεις (με «κούρεμα» κεφαλαίου κλπ) δεν αποκλείεται πολλοί να χάσουν τελικά τις ρυθμίσεις τους και να εγκαταλείψουν την προσπάθεια, αν δυσκολευτούν να πληρώνουν επιπλέον ταυτόχρονα, από Ιούλιο και μέχρι τον Δεκέμβριο, και όλες τις άλλες τρέχουσες νέες φορολογικές υποχρεώσεις που πέφτουν μαζεμένες κάθε μήνα ως το τέλος της χρονιάς (φόροι εισοδήματος, ΕΝΦΙΑ, ΦΠΑ, δόσειςάλλων ρυθμίσεων για χρέη σε Ταμεία, Τράπεζες κλπ). Στην περίπτωση αυτή, τα κρατικά ταμεία θα «γεμίσουν» στο α΄εξάμηνο αλλά μπορεί να αδειάσουν στο β΄εξάμηνο.
Η έκθεση των θεσμών στις 5 Ιουνίου θα επιχειρήσει μια αποτύπωση των συνεπειών αυτών και αν διαπιστωθεί υστέρηση αντί αύξηση εσόδων κατά 200 εκατ. ευρώ όπως ισχυρίστηκε στη Βουλή ο κ.Τσακαλώτος, θα ανοίγει «τρύπα» που μπορεί να φτάνει ή και να ξεπερνά το μισό δισ. ευρώ. Και αυτή θα προστεθεί τότε στο κόστος των 830 εκατ. ευρώ από τις συνταξιοδοτικές και λοιπές παροχές (για 13η σύνταξη κλπ), ανεβάζοντας το κόστος πολύ πάνω από το προβλεπόμενο υπεπρλεόνασμα των 1,1 δισ. ευρώ.
Και όλα αυτά, χωρίς να συνυπολογιστούν τυχόν άλλες «έξτρα» απαιτήσεις δαπανών για αναδρομικά από δικαστικές αποφάσεις, για εκκρεμένεις απλήρωτες συντάξεις ή και διεθνείς αναταράξεις ή ανατροπές (ύφεση, Brexit, Ιταλία, λαϊκίστικα κινήματα) για τις οποίες ανησυχούν ιδιαίτερα στην Ευρώπη.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, στα επίσημα κείμενα οι θεσμοι θέλουν να τηρήσουν διπλωματική στάση και γλώσσα μέχρι τον Οκτώβριο, καθώς στην Ελλάδα θεωρείται οιωνεί προεκλογική η περίοδος αυτή μέχρι τις κάλπες, για να αποφύγουν να αναπτυχθεί αντιευρωπαϊκή ρητορική περί παρεμβάσεως στην εσωτερική πολιτική ζωή. Αμέσως μετά όμως, όπως λένε, “οι επόμενοι (στις Βρυξέλλες μετά τις ευρωεκλογές) ας τα λύσουν με τους επόμενους” που θα αναδειχθούν κυβέρνηση στη χώρα μας.