Του Ιωάννη Αντύπα
Σε χαμηλούς τόνους και από το παρασκήνιο συνεχίζεται ο διάλογος κυβέρνησης- θεσμών για το θέμα των συντάξεων. Για άλλη μια φορά βρισκόμαστε “εκτός σεναρίου”, καθώς δεν υπάρχει πλαίσιο ή προηγούμενο στο οποίο θα ληφθεί μια τελική απόφαση για τις συντάξεις.
Η διαφωνία γύρω από την εφαρμογή της συμφωνίας για περικοπή των συντάξεων αποτελεί αχαρτογράφητα ύδατα για τις Βρυξέλλες διότι είναι η πρώτη φορά που διαπραγματεύεται με μια χώρα η οποία ναι μεν έχει ολοκληρώσει το πρόγραμμα στήριξης της, αλλά βρίσκεται υπό το καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας.
Το ζήτημα είναι πολύπλευρο. Από τη μία αποτελεί μια αλλαγή των συμφωνηθέντων από την Ελλάδα η οποία έρχεται σε μια περίοδο εκτενούς οικονομικής αστάθειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και από την άλλη οι Βρυξέλλες εγείρουν και θέματα οικονομικής βιωσιμότητας του μέτρου.
Η Ελλάδα έχει συμφωνήσει να αναδιανέμει το υπερπλεόνασμα που θα παράγει με σκοπό την τόνωση της ανάπτυξης και μέρος του θα χρηματοδοτηθεί από τη περικοπή των συντάξεων. Με την ακύρωση του μέτρου περικοπής των συντάξεων ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας εκτιμά πως δεν θα υπάρχει αρκετός χώρος για να προωθήσει το κράτος μέτρα ανάπτυξης της οικονομίας, επίσης μέρος των δεσμεύσεων της. Συνεπώς με την περικοπή των συντάξεων η κυβέρνηση κινδυνεύει να αθετήσει όχι μια αλλά δύο δεσμεύσεις της.
Η κυβέρνηση παίζει τα ρέστα της στην ακύρωση του μέτρου, αναφέροντας το ως τελειωμένη υπόθεση. Οι θεσμοί όμως δεν μοιράζονται την σιγουριά της κυβέρνησης και μοιάζουν μάλλον διχασμένοι.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αν και δεν έχει λάβει θέση επισήμως, έχει κλείσει επανειλημμένα το μάτι στη κυβέρνηση με δηλώσεις του Επιτρόπου Μοσκοβισί για τη βιωσιμότητα της μη εφαρμογής του μέτρου. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχει ταχθεί σαφώς εναντίων, θεωρώντας το άρρηκτα συνδεδεμένο με την εμπιστοσύνη των επενδυτών. Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Στήριξης βρίσκεται κάπου στη μέση, με τον επικεφαλής Κλάους Ρέγκλινγκ να εκφράζει δυσπιστία αν υπάρχει αρκετός δημοσιονομικός χώρος για πλήρη ακύρωση του μέτρου.
Υπάρχει και μια άλλη διάσταση στο θέμα όμως, αυτή της έγκρισης από τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης. Αν και δεν βρισκόμαστε πια σε διαδικασία διαπραγμάτευσης δόσεων κάποιου προγράμματος στήριξης, η περικοπή των συντάξεων αποτελεί μέρος των δεσμεύσεων της Ελλάδας που εντάσσεται στο πλαίσιο των μεσοπρόθεσμων μέτρων βιωσιμότητας του χρέους.
Για την εφαρμογή των μεσοπρόθεσμων μέτρων όπως αυτών της επιστροφής των κερδών των ομολόγων SNP και ANFA από την ΕΚΤ στην Ελλάδα όμως ορισμένα κράτη μέλη όπως η Γερμανία, η Ολλανδία, η Φινλανδία και η Σλοβακία θα πρέπει να λάβουν έγκριση από τα κοινοβούλια τους.
Συνεπώς στη συζήτηση αυτή ο κύριος παίκτης που θα πρέπει να δώσει το πράσινο φως για να ληφθεί οποιαδήποτε απόφαση τα κράτη μέλη και συγκεκριμένα, η Γερμανία, την οποία λίγο πολύ ακολουθούν οι υπόλοιποι.
Το βράδυ της Πέμπτης τα τεχνικά κλιμάκια των υπουργείων οικονομικών της Ευρωζώνης συνεδρίασαν στο EuroWorking Group, το προπαρασκευαστικό όργανο του Eurogroup. Αποφάσεις δεν ελήφθησαν καθώς η καταληκτική ημερομηνία για το θέμα των συντάξεων είναι το Eurogroup του Δεκεμβρίου. Παρόλα αυτά κράτη μέλη και θεσμοί προσπαθούν να βρουν τη χρυσή τομή που θα λύσει το πρόβλημα αυτό.
Οι Βρυξέλλες εκτιμούν πως ένα πιθανό σενάριο θα ήταν η μερική περικοπή των συντάξεων. Σε αυτό το πλαίσιο εικάζουν πως θα υπάρχει δημοσιονομικός χώρος για τόνωση της ανάπτυξης και η κυβέρνηση δεν θα εκτεθεί ανεπανόρθωτα. Προς το παρόν, όλες οι πλευρές αυτοσχεδιάζουν, βαδίζοντας προσεκτικά έτσι ώστε να αποφευχθεί κάποια νέα ένταση, ιδιαίτερα τώρα που ο ψυχρός πόλεμος Επιτροπής – Ιταλίας για τον προϋπολογισμό της τελευταίας φαίνεται να θερμαίνεται.
Μπορεί όμως η κυβέρνηση να δεχθεί μια μερική περικοπή των συντάξεων; Προφανώς όχι. Έχοντας κάνει λάβαρο την πλήρη ακύρωση του μέτρου σε όλα τα Μέσα και με τον Πρωθυπουργό να απαντάει κάθετα στις Βρυξέλλες πως δεν υπάρχει σκέψη για μερική μείωση των συντάξεων.