Αλλάζει εκ βάθρων το μοντέλο στήριξης των επιχειρήσεων από τον κρατικό προϋπολογισμό με στόχο οι ενισχύσεις ύψους 6,6 δισ. ευρώ (για φέτος και το 2022) να δοθούν στοχευμένα σε όσους έχουν προοπτική ανάκαμψης (δηλαδή εκεί που υπάρχει απλά ταμειακό πρόβλημα) και να σταματήσει η οριζόντια στήριξη ολόκληρων κλάδων, όπου μαζί με τους υγιείς συντηρούνται και φαινόμενα εταιριών… «ζόμπι».
Ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας βρίσκεται μπροστά σε μια δύσκολη εξίσωση: Να διαθέσει τους περιορισμένους -πλέον- κρατικούς πόρους σε παραγωγικές δυνάμεις της χώρας, δηλαδή να συνεχίζει να στηρίζει όσους μπορούν να θέσουν σε λειτουργία τη μηχανή της ανάπτυξης και να κόψει την κρατική αρωγή σε όσους απλά συντηρούνται και μεγεθύνουν το δημόσιο χρέος και το ύψος των κόκκινων δανείων.
Η λύση στο παραπάνω πρόβλημα «πατάει» πάνω στις βασικές κατευθύνσεις της συζήτησης που έχει αναπτυχθεί και σε ευρωπαϊκό επίπεδο: Η άρση των μέτρων θα προχωρήσει σταδιακά και ανάλογα με το ξεκαθάρισμα που θα γίνει αναφορικά με το είδος και το μέγεθος του οικονομικού προβλήματος που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις. Το πρόβλημα είναι αρκετά σύνθετο καθώς δεν επηρεάστηκαν όλοι και στον ίδιο βαθμό από τις παρενέργειες των lockdown. Ακόμα και μέσα στον ίδιο κλάδο κάποιοι δούλεψαν και κάποιοι… καταποντίστηκαν!
Είναι προφανές ότι η πανδημία θα αφήσει χρέη, λουκέτα, απολύσεις και άλλες «πληγές» στην πραγματική οικονομία. «Πληγές», που μπορούν να επουλωθούν μόνο άμα επανέλθουν οι αναπτυξιακοί ρυθμοί. Σε αυτές τις παραγωγικές δυνάμεις φαίνεται πως «ποντάρει» τώρα η κυβέρνηση κάτι που προκύπτει από τη στρατηγική που ανέπτυξε ο υπουργός οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρα στην πρόσφατη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τη στρατηγική «Σταϊκούρα» η κρατική αρωγή θα συνεχιστεί με βάση τους εξής δυο άξονες:
1. «Την εξάλειψη των ασυμμετριών στην ανάκτηση των οικονομικών απωλειών μεταξύ κλάδων και επιχειρήσεων»: Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι σταματά η οριζόντια στήριξη κλάδων της οικονομίας. Η ρευστότητα και η όποια άλλη ενίσχυση θα δίνονται ανάλογα με την απώλεια τζίρου και όχι το είδος της δραστηριότητας. Δηλαδή, για παράδειγμα, θα στηρίζεται το κομμάτι της εστίασης που παραμένει κλειστό σε αντίθεση με τα delivery και τους ανοιχτούς χώρους που είχαν κάποια δραστηριότητα όλη αυτήν την περίοδο. Το ίδιο θα συμβαίνει και με τουριστικές επιχειρήσεις. Διαφορετικά θα αντιμετωπιστούν όσοι δουλεύουν τα καλοκαίρια σε σχέση με τον χειμερινό τουρισμό που υπέστη πολύ μεγαλύτερο πλήγμα. Αντίστοιχα, θα αντιμετωπιστούν επιχειρήσεις στο χώρο της ψυχαγωγίας (θέατρα, κλειστά μπαρ κ.λπ.), του αθλητισμού (γυμναστήρια) και άλλες τέτοιες περιπτώσεις. Το πρόβλημα που δημιουργούν οι ασυμμετρίες των οικονομικών κλάδων αποτυπώνεται ανάγλυφα στην πρόσφατη έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού στην Βουλή. Όπως αναφέρει η έκθεση «το ζήτημα των ανισοτήτων δεν έχει λάβει τη δέουσα προσοχή και ενδέχεται να αποδειχθεί σημαντικότερο στα επόμενα χρόνια. Οι πανδημίες επηρεάζουν αρνητικά την οικονομική μεγέθυνση και εντείνουν την ανισότητα, δημιουργώντας συνθήκες που οξύνουν τις κοινωνικές εντάσεις. Οι κοινωνικές εντάσεις, με τη σειρά τους, προκαλούν πρόσθετες μειώσεις στην οικονομική μεγέθυνση, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο. Το πρόβλημα μπορεί να εκδηλωθεί εντονότερα σε χώρες με σχετικά αδύναμο θεσμικό πλαίσιο και μηχανισμούς κοινωνικής προστασίας, όπως η Ελλάδα, και να δημιουργήσει περισσότερες αβεβαιότητες για την επόμενη μέρα».
2. Συσχέτιση της σταδιακής απόσυρσης μέτρων στήριξης με τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων: Το υπουργείο Οικονομικών θα «σκανάρει» τον κατάλογο των επιχειρήσεων που επιδοτούνται από τα μέτρα στήριξης με στόχο να υπάρξει σαφής διαχωρισμός για το ποιες επιχειρήσεις έχουν πρόβλημα ρευστότητας και ποιες έχουν πρόβλημα βιωσιμότητας που δημιουργήθηκε ανεξάρτητα από τις επιπτώσεις της πανδημίας. Η τελευταία έκθεση του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γ. Στουρνάρα προσδιορίζει το πρόβλημα και το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα κινηθεί η κυβερνητική πολιτική: «Οι πτωχεύσεις, η αύξηση της ανεργίας και η μείωση του προσωπικού εισοδήματος λόγω της πανδημίας είναι πιθανό να οδηγήσουν σε αύξηση του ιδιωτικού χρέους και νέα αύξηση του ήδη μεγάλου όγκου Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων (ΜΕΔ). Είναι επίσης πιθανόν τα μέτρα στήριξης να διατήρησαν εν ζωή επιχειρήσεις που δεν είχαν κερδοφορία και κανονικά θα είχαν διακόψει τη λειτουργία τους. Το ενδεχόμενο πτώχευσης μεγάλου αριθμού οριστικά μη βιώσιμων επιχειρήσεων ενέχει σημαντικούς πιστωτικούς κινδύνους (νέα ΜΕΔ) και δημοσιονομικούς κινδύνους (καταπτώσεις κρατικών εγγυήσεων, οριστική διαγραφή χρεών προς το Δημόσιο, εισοδηματική στήριξη στους απολυόμενους εργαζομένους). Οι κίνδυνοι αυτοί επηρεάζουν αρνητικά το χρηματοπιστωτικό τομέα και επιβραδύνουν την επιστροφή της χώρας στη δημοσιονομική ισορροπία».
Οι παραπάνω δυο άξονες –ουσιαστικά- αποτυπώνουν τα κριτήρια με τα όποια θα διατεθούν τόσο τα 4,5 δισ. ευρώ που παραμένουν δεσμευμένα στον κρατικό προϋπολογισμό για το 2ο εξάμηνο του έτους αλλά και τα 2,1 δισ. ευρώ που προγραμματίζονται για το 2022.
Ειδικά για το διάστημα έως το τέλους 2021 προβλέπονται τα εξής μέτρα στήριξης:
- Το Πρόγραμμα «ΓΕΦΥΡΑ» για την επιδότηση δόσεων δανείων νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
- Η επιδότηση μέρους των παγίων δαπανών επιχειρήσεων.
- Η μη επιστρεπτέα επιχορήγηση σε μικρές επιχειρήσεις μέσω των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
- Η υλοποίηση στοχευμένων προγραμμάτων στήριξης κλάδων της οικονομίας μέσω του ΕΣΠΑ.
- Το νέο εγγυοδοτικό πρόγραμμα μέσω των τραπεζών για πολύ μικρές επιχειρήσεις.
- Η επέκταση του μέτρου της μείωσης του ενοικίου και των αποζημιώσεων ειδικού σκοπού για εργαζομένους, καθώς και η επέκταση του προγράμματος ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ.
- Η κάλυψη των ασφαλιστικών εισφορών για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
- Τα προγράμματα κατάρτισης του Υπουργείου Εργασίας σε συνεργασία με τον ΟΑΕΔ.
- Οι ρυθμίσεις φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων.
Διαβάστε ακόμα:
BofA: H Ελλάδα δίνει ελπίδες για τη μετάλλαξη Δέλτα
Φορολογικές δηλώσεις: Λήγει η προθεσμία για την έκπτωση του 3%
Σικελία: Χωριό θα δημοπρατήσει 20 σπίτια με μόλις 2 ευρώ το καθένα