Του Κωστή Πλάντζου
Σε «κούρσα» θετικών ειδήσεων επιδίδονται θεσμοί και κυβέρνηση, προετοιμάζοντας την πολυπόθητη έξοδο της χώρας από το Μνημόνιο. Τον «τόνο» δίνουν σήμερα ο Κλάους Ρέγκλινγκ ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βλάντις Ντομπρόβσκις, στις διαδοχικές συναντήσεις που έχουν με τον Έλληνα υπουργό Οικονομικών, για να κλείσουν το κεφάλαιο «Μνημόνιο» στην Ευρωζώνη, αλλά και συνεχής πίεση στην Ελλάδα για «πρόοδο» στις μεταρρυθμίσεις, ακόμα και χωρίς πρόγραμμα χρηματοδοτικής στήριξης.
Για να μη χαλάσει η «γιορτή», ο ESM ενέκρινε την εκταμίευση της υποδόσης του 1 δισ. όπως είχε προεξοφληθεί, καθώς τυχόν απώλεια της δόσης για την Ελλάδα θα έστελνε κακό μήνυμα στις αγορές. Ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ «διάνθισε» μάλιστα την έγκριση της καθυστερούμενης δόσης («στο παρά ένα» κυριολεκτικά πριν χαθεί για την χώρα) με προβλέψεις για «επιτυχή έξοδο» της Ελλάδας τον Αύγουστο.
Από την άλλη, ο Ντέκλαν Κοστέλο της Κομισιόν επιβεβαίωσε χθες ότι θα γίνονται έλεγχοι κάθε 3 μήνες και κάθε έξι μήνες θα αλλάζει η πολιτική της λιτότητας, στο πλαίσιο της μεταμνημονιακής παρακολούθησης που θα κρατήσει τουλάχιστον 2 με 3 χρόνια.
Την ίδια ώρα, η Αθήνα ανακοίνωνε πρωτογενές πλεόνασμα 1,539 δισ. ευρώ (οκταπλάσιο του μνημονιακού στόχου για 180 εκατ. ευρώ) για το α΄ πεντάμηνο του 2018. Σε 5 μήνες, το υπουργείο Οικονομικών συσσώρευσε «υπερπλεόνασμα» ύψους 1,359 δισ. ευρώ πάνω από τον στόχο που είχε τεθεί, «κομμένο και ραμμένο» στα μέτρα του Μεσοπρόθεσμου που ψηφίστηκε χθες στη Βουλή και προβλέπει υπερπλεονάσματα της τάξεως των 8 δισ. ευρώ σωρευτικά σε 5 χρόνια, έως το 2022.
Τα στοιχεία αυτά θα φανούν πολύ χρήσιμα για την έκθεση βιωσιμότητας που συντάσσει ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Στήριξης (ESM) και θα τα παρουσιάσει στις 21 Ιουνίου στο Eurogroup, για να φανεί «αν χρειάζεται» (if needed) όπως έλεγε προχθές ο επικεφαλής του ΕΜΣ, Κλάους Ρέγκλινγκ, να ληφθούν ουσιαστικά μέτρα ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους. Η κυβέρνηση υπόσχεται ότι θα κάνει παροχές και φοροαπαλλαγές με τα δισεκατομμύρια που περισσεύουν (ως «δημοσιονομικός χώρος») ενώ η θέση του Βερολίνου είναι ότι η Αθήνα δεν θα χρειαστεί μεγάλη ελάφρυνση του χρέους της. Και ο επικεφαλής του Euroworking Group, Χανς Φάιλμπριφ παραδέχτηκε ότι η διαφωνία για το ελληνικό χρέος παραμένει, προβλέποντας όμως πως «στις 21 Ιουνίου θα πιούμε ούζα» για την Ελλάδα.
Πώς επιτυγχάνεται «υπερπλεόνασμα»
Τον Μάιο το πρωτογενές πλεόνασμα μειώθηκε κατά 1/3 σε σχέση με τα 2,286 δισ. ευρώ που ήταν τον Απρίλιο (-33% σε ένα μήνα) επειδή η κυβέρνηση πιέστηκε να επιταχύνει τις πληρωμές ληξιπροθέσμων χρεών του δημοσίου, για να μην χάσει την δόση του 1 δισ. ευρώ. Ειδικά η ΑΑΔΕ «πληρώνει αμέσως», αφού «έριξε χρήμα» 1,9 δισ. σε 5 μήνες, δηλαδή πάνω από τα μισά από όσα υπολόγιζε για ολόκληρο το 2018 (3,65 δισ. συνολικά) και πριν καν τελειώσει η υποβολή των φορολογικών δηλώσεων. Αυτό απειλεί ενδεχομένως τον στόχο των πλεονασμάτων, καθώς υπάρχει και το περσινό «κακό προηγούμενο» για το Κράτος, που χρειάστηκε να επιστρέψει διπλάσιους φόρους από όσους υπολόγιζε (6,1 δισ. αντί για 3,3 δισ. ευρώ).
Επί του παρόντος πάντως, το 1/3 του πρωτογενούς πλεονάσματος του 1,539 δισ. τον Μάιο, οφείλεται σε μείωση των κρατικών δαπανών κατά μισό δισ. ευρώ κάτω από τον στόχο πενταμήνου. Οι δαπάνες για την περίοδο Ιανουαρίου – Μαΐου 2018 συγκρατήθηκαν στα 19,235 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 516 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (19,751 δισ. ευρώ).
Στην ανακοίνωσή του το υπουργείο Οικονομικών επισημαίνει ότι οι μειωμένες δαπάνες αφορούσαν κυρίως τον ευαίσθητο τομέα της Υγείας (επιχορηγήσεις νοσοκομείων και ΥΠΕ-ΠΕΔΥ).
Άλλα 516 δισ. ευρώ επίσης «εξοικονόμησε» η κυβέρνηση, βάζοντας φρένο στις δημόσιες επενδύσεις: αντί για 1,316 δισ. ευρώ, σε 5 μήνες δόθηκαν μόλις 794 εκατ. ευρώ, ενώ για ολόκληρο το 2018 είχε εγγραφεί κονδύλι και θα έπρεπε να δοθούν 6,75 δισ. ευρώ.