του Αργύρη Παπαστάθη
Στο κλείδωμα τις λύσης για το χρέος ακόμη και αν δεν εφαρμοστεί άμεσα προσβλέπει ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, ο οποίος θα βρεθεί το ερχόμενο Σαββατοκύριακο στην Ουάσινγκτον για την εαρινή Σύνοδο του ΔΝΤ.
Η κυβέρνηση δίνει πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% για 5 χρόνια μετά το 2018 (άρα λιτότητα δίχως χαλάρωση ως το 2023) συν τον τελευταίο λόγο για την πιστοποίηση των πλεονασμάτων στο ΔΝΤ και ζητάει το περίγραμμα της λύσης για το χρέος, την είσοδο του Ταμείου στο πρόγραμμα αλλά και της Ελλάδας στην ποσοτική χαλάρωση (QE) από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ).
Όπως αποκάλυψε το newmoney.gr, το ΔΝΤ απαίτησε και πήρε μία ρύθμιση στο μνημόνιο που ορίζει ότι το καλοκαίρι του 2018 θα έχει τον τελευταίο λόγο για να προβλέψει αν η Ελλάδα θα πιάσει πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ στο τέλος του έτους ώστε εκτός από μέτρα να μπορούν να εφαρμοστούν και αντίμετρα από 1.1.2019. Παράλληλα το Ταμείο θα μπορεί να διατυπώνει άποψη ακόμη και για τα πιστοποιημένα αποτελέσματα της ΕΛΣΤΑΤ.
Η συμφωνία για το χρέος που θα αναζητηθεί στην Ουάσιγκτον θα προβλέπει παρεμβάσεις στο «απαισιόδοξο» σενάριο της Ανάλυσης Βιωσιμότητας Χρέους (DSA) που θα ικανοποιούν το Ταμείο (π.χ. πάγωμα και περίοδος χάριτος για τα επιτόκια) ώστε να χαρακτηρίσει το χρέος βιώσιμο.
Αυτή είναι και η κρίσιμη «τράμπα» του ντιλ Μέρκελ–Λαγκάρντ, όπως επιβεβαιώνει αρμόδιος παράγοντας. Το Ταμείο θα μπει μεν τώρα αλλά με ελάχιστα λεφτά (π.χ. 4 δισ. δολάρια) και κυρίως διότι οι Ευρωπαίοι δεσμεύτηκαν στο παρασκήνιο να του δώσουν τα λεφτά του να φύγει το β’ εξάμηνο του 2018 με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) να αναλαμβάνει αυτά που του χρωστάει η Ελλάδα στο ΔΝΤ και τότε θα φτάνουν περίπου τα 13 δισ. ευρώ.
Η λύση που αναμένεται να κλειδώσει σε λίγα εικοσιτετράωρα θα δρομολογεί δύο φάσεις:
Φάση 1
Στις 22 Μαΐου στο Eurogroup:
1. Η Ελλάδα θα συμφωνήσει σε πρωτογενή πλεονάσματα 3,5%του ΑΕΠ που θα ισχύουν την πενταετία 2019-2023.
2. Ευρωπαίοι και ΔΝΤ θα συμφωνήσουν σε ένα κοινό DSA το οποίο θα λέει με βάση το «νορμάλ», βασικό, σενάριο ότι το ελληνικό χρέος είναι βιώσιμο και θα προβλέπει κάποιες παρεμβάσεις έτσι ώστε να καλύπτεται το ΔΝΤ στα λεγόμενα «δυσμενή σενάρια» που θα είναι δύο έως τρία.
3. Οι παρεμβάσεις που θα ικανοποιήσουν το ταμείο θα έχουν κυρίως να κάνουν με τα επιτόκια. Για παράδειγμα, μια από αυτές θα είναι το κλείδωμα των επιτοκίων του πρώτου προγράμματος βοήθειας (GLF του 2010) ύψους 52,9 δισ. ευρώ. Εκεί υπάρχει διαφωνία με τη Γερμανία που δεν δέχεται το 1,5% για μια περίοδο 30 ετών και συμβιβασμός θα μπορούσε να βρεθεί π.χ. στο 1,7% πιο κοντά στο επίπεδο που δίνει η αγορά γι αυτή την περίοδο (1,8%).
Φάση 2
Μόλις ολοκληρωθεί η εκτέλεση των ήδη αποφασισμένων βραχυπρόθεσμων μέτρων για το χρέος, τον Μάρτιο – Απρίλιο του 2018 θα αρχίσει να συζητείται η εκτέλεση του περιγράμματος του Eurogroup της 22.05.2017 σε συνδυασμό με κάποια από τα λεγόμενα μακροπρόθεσμα μέτρα για τη διευθέτηση του χρέος. Στη φάση αυτή που θα «τρέξει» στο δεύτερο μισό του 2018 θα τεθούν στο τραπέζι ζητήματα κεφαλαιώδους σημασίας:
1. Χαλάρωση της λιτότητας. Το βασικό σενάριο προβλέπει ότι το πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ θα περιοριστεί από τα πέντε έτη μετά το 2018 σε τρία έτη μετά το 2018, άρα θα σταματάει το 2021, και από το 2022 ο στόχος για το πλεόνασμα θα μπορούσε να υποχωρήσει στην περιοχή του 2% ως 2,5% του ΑΕΠ.
2. Περίοδος χάριτος για τα επιτόκια. Αν ολοκληρωθεί αυτή η ρύθμιση που βρίσκεται στο τραπέζει σημαίνει ότι το μέσος κόστος για πληρωμή τόκων που είναι σήμερα 5,5 δισ. ευρώ το χρόνο θα περιοριστεί στα 2 ως 3 δισ. ευρώ ετησίως είτε και θα μηδενιστεί (!) για ένα μικρό διάστημα προσφέροντας αναπτυξιακή ανάσα στην ελληνική οικονομία.
3. «Έξωση» του ΔΝΤ. To πρόγραμμα του ΔΝΤ θα λήγει μαζί με το ευρωπαϊκό πρόγραμμα και αυτή θεωρείται η κατάλληλη στιγμή για να δώσουν οι Ευρωπαίοι στο ΔΝΤ «τα λεφτά του να φύγει». Το ποσό εκείνη τη στιγμή δεν θα ξεπερνάει σημαντικά τα 15 δισ. ευρώ. Η εξαγορά του χρέους του ΔΝΤ από τον ESM θα κατεβάσει κι άλλο τα επιτόκια και θα δώσει τέλος στο κύκλο της εμπλοκής του Ταμείου στην Ευρώπη κάτι που επιθυμούν διακαώς βασικοί του μέτοχοι από τη λατινική Αμερική και αλλού.
4. Τέταρτο «προληπτικό» μνημόνιο. Το μεγάλο πακέτο της λύσης για το χρέος και της εξόδου του ΔΝΤ θα συνδυαστεί με ένα προληπτικό πρόγραμμα από τον ESM, η γνωστή μας από το 2015 Προληπτική Πιστωτική Γραμμή με Ενισχυμένες Προϋποθέσεις (ECCL). Το λεγόμενο «δίχτυ ασφαλείας» για την ομαλή επάνοδο της Ελλάδας στις αγορές θα έχει τριετή διάρκεια. Με αυτό θα «κουμπώσουν» τα μέτρα της διετίας 2019-2020 (αφορολόγητο – συντάξεις) καθώς και η υλοποίησης της λύσης για το χρέος με βάση ορόσημα μεταρρυθμίσεων που θα τηρεί η Ελλάδα.