Να κλείσει τις μεγάλες τρύπες που άνοιξε στους δασικούς χάρτες της χώρας η προηγούμενη ρύθμιση για τους αυθαίρετους οικισμούς μέσα σε δάση και δασικές εκτάσεις και να επιλύσει με συνταγματικό τρόπο όποιες πολεοδομικές παραβάσεις μπορούν να διευθετηθούν σε περίπου 300.000 στρέμματα αυθαιρέτων, θα επιχειρήσει ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης το αμέσως προσεχές διάστημα.
Η αρμόδια νομοπαρασκευαστική Επιτροπή που είχε συσταθεί προ μηνών στο ΥΠΕΝ για να λύσει τον γόρδιο δεσμό της ρύθμισης των οικιστικών πυκνώσεων, η οποία θεσμοθετήθηκε επί ΣΥΡΙΖΑ και στη συνέχεια κατέπεσε στο Συμβούλιο της Επικρατείας, βάζει τις τελευταίες πινελιές στο νέο πλαίσιο που εκτιμάται ότι θα πάει στη Βουλή μέχρι τον Μάρτιο.
Το υπουργείο γυρίζει σελίδα στο ζήτημα των αυθαίρετων οικισμών και η αρχή θα γίνει με την κατάργηση των διατάξεων των οικιστικών πυκνώσεων. Το ΥΠΕΝ θα πιάσει το νήμα της διαδικασίας από εκεί που το άφησε το ΣτΕ, επιτρέποντας την ανάρτηση των τμημάτων των δασικών χαρτών που είχαν εξαιρεθεί από την προηγούμενη ανάρτηση, δίνοντας στους πολίτες τη δυνατότητα της υποβολής αντιρρήσεων. Με βάση την προηγούμενη ρύθμιση, οι περιοχές που είχαν δηλώσει 115 δήμοι της χώρας με αυθαίρετους οικισμούς (έκτασης 292.000 στρεμμάτων) και η οποία κατατέθηκε λίγο πριν από τη διάλυση της Βουλής το περασμένο καλοκαίρι χωρίς να συζητηθεί, είχαν εξαιρεθεί από την ανάρτηση των δασικών χαρτών.
Το σκεπτικό ήταν ότι με τον τρόπο αυτό θα επιτάχυναν τη διαδικασία κύρωσης χωρίς τον βραχνά των ενστάσεων. Στο μεταξύ θα αναζητούσαν λύση για τη συνολική διαχείριση των περιοχών προβλέποντας, κατά τα πρότυπα των αυθαιρέτων, μέτρα εξαίρεσης από την κατεδάφιση για 25 χρόνια σε περιοχές όπου δεν εντοπίζονταν ζητήματα περιβαλλοντικής προτεραιότητας.
Την περασμένη άνοιξη, η Ολομέλεια του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου με πρόεδρο τη νέα ΠτΔ Αικατερίνη Σακελλαροπούλου έκρινε αντισυνταγματική τη ρύθμιση, υποστηρίζοντας ότι η αλλαγή χρήσης μιας δασικής έκτασης μπορεί να επιτραπεί μόνο εφόσον επιβάλλεται για λόγους δημοσίου συμφέροντος.
Ομως οι οικιστικές ανάγκες που ήταν η κύρια αιτία της συστάδας αυθαιρέτων που φύτρωσαν μέσα σε δάση και δασικές περιοχές ανά τη χώρα δεν υπηρετούσε αυτό τον σκοπό. Στην πραγματικότητα το ίδιο το ΣτΕ επέβαλε την αλλαγή πλεύσης και το ΥΠΕΝ καλείται να σχεδιάσει την επόμενη μέρα μιας ρύθμισης, όπου στόχος είναι όχι μόνο η κύρωση των δασικών χαρτών, αλλά και η αναζήτηση λύσεων για να βγουν από το διαχρονικό αδιέξοδο χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων.
Στο πλαίσιο αυτό η πρόταση της Επιτροπής του ΥΠΕΝ προβλέπει την ανάθεση οικονομοτεχνικής μελέτης για τα αυθαίρετα χωριά σε κάθε διοικητική περιφέρεια της χώρας, μέσω της οποίας θα γίνει πλήρης καταγραφή των αυθαιρέτων και θα διαπιστωθεί πόσα από αυτά μπορούν να τακτοποιηθούν και πόσα όχι. Πληροφορίες αναφέρουν ότι όσα μπορούν να πάρουν εξαίρεση από την κατεδάφιση θα καταβάλουν ένα ειδικό δασικό πρόστιμο, ενώ θα προβλέπεται και ένα είδος δασικού ισοζυγίου με εισφορά σε γη και χρήμα.
Οσα δεν μπορούν να υπαχθούν στον νέο νόμο θα ακολουθήσουν τη ρητορική των κατεδαφίσεων, διαχρονική καραμέλα στους νόμους των αυθαιρέτων χωρίς καμία εφαρμογή (πέραν σημειακών περιπτώσεων). Με την ολοκλήρωση των μελετών θα εκπονηθεί Προεδρικό Διάταγμα μέσα από το οποίο θα εξειδικευτούν τα μέτρα, τα κριτήρια και η περιβαλλοντική διαχείριση κάθε περιοχής. Το Π.Δ. θα σταλεί προηγουμένως για έλεγχο στο Συμβούλιο της Επικρατείας, κάτι που σημαίνει ότι πριν από την εφαρμογή του θα έχει εγκριθεί από αυτό.
Το σχέδιο προβλέπει ότι οι διατάξεις του νόμου θα αφορούν αυστηρά αυθαίρετους οικισμούς με κοινόχρηστους χώρους και δρόμους.
Οχι δηλαδή μεμονωμένα αυθαίρετα και αυτό απαντά στα στοιχεία των οικισμών που δηλώθηκαν από τους δήμους στο υπουργείο, με διάσπαρτα σπίτια που ενώνονταν μεταξύ τους εντελώς αυθαίρετα μόνο και μόνο για να σχηματίσουν έναν οικισμό και να εξαιρεθούν από την ανάρτηση. Επίσης από τη ρύθμιση θα αποκλείονται πέραν των γνωστών περιπτώσεων (αυθαιρέτων σε ρέματα, αιγιαλό κ.ά.) και όσα βρίσκονται σε ζώνες δυνητικού κινδύνου πλημμυρών.
Η πρόταση της Επιτροπής θα πάρει σύντομα τον δρόμο για το νομοθετικό τμήμα του υπουργείου και θα αποτελέσει τμήμα ενός ευρύτερου νομοσχεδίου που θα σπάσει στα δύο και θα παρουσιάσει τις επόμενες εβδομάδες ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Εντός Φεβρουαρίου αναμένεται ότι θα παρουσιαστεί το πρώτο πακέτο ρυθμίσεων, οι οποίες θα αφορούν, μεταξύ άλλων, ρυθμίσεις για την απλοποίηση των περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων, για την ενίσχυση των περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων, αλλά και δομικές αλλαγές στις Επιτροπές Αντιρρήσεων που αφορούν στις ενστάσεις για τους δασικούς χάρτες.
Στο υπουργείο επιχειρούν να δώσουν οριστική λύση στην ολοκλήρωση της εξέτασης από τις 142 Επιτροπές Αντιρρήσεων των περίπου 180.000 ενστάσεων που έχουν καταθέσει οι πολίτες για τους δασικούς χάρτες. Σήμερα έχουν εξεταστεί περίπου 9.000.
Σύμφωνα με πληροφορίες, προωθείται πρόσληψη ιδιωτών επιστημόνων με σύμβαση έργου, ενώ θα δοθεί και οικονομικό κίνητρο τόσο στους υπαλλήλους των αποκεντρωμένων διοικήσεων όσο και στους ιδιώτες που συμμετέχουν στις επιτροπές, αντίστοιχο με εκείνο που θα δοθεί και στις Επιτροπές Αντιρρήσεων του Κτηματολογίου. Μάλιστα, με δεδομένο ότι αναμένεται και η ανάρτηση των δασικών χαρτών για το υπόλοιπο 45% της χώρας, η οποία θα φέρει αναπόφευκτα και άλλες αντιρρήσεις, το ζήτημα επείγει.
Σε δεύτερο χρόνο αναμένεται η παρουσίαση των ρυθμίσεων για τα εκκρεμή πολεοδομικά και χωροταξικά ζητήματα, που θα αποτελέσει ξεχωριστό νόμο, στον οποίο θα περιληφθούν οι διατάξεις για τα Τοπικά Χωρικά Σχέδια, την Τράπεζα Γης κ.ά.