Απότομη μείωση της χρήσης μετρητών σε όλη την ευρωζώνη προκάλεσε η πανδημία, καθώς το ποσό που οι καταναλωτές ξόδεψαν χρησιμοποιώντας την κάρτα τους ξεπέρασε για πρώτη φορά τις αγορές με χαρτονομίσματα και κέρματα.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δήλωσε ότι οι πληρωμές με κάρτα αυξήθηκαν στο 46% των συναλλαγών, από 43% πριν από τρία χρόνια, ενώ η χρήση μετρητών υποχώρησε από 47% σε 42%.
Η μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι οι πληρωμές που πραγματοποιούνται με τη χρήση κινητών τηλεφώνων τριπλασιάστηκαν στο 10% τα τελευταία τρία χρόνια, ενώ οι ηλεκτρονικές πληρωμές για την αγορά τροφίμων ή καθημερινών προμηθειών από σούπερ μάρκετ και εστιατόρια αυξήθηκαν επίσης με παρόμοιο ρυθμό στο 17%.
Τα ευρήματα – που βασίζονται σε δημοσκόπηση 39.765 ατόμων – δείχνουν ότι τα μέτρα αποκλεισμού από τον κοροναϊό που επιβλήθηκαν σε όλη την Ευρώπη επιτάχυναν τη τάση των καταναλωτών να πληρώνουν κυρίως με κάρτα και όχι τόσο με μετρητά, παρά το γεγονός πως χώρες όπως η Ιταλία επιδιώκουν να προστατεύσουν τις συναλλαγές με χαρτονομίσματα.
Αυξήθηκε η αποθήκευση μετρητών στο σπίτι
Ωστόσο, η αποθήκευση μετρητών αυξήθηκε σε δημοτικότητα, με το 37% των καταναλωτών να κρύβουν χαρτονομίσματα στο σπίτι, από 34% που ήταν πριν από τρία χρόνια.
Η ΕΚΤ, η οποία έχει επιβάλει αρνητικά επιτόκια στις τράπεζες της ευρωζώνης από το 2014, δήλωσε ότι η τάση αυτή μπορεί να αντανακλά την αβεβαιότητα που προκαλεί η πανδημία.
Σε κάθε περίπτωση τα μετρητά εξακολουθούσαν να είναι η κυρίαρχη μέθοδος πληρωμής με βάση τον αριθμό των συναλλαγών, αν και μειώθηκαν από 72% το 2019 σε 59% φέτος.
Λίγο περισσότεροι από τους μισούς καταναλωτές δήλωσαν ότι δεν έχουν αλλάξει το πόσο συχνά χρησιμοποιούν μετρητά από τότε που ξέσπασε η πανδημία. Ωστόσο, το 31% δήλωσε ότι χρησιμοποιεί τα μετρητά λιγότερο συχνά, ενώ το 14% δήλωσε ότι τα χρησιμοποιεί περισσότερο.
Γιατί ηλεκτρονική πληρωμή και όχι μετρητά;
Ο κύριος λόγος που οι άνθρωποι δεν πληρώνουν πια με μετρητά είναι επειδή, όπως είπαν, η ηλεκτρονική πληρωμή είναι πιο βολική.
Πολλοί ανέφεραν επίσης πως λόγω της πανδημίας σταμάτησαν να πιάνουν μετρητά.
Το ένα τέταρτο επικαλέστηκε τον κίνδυνο να κολλήσει κανείς κορωνοϊό από το χειρισμό μετρητών, παρά το γεγονός ότι ο κίνδυνος αυτός «έχει αποδειχθεί ως επί το πλείστον αβάσιμος σε πρόσφατες μικροβιολογικές μελέτες», ανέφερε η ΕΚΤ.
Την ίδια ώρα υπάρχουν ενδείξεις ότι η προσκόλληση των ανθρώπων στα μετρητά συνεχίζει να φθίνει. Έξι στους 10 καταναλωτές δήλωσαν ότι είναι αρκετά σημαντικό ή πολύ σημαντικό να υπάρχει η δυνατότητα πληρωμής με μετρητά. Το ποσοστό αυτό ήταν μειωμένο από 65% το 2019.
Σημειώνεται πως η ακροδεξιά κυβέρνηση της Ιταλίας απέσυρε αυτή την εβδομάδα τα σχέδια που επέτρεπαν στους τοπικούς εμπόρους να αρνούνται τις ψηφιακές πληρωμές για συναλλαγές κάτω των 60 ευρώ, αποτρέποντας μια πιθανή «διένεξη» με τις Βρυξέλλες σχετικά με τη χρήση μετρητών. Την ίδια ώρα η Ρώμη προωθεί τα σχέδια για την αύξηση του νομικού ορίου για τις συναλλαγές με μετρητά από 2.000 ευρώ σε 5.000 ευρώ, προκαλώντας φόβους ότι αυτό θα μπορούσε να επιτρέψει μεγαλύτερη φοροδιαφυγή.
Πρώτοι οι Αυστριακοί σε χρήση μετρητών
Τα μετρητά είναι το προτιμώμενο μέσο πληρωμής μόνο για το 18% των Ιταλών που συμμετείχαν στην έρευνα της ΕΚΤ, ποσοστό υψηλότερο από το 7% στη Φινλανδία, αλλά κάτω από τον μέσο όρο της ευρωζώνης που είναι 22%. Η Αυστρία έχει την υψηλότερη προτίμηση στα μετρητά με 45%, ακολουθεί η Γερμανία με 30%.
Η ΕΚΤ σκοπεύει να αποφασίσει τον Οκτώβριο του 2023 αν θα προχωρήσει με τα σχέδια για την κυκλοφορία ενός ψηφιακού ευρώ, το οποίο, όπως έχει δηλώσει, θα παρέχει στους πολίτες έναν νέο τρόπο πρόσβασης σε χρήματα που υποστηρίζονται από την κεντρική τράπεζα σε ψηφιακή μορφή.
«Η δέσμευσή μας για τα μετρητά και οι συνεχιζόμενες εργασίες μας για ένα ψηφιακό ευρώ έχουν ως στόχο να διασφαλίσουν ότι η πληρωμή με δημόσιο χρήμα είναι πάντα μια επιλογή», δήλωσε την Τρίτη το μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ Φάμπιο Πανέτα.
Τα κρυπτογραφικά περιουσιακά στοιχεία, όπως το bitcoin, ανήκουν μόνο στο 4% των καταναλωτών στη ζώνη του ευρώ και πάνω από τα δύο τρίτα αυτών δήλωσαν ότι τα χρησιμοποιούν για επενδύσεις και όχι για πληρωμές, ανέφερε η ΕΚΤ.
Η έρευνα διεξήχθη στα τέλη του 2021 και την άνοιξη του 2022. Η επόμενη έρευνα αναμένεται να δημοσιευθεί το 2024.
Διαβάστε επίσης
Σωκράτης Κόκκαλης: Τέλος εποχής – Γιατί η Intracom μετατρέπεται σε εταιρεία επενδύσεων