Την πρώτη αποτίμηση του τρομοκρατικού χτυπήματος στην Άγκυρα με θύμα τον Ρώσο πρέσβη αναπτύσσει στον προσωπικό του λογαριασμό στο facebook ο δρ Κωνσταντίνος Φίλης, διευθυντής ερευνών του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων:

Μία πρώτη αποτίμηση της δολοφονίας του Ρώσου πρεσβεύτη στην Άγκυρα και ενώ αναμένουμε να δούμε τι προκάλεσε το πολύ σοβαρό περιστατικό στο Βερολίνο (μάλλον επιβεβαιώνεται αυτό που φοβόμαστε):

1. Καταδεικνύεται ο υψηλός βαθμός έκθεσης της Τουρκίας στην τρομοκρατία (εγχώρια και διεθνή).

2. Το προφίλ/κύρος Ερντογάν/Τουρκίας πλήττονται καίρια. Αναμένεται με ενδιαφέρον η αντίδραση του. Θα χρεώσει σε προβοκάτσια των υπονομευτών του καθεστώτος την επίθεση; Θα δαιμονοποιήσει εκ νέου το σύστημα Γκιουλέν; Θα στραφεί σε βάρος του Ισλαμικού Κράτους; Θα θελήσει να αξιοποιήσει την ευκαιρία για να εντείνει την τουρκική εμπλοκή στη Συρία με πρόφαση την εξουδετέρωση τρομοκρατικών πυρήνων (θα χρειαστεί βέβαια το πράσινο φως της Μόσχας) ή θα καμφθεί, αντιλαμβανόμενος πόσο ευάλωτη είναι η χώρα του έναντι (και) της τζιχαντιστικής τρομοκρατίας. Θα επιχειρήσει, πάντως, για μία ακόμη φορά να ζητήσει την αρωγή της Διεθνούς Κοινότητας στον όψιμο αγώνα εναντίον της τρομοκρατίας (προσέγγιση δια της πλαγίας), γιατί δεν αισθάνεται τόσο ισχυρός όσο θέλει να δείχνει.

3. Οι διμερείς σχέσεις δεν αναμένεται να κλονιστούν, τουλάχιστον σε πρώτη φάση. Βέβαια, προκύπτει εκ νέου ζήτημα εμπιστοσύνης, εντούτοις, η Τουρκία θα κάνει τα πάντα για να δείξει τις καλές της προθέσεις (συνεργασία ειδικών, πρόσβαση σε ευαίσθητες πληροφορίες). Η Άγκυρα θα επιδιώξει να μην απεμποληθεί η δυναμική των τελευταίων μηνών, ιδίως υπό το πρίσμα της στρατιωτικής της διείσδυσης στη Συρία και της ανάγκης να διατηρήσει ένα momentum συνεννόησης με Ρωσία αλλά και Ιράν.

4. Η πίεση προς τη Ρωσία εκ μέρους των δυνάμεων που αντιστρατεύονται την ανάμειξη της στη Συρία αυξάνει, όπως και ο κίνδυνος για ανθρώπινες απώλειες (επισήμων και πολιτών) και μάλιστα όχι μόνο εντός ρωσικής επικράτειας. Αυτό, πάντως, δύσκολα θα αλλάξει τη στάση της Μόσχας στο ζήτημα της Συρίας.

5. Οι διώξεις μετά το πραξικόπημα έχουν απομειώσει την αποτελεσματικότητα των τουρκικών αρχών ασφαλείας συνολικά. Επίσης, δεν έχουν εξαλειφθεί οι πυρήνες Γκιουλέν. Δεν αποκλείεται (παρακρατικά και όχι μόνο) στοιχεία εντός της Τουρκίας που ανέπτυξαν κατά το παρελθόν σχέσεις με το Ισλαμικό Χαλιφάτο (διευκολύνθηκαν από το πάρε-δώσε του περασμένου διαστήματος) να θέλησαν να τορπιλίσουν την επαναπροσέγγιση Άγκυρας-Μόσχας. Ούτως ή άλλως, μέσα στην Τουρκία υπάρχει μία τάση εναντίον της ρωσικής επέμβασης στη Συρία (όπως αποτυπώθηκε και από σειρά διαδηλώσεων τις τελευταίες μέρες σε βάρος Μόσχας και Τεχεράνης), η οποία υποστηριζόταν και από φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ. Αυτή η κατάσταση δείχνει τη δυσκολία του Τούρκου προέδρου να στηρίξει τις επιλογές του (κυρίως τη στροφή που κυοφορείται στο Συριακό) αλλά και τις τεράστιες ευθύνες του για το “χάιδεμα” παντός είδους εξτρεμιστών προκειμένου να επιτευχθεί η ανατροπή Άσαντ. Πλέον, δείχνει να προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα αλλά με κόστος.