Πρώτη στην Ευρωζώνη και δεύτερη στην Ευρωπαϊκή Ενωση στην «κλοπή» του ΦΠΑ, με τεράστιες απώλειες εσόδων άνω των 5 δισ. ευρώ τον χρόνο, κατατάσσεται η Ελλάδα. Με βάση την ετήσια έκθεση της Κομισιόν για το 2021 (δημοσιεύθηκε μόλις εχθές) η Ευρωπαϊκή Ένωση χάνει συνολικά 134 δισεκατομμύρια ευρώ από τη μη είσπραξη του ΦΠΑ. Στην Ελλάδα το 25,8% του ΦΠΑ (δηλαδή 1 στα 4 ευρώ) «χάνει το δρόμο» από τον καταναλωτή προς τα κρατικά ταμεία. Και αυτό συνιστά για τη χώρα μας, τεράστια βελτίωση στη φορολογική συμμόρφωση! Λόγω της διάδοσης των ηλεκτρονικών πληρωμών –ιδίως μετά τα capital controls του 2015- η κλοπή του ΦΠΑ μειώθηκε κάτω από 31,5% (ή 1 στα 3 ευρώ) που ήταν το 2017.
Μόνο η Ρουμανία ξεπερνά την Ελλάδα σε τέτοιες επιδόσεις: στη χώρα εκείνη χάνεται το 35% των εσόδων ΦΠΑ.
Η «είδηση» δεν είναι ίσως όμως ότι στην Ελλάδα χάνεται το 25,8% του φόρου. Άλλωστε πολλοί συγκλίνουν ότι η υπερβολικά υψηλή φορολόγηση (24%) εκτρέφει ή καλλιεργεί την φοροδιαφυγή. Μεγαλύτερη έκπληξη προκαλεί ίσως ότι την μικρότερη φοροδιαφυγή εμφανίζει μία χώρα όπως η Κροατία, η οποία έχει τον υψηλότερο ΦΠΑ στην Ευρώπη, μεγαλύτερο και από της Ελλάδας: συντελεστής φόρου 25% αλλά απώλειες… μόλις 1%!
Οι αιτίες του κακού
Το πρόβλημα για τη χώρα μας δεν είναι μόνον οι φορολογικοί συντελεστές. Και αυτό φαίνεται και από την Έκθεση του Διοικητή της ΤτΕ Γιάννη Στουρνάρα, η οποία δημοσιοποιήθηκε επίσης χθες. Και εκεί τονίζονται, ως αιτίες:
- η δομή της οικονομίας και ο πολύ μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων μικρού μεγέθους ή αυτοαπασχολουμένων, που δύσκολα μπορούν να ελεγχθούν αποτελεσματικά
- ελλείψεις στις τεχνολογικές υποδομές των ελεγκτικών μηχανισμών
- πολυνομία και πολυπλοκότητα της φορολογικής νομοθεσίας
- συχνές αλλαγές και πολλαπλοί συντελεστές που δίνουν κίνητρα και ευκαιρίες στους φοροφυγάδες
- Τελευταία- τελευταία κατά σειρά, αναφέρεται ως αιτία «οι πολύ υψηλοί φορολογικοί συντελεστές» που αποτελούν κίνητρο μετακίνησης στην αδήλωτη οικονομία.
Τελικό αποτέλεσμα είναι η καταγραφή μεγάλης απώλειας εσόδων από ΦΠΑ, που είναι γνωστή ως “κενό” ή “έλλειμμα” ΦΠΑ (VAT gap).
Στην Ελλάδα, το κενό ΦΠΑ, αν και τα τελευταία χρόνια ακολουθεί πτωτική πορεία, διαχρονικά είναι ένα από τα μεγαλύτερα στην ΕΕ-28 και το 2019 ήταν σχεδόν 2,5 φορές μεγαλύτερο από το μέσο όρο της ΕΕ-28 (25,8% έναντι 10,9%).
Αν το κενό ΦΠΑ απλώς μειωνόταν –δεν εξαφανιζόταν- αλλά προσέγγιζε τον αντίστοιχο μέσο όρο της ΕΕ-28, το όφελος σε έσοδα με βάση τους υφιστάμενους συντελεστές και το ισχύον σύστημα θα έφθανε τα 3,2 δισεκ. ευρώ το χρόνο!
Προτάσεις για τον περιορισμό του κενού ΦΠΑ
Σύμφωνα με τον Διοικητή της ΤτΕ κ.Στουρνάρα, η πολυπλοκότητα της διαδικασίας και ο μεγάλος χρόνος αναμονής για την επιστροφή του ΦΠΑ, η έλλειψη διαφάνειας κατά τον έλεγχο και η μεγάλη καθυστέρηση για την εξαγωγή του αποτελέσματος του ελέγχου είναι παράγοντες που μειώνουν την διάθεση για φορολογική συμμόρωση.
Ως εκ τούτου, η υιοθέτηση της διαδικασίας της αυτόματης επιστροφής φόρου, η διασφάλιση της διαφάνειας κατά το φορολογικό έλεγχο και η ταχύτητα διεκπεραίωσής του αποτελούν τις βασικές προϋποθέσειςγια τη βελτίωση της συμμόρφωσης.
Επιπρόσθετα, μεταξύ άλλων, προτείνεται:
- γενίκευση της χρήσης των ηλεκτρονικών μέσων πληρωμών σε όλους τους τομείς της οικονομικής δραστηριότητας,
- ολοκλήρωση της διασύνδεσης των ταμειακών μηχανών με τη φορολογική διοίκηση,
- διοικητική συνεργασίας στον τομέα του ΦΠΑ μεταξύ ΑΑΔΕ και φορολογικών αρχών άλλων κρατών-μελών της ΕΕ.
Διαβάστε ακόμη:
Όμιλος Quest: Το «φράγμα» του 1 δισ., οι νέες επενδύσεις και οι επιφυλάξεις λόγω κρίσης
Αυτό είναι το…«άτυχο» Lucky του Καλογρίτσα – Περιμένει αγοραστή στη μαρίνα Ζέας (pics)
Σιαμίδης Α.Ε: Η εταιρεία που ντύνει τους στρατούς της Δύσης – Μια ελληνική ιστορία επιτυχίας