Σε εξέλιξη είναι τις τελευταίες ημέρες ένας μαραθώνιος διεργασιών προκειμένου να δοθεί το πράσινο φως ώστε το «Hercules Project», η πρόταση της ελληνικής κυβέρνησης για τη δημιουργία Asset Protection Scheme (APS) να γίνει νόμος του ελληνικού κράτους.
Οι διαδικασίες στις Βρυξέλλες θα ολοκληρωθούν με απόφαση του Κολεγίου των Επιτρόπων της Ε.Ε., το οποίο και θα δώσει το τελικό «καλώς έχει» για το «Hercules Project».
Χθες ο αρμόδιος για το χρηματοπιστωτικό σύστημα, υφυπουργός Οικονομικών Γιώργος Ζαββός και οι επικεφαλής των τεσσάρων συστημικών τραπεζών συναντήθηκαν με τους εκπροσώπους των θεσμών. Είχε προηγηθεί και άλλη συνάντηση των επικεφαλής των τραπεζών με τους εκπροσώπους των θεσμών στην οποία σύμφωνα με πληροφορίες και οι τέσσερις τράπεζες δεσμεύτηκαν για την συμμετοχή τους στο πρόγραμμα.
Οι εκτιμήσεις στο υπουργείο Οικονομικών είναι ότι, αν όλα εξελιχθούν χωρίς απρόοπτα, οι διαδικασίες έγκρισης θα ολοκληρωθούν το αργότερο έως τις αρχές Οκτωβρίου. Ήδη υπό την εποπτεία του κ. Ζαββού ένας νομικός και δύο συνεργάτες του συντάσσουν στο υπουργείο Οικονομικών το σχετικό νομοσχέδιο που θα κατατεθεί στη Βουλή τον Οκτώβριο.
Το ύψος των κρατικών εγγυήσεων μπορεί και να υπερβεί τα 9 δισ. ευρώ, καθώς ο σχεδιασμός στο υπουργείο Οικονομικών είναι να αποτελέσει ένα ισχυρό χρηματοδοτικό εργαλείο που θα πείσει την αγορά για την προσπάθεια των τραπεζών με τις τιτλοποιήσεις των NPLs να καθαρίσουν τους ισολογισμούς τους. Το σχέδιο προβλέπει τη δημιουργία εταιρειών ειδικού σκοπού, οι οποίες θα εκδώσουν ομόλογα διαβάθμισης senior, τα οποία θα έχουν κρατικές εγγυήσεις. Η συμμετοχή των τραπεζών στο «Hercules» είναι εθελοντική, αλλά υπάρχουν βάσιμοι υπολογισμοί πως στις εταιρείες ειδικού σκοπού που θα δημιουργήσουν οι τράπεζες θα μεταφερθούν κόκκινα δάνεια ύψους 30 δισ. ευρώ.
Το Hercules project
Το «Hercules» είναι η ελληνική εκδοχή σχεδίων που εφάρμοσαν κατά το παρελθόν στις τράπεζές τους η Ιταλία, η Πορτογαλία και η Ισπανία. Η δυσκολία του σχεδίου στην περίπτωση της Ελλάδας είναι ότι η χώρα μας, σε αντίθεση με τις προαναφερόμενες, δεν διαθέτει επενδυτική βαθμίδα. Γι’ αυτό και ο κ. Ζαββός επέλεξε μεγάλο ύψος εγγυήσεων προκειμένου να μπορούν οι εταιρείες ειδικού σκοπού να σταθούν με ιδιωτικά κριτήρια.
Το Δημόσιο για τις εγγυήσεις που χορηγεί στα APS θα εισπράττει από τις τράπεζες ετησίως το ποσό των 200 εκατ. ευρώ. Θα υπάρξει αξιολόγηση από εξειδικευμένους οίκους και ο στόχος είναι οι εταιρείες ειδικού σκοπού του «Hercules» να αποσπάσουν αξιολόγηση ΒΒ, δηλαδή υψηλότερη από αυτή της χώρας.
Η ενεργοποίηση του σχεδίου θα είναι καταλύτης για την αλλαγή του κλίματος στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα, αλλά και για τις διαθέσεις με τις οποίες οι διεθνείς επενδυτές και οι αγορές αντιμετωπίζουν τη χώρα.
Αν όλα κινηθούν βάσει του χρονοδιαγράμματος και το «Hercules» γίνει νόμος του κράτους τον Οκτώβριο, θα χρειαστεί να περάσει ένα τρίμηνο για να δημιουργηθούν οι εταιρείες ειδικού σκοπού, να επιλεγούν τα κόκκινα δάνεια που θα μεταφερθούν, να αξιολογηθούν οι αποτιμήσεις της αξίας των δανείων κ.λπ. Υπολογίζεται ότι με τις πωλήσεις των NPLs που ήδη έχουν δρομολογηθεί, τους πλειστηριασμούς κ.λπ. που είναι σε εξέλιξη, οι τράπεζες θα έχουν μειώσει τα κόκκινα δάνεια από τα περίπου 80 δισ. που είναι σήμερα στα 75 δισ. ευρώ.
Η ενεργοποίηση των APS θα βγάλει από τα βιβλία των τραπεζών 30 δισ. κόκκινα δάνεια. Αυτό σημαίνει μείωση κατά 40%, ποσοστό που αλλάζει την εικόνα που έχουν σήμερα οι αναλυτές για τις τράπεζες. Ταυτόχρονα, όμως, η μείωση του αποθέματος των κόκκινων δανείων στα 45 δισ. ευρώ (από τα αρχικά 112 δισ.) μειώνει την ένταση του προβλήματος των NPLs, που είναι σημαντικό εμπόδιο για τις αναβαθμίσεις της οικονομίας. Αν μάλιστα η οικονομία παρουσιάζει επιταχυνόμενους ρυθμούς ανάπτυξης, οι προοπτικές της χώρας στις αξιολογήσεις βελτιώνονται, ενώ περιορίζεται και ο κίνδυνος γέννησης νέων κόκκινων δανείων.
Οι τράπεζες έχουν συμφέρον να καταφύγουν στην εθελοντική χρήση των εργαλείων του «Project Hercules» όχι μόνο για τη δυνατότητα μαζικής αποκλιμάκωσης των NPLs, αλλά και επειδή μπορεί υπό προϋποθέσεις να έχουν έως και μηδενική στάθμιση κινδύνου από τον επόπτη για την ένταξη στο εν λόγω πρόγραμμα.