Των Γιάννη Μακρυγιάννη, Αργύρη Παπαστάθη
Στην πλευρά της κυβέρνησης είναι πλέον το μπαλάκι των διαπραγματεύσεων για την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης και την επίτευξη μίας συμφωνίας με τους δανειστές. Το Μέγαρο Μαξίμου έχει στα χέρια του ένα οδυνηρό πακέτο, ως τελικό προσχέδιο μίας συμφωνίας, που προέκυψε από τις τετραήμερες συζητήσεις των υπουργών Τσακαλώτου, Χουλιαράκη, Αχτσιόγλου και Σταθάκη με τους εκπροσώπους των Θεσμών στις Βρυξέλλες και καλείται να αποφασίσει εάν θα το δεχθεί ή όχι.
Εάν η απάντηση είναι θετική, τότε θα επιστρέψουν στην Αθήνα τα τεχνικά κλιμάκια, προκειμένου όμως να κάνουν κυρίως δουλειά επί των λεπτομερειών και να προλάβουν το Εurogroup της 7ης Απριλίου, διαμορφώνοντας το λεγόμενο Staff Level Agreement, την τεχνική συμφωνία για τη δεύτερη αξιολόγηση.
«Ολοκληρώθηκε η δια ζώσης διαπραγμάτευση. Οι υπουργοί επιστρέφουν στην Αθήνα. Απομένουν δύο – τρία μικρά ζητήματα τα οποία τις αμέσως προσεχείς ημέρες θα έχουν διευθετηθεί», ανέφεραν το πρωί της Παρασκευής πηγές του υπουργειου Οικονομικών που επιχειρούσαν να δώσουν μία εικόνα για την κατάσταση στις διαπραγματεύσεις. Στο ερώτημα εάν θα επιστρέψει η τρόικα από Δευτέρα η απάντηση ήταν «κανένα σχόλιο», άρα θεωρητικών μένει να διευκρινιστεί αν και η στάση του ΔΝΤ δεν φαίνεται να ευνοεί ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Την ίδια στιγμή και από το Μαξίμου «εκπέμπουν» το ίδιο «σήμα» καθώς πηγή ανέφερε πως «η διαδικασία των Βρυξελλών ολοκληρώνεται εντός της ημέρας ή αύριο. Απομένει να ρυθμιστούν δυο – τρεις λεπτομέρειες».
Από την άλλη Ευρωπαίος αξιωματούχος δηλώνει πως «υπήρξε πρόοδος στις διαπραγματεύσεις, οι οποίες θα συνεχιστούν από απόσταση», ωστόσο επισήμανε ότι «δεν υπάρχει προς το παρόν ημερομηνία επιστροφής των θεσμών στην Αθήνα» υπογραμμίζοντας πως τα «κύρια θέματα που εκκρεμούν είναι τα ενεργειακά και τα εργασιακά».
Την άποψη ότι σημειώθηκε «κάποια» πρόοδος στις διαπραγματεύσεις που πραγματοποιήθηκαν στις Βρυξέλλες μεταξύ θεσμών και ελληνικής πλευράς, εξέφρασε εκπρόσωπος του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας. Η δήλωση του εκπροσώπου είναι η εξής: «Κάποια πρόοδος σημειώθηκε στο γύρο των διαπραγματεύσεων αυτήν την εβδομάδα στις Βρυξέλλες. Οι συνομιλίες θα συνεχιστούν μεταξύ όλων των πλευρών από τις έδρες τους με στόχο να ολοκληρωθεί η δεύτερη αξιολόγηση».
Ουσιαστικά η κυβέρνηση τώρα πρέπει να πει εάν αποδέχεται ή όχι ως βάση περαιτέρω συζήτησης το πακέτο που προέκυψε στις Βρυξέλλες και για το οποίο και οι δύο πλευρές τηρούν σιγή, αν και έγκυρες πληροφορίες αναφέρουν ότι σε κάθε περίπτωση περιέχει σκληρά μέτρα, κυρίως στο φορολογικό και το συνταξιοδοτικό: αφενός το αφορολόγητο φαίνεται να πέφτει από το όριο των 6.000 ευρώ και να πηγαίνει στα 5.900 ευρώ, η δε προσωπική διαφορά στις συντάξεις εξανεμίζεται σε μία ή περισσότερες δόσεις μετά το 2020.
Η μεγάλη μάχη της κυβέρνηση δίνεται στο μέτωπο των εργασιακών σχέσεων, όπου επιδιώκει μία νίκη γοήτρου, παραχωρώντας μεν ορισμένα πράγματα στους δανειστές, αλλά προσπαθώντας να κρατήσει ορισμένα κεκτημένα. Για το λόγο αυτό άλλωστε εστάλη η σχετική επιστολή από τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα στους εκπροσώπους των Θεσμών και την ηγεσία της ΕΕ, ζητώντας την εφαρμογή του ευρωπαϊκού κεκτημένου και στη χώρα μας. Μία κίνηση υψηλού ρίσκου καθώς συνδέει τις διαπραγματεύσεις για το ελληνικό πρόγραμμα με τη επικαιροποιημένη διακήρυξη της Ρώμης για το μέλλον της ΕΕ, 60 χρόνια μετά την ιδρυτική συνθήκη.
Δεν είναι σαφές επίσης τι έχει προκύψει στα ενεργειακά, καθώς οι δανειστές πιέζουν για πώληση μονάδων της ΔΕΗ, με την κυβέρνηση να επιχειρεί να κερδίσει χρόνο.
Χθες ο εκπρόσωπος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Τζέρι Ράις επανέλαβε ότι παραμένουν τα «αγκάθια» σε αρκετά ευαίσθητα ζητήματα, όπως το συνταξιοδοτικό και η αγορά εργασίας, υπογραμμίζοντας χαρακτηριστικά: «Οι συζητήσεις συνεχίζονται στις Βρυξέλλες. Υπάρχει διαπραγμάτευση σε βασικά ζητήματα πολιτικής όπως το συνταξιοδοτικό και το εργασιακό, έχει σημειωθεί πρόοδος αλλά απομένει ακόμη δουλειά που πρέπει να γίνει προκειμένου να γεφυρωθούν οι διαφορές». Ο κ. Ράις κάλεσε την ελληνική κυβέρνηση να αποκτήσει «ισχυρή ιδιοκτησία» του προγράμματος, μία πάγια θέση τόσο του ΔΝΤ όσο και των Ευρωπαίων εταίρων. Σύμφωνα με τον κ. Ράις «είναι σημαντικό να υπάρχει ισχυρή «ιδιοκτησία» του προγράμματος είναι αδιαμφισβήτητα σημαντική για την επιτυχία του και το ταμείο ενθαρρύνει την ελληνική κυβέρνηση να δομήσει ισχυρή στήριξη».
Σε κάθε περίπτωση μετά την ολοκλήρωση των διαβουλεύσεων στις Βρυξέλλες και την επιστροφή του οικονομικού επιτελείου θα πρέπει να ξεκαθαρίσει τις επόμενες ώρες:
-Αν το ΔΝΤ θα θέσει τελεσίγραφο με τις απαιτήσεις του στην ομάδα Τσακαλώτου, για μείωση αφορολογήτου στα 6.000-7.000 ευρώ, μείωση – «μαχαίρι» στις συντάξεις και απελευθέρωση ομαδικών απολύσεων. Δευτερευόντως οι Ευρωπαίοι θέτουν και πώληση μονάδων της ΔΕΗ.
-Αν οι δεσμεύσεις Τσακαλώτου τους αρκούν, ή οι δανειστές θα επιμείνουν να ζητούν να προσυπογράψει την τελική συμφωνία και η αντιπολίτευση. Κάτι ανάλογο είχε ζητηθεί και το 2011 και το 2012, ξανά από τη Νέα Δημοκρατία, με κατάληξη το 2ο Μνημόνιο και εν τέλει εκλογές.
Στην κυβέρνηση πάντως επικρατεί σκεπτικισμός. Από τη μια η κατάσταση της οικονομίας διαρκώς χειροτερεύει και η καθυστέρηση κοστίζει, από την άλλη όμως δεν αισθάνονται σίγουροι πως και εάν αποδεχθούν όλες τις απαιτήσεις των δανειστών, θα επιστρέψει η Τρόικα στην Αθήνα. Αντιθέτως, αν και επισήμως μιλούν για ταχεία ολοκλήρωση της αξιολόγησης, προετοιμάζονται ήδη για το σενάριο συμφωνίας στις 22 Μαΐου -ή και αργότερα.