Βάση σεναρίων, ανάλογα με την εξέλιξη της πανδημίας έχει καταρτιστεί το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού για το 2021 που κατατέθηκε στη Βουλή.
Το βασικό σενάριο για το 2021 προβλέπει ανάπτυξη 5,5% που ενδέχεται να διαμορφωθεί στο 7,5% εφόσον καταφτάσουν και αξιοποιηθούν οι πόροι του ταμείου Ανάπτυξης και του React EU (συνολικά 5,5 δις ευρώ).
Στο δυσμενές σενάριο για το εξέλιξη της πανδημίας, είτε εντός του 2020 είτε στο δεύτερο τρίμηνο του 2021, η ανάπτυξη στο επόμενο έτος θα περιοριστεί ως ποσοστό του Α.Ε.Π. στο 4,5% – 5%.
Φέτος αναμένεται ύφεση 8,2%, όσο περίπου είχες εκτιμηθεί και στην αρχή της πανδημίας.
Δείτε εδώ το προσχέδιο του Προϋπολογισμού
Η ανάκαμψη η οποία προβλέπεται για το 2021 θα στηριχτεί από τα μέτρα μείωσης του φορολογικού και ασφαλιστικού βάρους και ενθάρρυνσης της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας, που περιλαμβάνονται στον προϋπολογισμό του 2021. Μέτρα που αφορούν – μεταξύ άλλων- στη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά τρεις μονάδες από την 1.1.2021, στην κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης για τα εισοδήματα που προέρχονται από ιδιωτική οικονομική δραστηριότητα και στη δυνατότητα προσλήψεων χωρίς ασφαλιστικές εισφορές για έξι μήνες και υπό ελάχιστες γραφειοκρατικές προϋποθέσεις, που ήδη ξεκίνησε από την 1η Οκτωβρίου του 2020. Η ανάκαμψη διευκολύνεται επίσης από τα εκτεταμένα αλλά συνετά μέτρα στήριξης του 2020, που έχουν δημοσιονομικές επιπτώσεις και το 2021.
Πρωτογενές έλλειμμα
Στον προϋπολογισμό του 2021 διατηρείται, για λόγους ασφάλειας, το ειδικό αποθεματικό που δημιουργήθηκε το 2020 για τον Covid-19, ώστε να υπάρχει δυνατότητα αντιμετώπισης αναγκών που μπορεί να δημιουργηθούν τόσο από τις υγειονομικές όσο και από τις οικονομικές πτυχές της παν-δημίας τους πρώτους μήνες του 2021. Οι ανάγκες αυτές και οι συνέπειες της ύφεσης του 2020 οδηγούν σε πρόβλεψη πρωτογενούς ελλείμματος ύψους 1% για το 2021, ποσοστό που συνδυάζει τη συνέχιση της επεκτατικής δημοσιονομικής πολιτικής με την αναγκαία όμως σύνεση που απαιτεί η διασφάλιση της μακροχρόνιας ισορροπίας της Ελληνικής οικονομίας. Το ποσοστό αυτό θα επιδεινωθεί και θα κινηθεί στην περιοχή του 3% στην περίπτωση του δυσμενούς μακροοικονομικού σεναρίου.
Φετος το πρωτογενές αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης εκτιμάται ότι σε όρους Ενισχυμένης Εποπτείας θα διαμορφωθεί σε έλλειμμα ύψους 10.643 εκατ. ευρώ ή 6,23% του ΑΕΠ. Σε όρους ESA εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί σε έλλειμμα ύψους 9.723 εκατ. ευρώ ή 5,7% του ΑΕΠ.
Πληθωρισμός – Ανεργία
Ο πληθωρισμός αναμένεται να κινηθεί ελαφρώς ανοδικά, δεδομένης της αναθερμασμένης ζήτησης, στο 0,6% έναντι του 2020, συμβάλλοντας στην αύξηση του πραγματικού μέσου μισθού κατά 0,9% σε ετήσια βάση.
Η ανεργία προβλέπεται στο 16,5% του εργατικού δυναμικού, βελτιωμένη κατά 2,1 ποσοστιαίες μονάδες έναντι του 2020, καθώς ο αριθμός ανέργων θα μειώνεται εκ νέου το 2021 και ο αριθμός απασχολούμενων θα αυξάνεται, τόσο στους μισθωτούς όσο και στους αυτοαπασχολούμενους.
Τα φορολογικά έσοδα ανά κατηγορία
Τα καθαρά έσοδα του Κρατικού Προϋπολογισμού, σε δημοσιονομική βάση, προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 53.705 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 3.558 εκατ. ευρώ ή 7,1% έναντι των εκτιμήσεων του 2020. Ειδικότερα:
οι φόροι επί αγαθών και υπηρεσιών προβλέπεται να ανέλθουν στο ποσό των 27.473 εκατ. ευρώ, αυξημένοι κατά 3.537 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2020,
οι φόροι και δασμοί επί εισαγωγών προβλέπεται να διαμορφωθούν στο ποσό των 293 εκατ. ευρώ, αυξημένοι κατά 51 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2020,
οι τακτικοί φόροι ακίνητης περιουσίας προβλέπονται σε 2.688 εκατ. ευρώ, μειωμένοι κατά 2 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2020,
οι λοιποί φόροι επί παραγωγής προβλέπεται να ανέλθουν σε 1.149 εκατ. ευρώ, μειωμένοι κατά 57 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2020,
ο φόρος εισοδήματος προβλέπεται να διαμορφωθεί στο ποσό των 15.199 εκατ. ευρώ, αυξημένος κατά 1.256 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2020,
οι φόροι κεφαλαίου προβλέπεται να ανέλθουν στο ποσό των 246 εκατ. ευρώ, αυξημένοι κατά 76 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2020,
οι λοιποί τρέχοντες φόροι προβλέπονται στο ποσό των 2.498 εκατ. ευρώ, αυξημένοι κατά 91 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2020,
οι κοινωνικές εισφορές προβλέπονται στο ποσό των 54 εκατ. ευρώ, μη παρουσιάζοντας διαφοροποίηση έναντι των εκτιμήσεων του 2020,
οι μεταβιβάσεις προβλέπεται να διαμορφωθούν σε 6.647 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 156 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2020, λόγω του ότι δεν έχουν συμπεριληφθεί τα ποσά που αναμένονται από ANFAs και SMPs από τον ESM, τα οποία εντάσσονται κατ’ έτος στον προϋπολογισμό αφού εισπραχθούν, ενώ στο έτος 2020 περιλαμβάνονται τα ποσά που έχουν εισπραχθεί (ύψους 644 εκατ. ευρώ),
οι πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών προβλέπεται να ανέλθουν στο ποσό των 635 εκατ. ευρώ, αυξημένοι κατά 80 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2020,
τα λοιπά τρέχοντα έσοδα εκτιμώνται σε 2.070 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 671 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2020, λόγω πρόβλεψης μειωμένων εσόδων στο εθνικό σκέλος του ΠΔΕ,
οι πωλήσεις παγίων περιουσιακών στοιχείων προβλέπεται να διαμορφωθούν στο ποσό των 30 εκατ. ευρώ, μειωμένοι κατά 296 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2020, λόγω του ότι στο έτος 2020 περιλαμβάνεται η είσπραξη μέρους του αντιτίμου από την αξιοποίηση της έκτασης του πρώην Διεθνούς Αεροδρομίου του Ελληνικού,
οι επιστροφές φόρων προβλέπεται να ανέλθουν στο ποσό των 5.278 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 352 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2020.
Δαπάνες
Οι συνολικές δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για το έτος 2020 σε δημοσιονομική βάση εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στα 68.528 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 11.365 εκατ. ευρώ, σε σχέση με τον στόχο του ψηφισμένου Προϋπολογισμού 2020. Η μεγάλη αυτή αύξηση, όπως προκύπτει και από την ανάλυση των δαπανών κατά μείζονα κατηγορία, οφείλεται κατά κύριο λόγο στις υλοποιούμενες δράσεις για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της
παν-δημίας Covid-19.
Όμως για το 2021 οι συνολικές δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού προβλέπεται ότι θα διαμορφωθούν (σε δημοσιονομική βάση) σε 63.884 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 4.645 εκατ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη εκτίμηση για το 2020 (σ.σ. προφανώς για να συγκρατηθεί το έλλειμμα) . Ειδικά οι δαπάνες για εξοπλιστικά προγράμματα θα
ξεπεράσουν τα 2,5 δις ευρώ.
Δημόσιο Χρέος
Το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στα 337.000 εκατ. ευρώ ή 197,4% ως ποσοστό του ΑΕΠ στο τέλος του 2020, έναντι 331.063 εκατ. ευρώ ή 176,6% ως ποσοστό του ΑΕΠ το 2019, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 20,8 ποσοστιαίες μονάδες έναντι του 2019. Το 2021, το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί στα 342.000 εκατ. ευρώ ή 184,7% ως ποσοστό του ΑΕΠ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 12,7 πο-
σοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ έναντι του 2020 (πίνακας 3.1).
Σταϊκούρας: Ο προϋπολογισμός του 2021 θα θέσει τα θεμέλια για έναν μακροχρόνιο κύκλο οικονομικής ανάπτυξης
Ο προϋπολογισμός του 2021 θα είναι ένας προϋπολογισμός που θα διαφέρει από τους υπόλοιπους λόγω των παράδοξων και εξαιρετικά αντίξοων συνθηκών και υπό το καθεστώς σοβαρής αβεβαιότητας που δημιουργεί η πανδημία του κορωνοϊού, ανέφεραν σε δήλωσή τους ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, και ο αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών κ. Θόδωρος Σκυλακάκης κατά την κατάθεση του πρσχεδίου.
Όπως ανέφερε ο κ. Σταϊκούρας, πολύ σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν στον προϋπολογισμό του 2021 οι ευρωπαϊκοί πόροι που η χώρα διασφάλισε στη διαπραγμάτευση του Ιουλίου του 2020 και θα εισρεύσουν στη χώρα το 2021, ενώ επίσης σημαντική είναι η εμπιστοσύνη που απολαμβάνει η χώρα τόσο στις αγορές όσο και μεταξύ των εταίρων και πιστωτών της, γεγονός που αντανακλάται στις ιστορικά χαμηλές αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων.
Το υπουργείο Οικονομικών θέτει στόχο για ανάπτυξη 7,5% , που διευκολύνεται από τα μέτρα μείωσης του φορολογικού και ασφαλιστικού βάρους και ενθάρρυνσης της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας, που περιλαμβάνονται στον προϋπολογισμό του 2021.
Η δήλωση του υπουργού Οικονομικών:
Κυρίες και Κύριοι Βουλευτές,
Καταθέτουμε προς συζήτηση στη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής το Προσχέδιο του Κρατικού Προϋπολογισμού του 2021, σε μια περίοδο κατά την οποία η παγκόσμια οικονομία και οι κοινωνίες συνεχίζουν να δοκιμάζονται από τη σοβαρότερη υγειονομική κρίση της τελευταίας εκατονταετίας και τη -συνεπακόλουθη- χειρότερη ετήσια παγκόσμια ύφεση από το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.
Ο προϋπολογισμός του 2021 καταρτίζεται, δυστυχώς, υπό παράδοξες και εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες και υπό το καθεστώς σοβαρής αβεβαιότητας, που συνεπάγεται η ευμετάβλητη πιθανολόγηση του χρόνου λήξης της πανδημίας και επιστροφής της παγκόσμιας οικονομίας σε τροχιά κανονικότητας, σημαντικής ανάταξης και διατηρήσιμης ανάπτυξης.
Η εγγενής αυτή αβεβαιότητα και οι μεταφερόμενες οικονομικές και δημοσιονομικές συνέπειες της ύφεσης το επόμενο έτος, οδήγησαν τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα στην απόφαση να ισχύσει, και το 2021, στα δημοσιονομικά των χωρών μελών της ευρωζώνης, η γενική ρήτρα διαφυγής. Απόφαση που έχει ως στόχο να προφυλαχθεί, στο μέγιστο δυνατό βαθμό, από τις επιπτώσεις της πανδημίας ο παραγωγικός και κοινωνικός ιστός και να μην παρεμποδιστεί η σημαντική ανάκαμψη που σε κάθε περίπτωση προβλέπεται για το επόμενο έτος. Στο πλαίσιο της γενικής ρήτρας διαφυγής, αποκτά ακόμα μεγαλύτερη σημασία κατά την κατάρτιση του προϋπολογισμού, η εμπιστοσύνη που απολαμβάνει η χώρα τόσο στις αγορές όσο και μεταξύ των εταίρων και πιστωτών της. Αυτή αντανακλάται στα επιτόκια των ελληνικών ομολόγων που βρίσκονται σήμερα σε ιστορικά χαμηλά και είναι κατά τάξεις μεγέθους μικρότερα από` αυτά με τα οποία δανειζόταν η προηγούμενη κυβέρνηση.
Επίσης πολύ σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν στον προϋπολογισμό του 2021 οι ευρωπαϊκοί πόροι που η χώρα διασφάλισε στη διαπραγμάτευση του Ιουλίου του 2020 και θα εισρεύσουν το 2021 στα πλαίσια του Ταμείου Ανάκαμψης και του React EU. Οι πόροι αυτοί ενισχύουν την ανάκαμψη της χώρας προσθέτοντας δύο ποσοστιαίες μονάδες στην ανάπτυξη το 2021, ανεβάζοντάς την από το 5,5% (σενάριο βάσης), στο 7,5% (τελική πρόβλεψη Προσχεδίου). Στο δυσμενές σενάριο για την εξέλιξη της πανδημίας, είτε εντός του 2020, είτε στο δεύτερο τρίμηνο του 2021, η ανάπτυξη στο επόμενο έτος θα περιοριστεί, ως ποσοστό του ΑΕΠ, στο 4,5% με 5%.
Η δυναμική ανάκαμψη η οποία προβλέπεται για το 2021 διευκολύνεται επίσης από τα μέτρα μείωσης του φορολογικού και ασφαλιστικού βάρους και ενθάρρυνσης της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας, που περιλαμβάνονται στον προϋπολογισμό του 2021. Μέτρα που αφορούν -μεταξύ άλλων- στη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά τρεις μονάδες από την 1.1.2021, στην κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης για τα εισοδήματα που προέρχονται από ιδιωτική οικονομική δραστηριότητα και στη δυνατότητα προσλήψεων χωρίς ασφαλιστικές εισφορές για έξι μήνες και υπό ελάχιστες γραφειοκρατικές προϋποθέσεις, που ήδη ξεκίνησε από την 1η Οκτωβρίου του 2020. Η ανάκαμψη διευκολύνεται επίσης από τα εκτεταμένα αλλά συνετά μέτρα στήριξης του 2020, που έχουν δημοσιονομικές επιπτώσεις και το 2021.
Στον προϋπολογισμό του 2021 διατηρείται, για λόγους ασφάλειας, το ειδικό αποθεματικό που δημιουργήθηκε το 2020 για τον Covid-19, ώστε να υπάρχει δυνατότητα αντιμετώπισης αναγκών που μπορεί να δημιουργηθούν τόσο από τις υγειονομικές όσο και από τις οικονομικές πτυχές της πανδημίας τους πρώτους μήνες του 2021. Οι ανάγκες αυτές και οι συνέπειες της ύφεσης του 2020 οδηγούν σε πρόβλεψη πρωτογενούς ελλείμματος ύψους 1% για το 2021, ποσοστό που συνδυάζει τη συνέχιση της επεκτατικής δημοσιονομικής πολιτικής με την αναγκαία όμως σύνεση που απαιτεί η διασφάλιση της μακροχρόνιας ισορροπίας της Ελληνικής οικονομίας. Το ποσοστό αυτό θα επιδεινωθεί και θα κινηθεί στην περιοχή του 3% στην περίπτωση του δυσμενούς μακροοικονομικού σεναρίου.
Ο προϋπολογισμός του 2021, εκ της φύσεώς του αλλά και λόγω των υποχρεώσεων όλων των χωρών στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων, δεν μπορεί να περιλαμβάνει μόνιμα δημοσιονομικά μέτρα. Η αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων, για τον ταχύτατο ηλεκτρονικό εκσυγχρονισμό των κρατικών δομών και οι παράλληλες μεταρρυθμίσεις που προγραμματίζουν τα Υπουργεία Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων για την αποτελεσματική καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της αδήλωτης εργασίας, σε συνδυασμό με τη συνολική πολιτική της κυβέρνησης για την ενθάρρυνση νέων επενδύσεων, που ενισχύεται σημαντικά και από το Ταμείο Ανάκαμψης, αναμένεται ότι θα δημιουργήσουν μόνιμο δημοσιονομικό χώρο από το 2022 και εντεύθεν. Η δυναμική ανάκαμψη θα επιτρέψει, μετά τη λήξη της πανδημίας, να πετύχει η Ελλάδα μια σημαντική δημοσιονομική βελτίωση το 2021, και να εισέλθει στη συνέχεια, με τη βοήθεια των μεταρρυθμίσεων που υλοποιούνται, σε τροχιά εξάλειψης του επενδυτικού κενού, περιορισμού της ανεργίας και μείωσης του φορολογικού και ασφαλιστικού βάρους και εισόδου σε έναν ενάρετο μακροχρόνιο κύκλο υψηλής, διατηρήσιμης, έξυπνης και πράσινης οικονομικής ανάπτυξης και αυξανόμενης κοινωνικής ευημερίας.