Κέρδος στην τσέπη κάθε νοικοκύρη που έχει ή θέλει να αποκτήσει σπίτι, επαγγελματικό ή άλλο ακίνητο κλπ, φέρνει από 1.1.2020 το πακέτο Μητσοτάκη για την κτηματαγορά και την Οικοδομή. Με τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού η κυβέρνηση αποβλέπει να απαλλαγούν νοικοκυριά και κατασκευαστικές επιχειρήσεις από τα βαρίδια της κρίσης, να αλλάξουν χέρια δεκάδες χιλιάδες ακίνητα που παραμένουν απούλητα έως και 15 χρόνια τώρα (όσα δεν πρόλαβαν “άδειες χωρίς ΦΠΑ” ως το 2005), με απώτερο σκοπό την αποκατάσταση της κοινωνικής ισορροπίας και την επίτευξη ρυθμών Ανάπτυξης 2,8% ή και παραπάνω το 2020.
Εν αναμονή των ανακοινώσεων και καθώς το φορολογικό νομοσχέδιο δεν έχει μπει ακόμα για ψήφιση στη Βουλή, χιλιάδες ιδιοκτήτες σχεδιάζουν –κατά μόνας ή και ως συνελεύσεις σε πολυκατοικίες- πότε και ποιες επενδύσεις ή δαπάνες και εργασίες συμφέρει να κάνουν.
Τι θα ισχύσει όμως τελικά από όσα έχουν ακουστεί ή νόμιζαν νοικοκυριά και επιχειρήσεις;
Τα νέα δεδομένα είναι τα εξής:
1. Η γενναία μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 22% μεσοσταθμικά το 2019, κάνει πιο ελκυστικά τα ακίνητα ώστε να βρουν επιτέλους αγοραστές. Για το 2020 έρχεται και περαιτέρω μείωση του ΕΝΦΙΑ. Θα είναι “αντίδωρο” στις αυξήσεις αντικειμενικών που δεν έγιναν το καλοκαίρι λόγω εκλογών. Αλλά θα μπει ΕΝΦΙΑ και σε βίλες που γλίτωναν , γιατί δεν ίσχυαν παντού αντικειμενικές τιμές της εφορίας.
2. Αναστέλλεται ο φόρος υπεραξίας των ακινήτων: έχουν ένα λόγο παραπάνω έτσι να αγοράσουν κάποιοι ένα φθηνό ακίνητο, αφού δεν θα το πληρώσουν ακριβά στο μέλλον.
3. Μείωση φόρου κατά 40% στις εργασίες ενεργειακής και αισθητικής αναβάθμισης των υφιστάμενων κτιρίων.
Όπως εξαγγέλθηκε, θα φορά μόνον τις εργασίες και όχι τα υλικά. Θα συμφέρει όμως να ζητά απόδειξη κάποιος από ηλεκτρολόγους, υδραυλικούς και ελαιοχρωματιστές, γιατί θα κερδίζει τα διπλά από όσα πληρώνει σε ΦΠΑ. Ωστόσο θα πληρώνει το ΦΠΑ το 2020 και θα κερδίσει φόρο το 2021, όταν γίνει η εκκαθάριση των δηλώσεων εισοδήματος.
Για παράδειγμα, ένας επαγγελματίας με εισόδημα 20.000 ευρώ και δαπάνες 5.000 ευρώ, εκ των οποίων οι 2.000 αφορούν υλικά (με ΦΠΑ), ενώ ζητάει το 2020 αποδείξεις 3.000 ευρώ από υδραυλικούς, ηλεκτρολόγους και βαφείς. Για τις αποδείξεις αυτές, θα έχει όφελος 1.200 ευρώ (40%), σχεδόν διπλάσια από τα 720 ευρώ του ΦΠΑ που θα “γλίτωνε” αν δεν ζητούσε απόδειξη. Συνολικά θα πληρώσει έτσι μέσα στο 2020 το συνολικό ποσό των 5.720, αλλά το 2021 θα γλιτώσει 1.200 ευρώ, που ξεπερνούν τα 1.107 ευρώ που θα έχει δώσει συνολικά για ΦΠΑ για ολόκληρο το ποσόν (των 5.720 ευρώ) που κόστισε τελικώς η ανακαίνιση.
Καθώς πρόκειται για επιστροφή φόρου εισοδήματος, το μέτρο αφορά όσους βγάζουν τουλάχιστον 717 ευρώ το μήνα και δεν είναι αφορολόγητο. Ανακουφίζει έτσι κυρίως την μεσαία τάξη. Αν όμως δεν προκύπτει τρέχουσα φορολογική υποχρέωση του ιδιοκτήτη. θα γίνεται συμψηφισμός με μελλοντικές υποχρεώσεις προς την εφορία.
Προσοχή: σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Οικονομικών, η πληρωμή των 3.000 ευρώ πρέπει να γίνει μέσω τραπέζης και όχι με μετρητά γιατί δεν θα ισχύσει η έκπτωση.
4. Αναστέλλεται για τα επόμενα τρία χρόνια, ο ΦΠΑ σε όλες τις νέες οικοδομικές άδειες, αλλά και για τις παλαιότερες, όσες εκδόθηκαν από 1ης Ιανουαρίου του 2006. Απαλλάσσονται από τον Φόρο Προστιθέμενης Αξίας όλες οι καινούργιες κατασκευές, όπως και τα ακίνητα που κατασκευάστηκαν τα τελευταία 14 χρόνια και δεν έχουν πωληθεί ακόμη. Πουθενά δηλαδή δεν θα επιβληθεί τελικά ΦΠΑ στα ακίνητα. Το νέο μέτρο θα ισχύσει, μάλιστα, και για τις περιπτώσεις αντιπαροχής. Ο ιδιοκτήτης του οικοπέδου θα απαλλάσσεται από την καταβολή ΦΠΑ για τα διαμερίσματα που θα λαμβάνει ως αντιπαροχή, με μία απλή αίτηση εντός εξαμήνου.
Το μέτρο, εκτός από τα ακίνητα τα οποία βρίσκονται σε διαδικασία κατασκευής ή πρόκειται να κατασκευαστούν τα προσεχή τρία χρόνια, αφορά και το απόθεμα των αδιάθετων νεόδμητων ακινήτων με άδεια κατασκευής από το 2006, τα οποία έμεινα απούλητα λόγω της κρίσης. Πρόκειται για περίπου 100.000 ακίνητα, σύμφωνα με τα στοιχεία των κατασκευαστών ακινήτων.
Με την απαλλαγή από τον ΦΠΑ οι αγοραστές θα έχουν σημαντικό όφελος, αφού δεν θα καταβάλλουν φόρο 24% όπως προβλέπεται σήμερα, αλλά 3% όσο είναι ο συντελεστής του φόρου μεταβίβασης.
Για παράδειγμα:
– για ακίνητο αξίας 100.000 ευρώ, ο αγοραστής θα πληρώνει φόρο μεταβίβασης 3% αντί ΦΠΑ 24% , δηλαδή 3.000 αντί 24.000 και κερδίζει 21.000 (τελικό κόστος 103.000 αντί 124.000 ευρώ)
– για ακίνητο 300.000 ευρώ, θα πληρώνει τελικά 309.000 αντί 372.000 ευρώ
Διευκρινίζεται ότι η πρώτη κατοικία και μεταχειρισμένα ακίνητα εξαιρούνται ήδη από τον ΦΠΑ.
Πολλαπλά οφέλη
Τα μέτρα αυτά εκτιμάται πως θα αυξήσουν τις αγοραπωλησίες και θα τονώσουν την αγορά ακινήτων, επηρεάζοντας θετικά την απασχόληση και το σύνολο της ελληνικής οικονομίας.
Επίσης, θα προσδώσουν αξία σε έως τώρα απαξιωμένα ακίνητα περιουσιακά στοιχεία νοικοκυριών, αλλά και τραπεζών ακόμα, βελτιώνοντας σημαντικά τους ισολογισμούς των τραπεζών!
Αυξάνεται έτσι η αξία των ενυπόθηκων δανείων στα βιβλία τους και αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα τη χορήγηση ρευστότητας από την πλευρά των τραπεζών στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.
Από την άλλη πάντως, το αγοραστικό ενδιαφέρον θα μοιραστεί ανάμεσα σε νεοαναγειρόμενα αλλά και ήδη κτισμένα ακίνητα. Με άλλα λόγια, περιορίζεται και η ώθηση που θα έδινε στην οικοδομή και στον κατασκευαστικό κλάδο συνολικά –με πολλαπλασιαστικά οφέλη για την οικονομία ολόκληρη- αν η απαλλαγή από ΦΠΑ κάλυπτε μόνον οικοδομικές άδειες 2019 ή 2020 και εφεξής.
Επιπλέον, «μεταχειρισμένα» ακίνητα που είχαν χτιστεί με άδεια προγενέστερη της 1ης/1/2006, χάνουν τον φορολογικό μπόνους που είχαν (φόρος μεταβίβασης 3% αντί ΦΠΑ 24%) και, άρα, ενδέχεται οι τιμές τους να πιεστούν.